Η ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Ενώ η πτώση του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ) μας επιβραδύνεται τον τελευταίο καιρό, ένα καλό νέο είναι ότι ανεβαίνει αισθητά η απασχόληση. Αυτό τουλάχιστον παρατηρήθηκε το πρώτο τρίμηνο του 2013 και η τάση συνεχίζεται. Παρόλα αυτά, η καταστροφολογία για το μέγεθος της ανεργίας συσκότισε από πολλές πλευρές αρκετές πραγματικότητες, ως συνήθως συμβαίνει στην Ελλάδα. Ας δούμε, όμως, ποια είναι η κατάσταση όπως αυτή αποτυπώνεται στο τελευταίο Οικονομικό Δελτίο της Alpha Bank.

Με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ), το Δελτίο επισημαίνει ότι η απασχόληση τον Απρίλιο 2013 ήταν αυξημένη έναντι του Μαρτίου 2013 κατά 48.500 άτομα με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία και κατά 76.900 άτομα με βάση τα μη διορθωμένα εποχικά στοιχεία. Επρόκειτο για σημαντική αλλαγή πορείας στην αγορά εργασίας, αφού τον Απρίλιο 2012 η απασχόληση είχε μειωθεί κατά 30.400 άτομα.

Ωστόσο, την 9η Αυγούστου 2013 η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, η ανεργία τον Μάϊο αυξήθηκε στα 1.381.100 άτομα (27,6% του εργατικού δυναμικού), από 1.350.500 άτομα (27% του εργατικού δυναμικού) τον Απρίλιο 2013 και από 1.319.500 άτομα (26,6% του εργατικού δυναμικού) τον Μάρτιο 2013. Με βάση αυτή την δυσμενή εκτίμηση της ΕΛΣΤΑΤ όσον αφορά την εξέλιξη της ανεργίας, το ενδιαφέρον των αναλυτών και σχολιαστών επικεντρώθηκε στην αύξηση της ανεργίας, ενώ αποσιωπήθηκε πλήρως η αύξηση της απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό, η δήλωση της κυβέρνησης ότι η αγορά εργασίας βελτιώνεται κρίθηκε ως αντιφατική από τους αναλυτές, καθώς, όπως υποστήριξαν, η ανεργία φαίνεται ότι αυξήθηκε σε νέα επίπεδα ρεκόρ και ειδικά τον Απρίλιο-Μάϊο 2013. Όπως υποστηρίχθηκε, σε αυτούς τους μήνες «περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι κάθε μέρα έχαναν την δουλειά τους».

Αντίθετα με τις ανωτέρω αιτιάσεις, όπως φαίνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ η αύξηση της απασχόλησης στην χώρα τον Μάρτιο-Απρίλιο 2013 είναι όντως αξιοσημείωτη και αντισταθμίστηκε ελάχιστα με την μικρή μείωσή της τον Μάϊο 2013. Μάλιστα, η μεγάλη σημασία αυτής της εξέλιξης γίνεται κατανοητή όταν συγκρίνεται με την αντίστοιχη εξέλιξη στην απασχόληση στο πρώτο πεντάμηνο 2012. Επομένως, στο τρίμηνο Μαρτίου-Μαΐου 2013 οι θέσεις εργασίας στην χώρα όχι μόνο δεν μειώνονταν, αλλά αυξάνονταν κατά περισσότερο από 700 ημερησίως. Η άποψη ότι «στο δίμηνο Απριλίου-Μαΐου 2013 άνω των 1.000 ανθρώπων έχαναν την δουλειά τους» αποτελεί σαφή παραποίηση της εικόνας για την ανεργία στην Ελλάδα.

Παραποίηση η οποία, βεβαίως, εξυπηρετεί ποικίλες πολιτικές σκοπιμότητες, αλλά σίγουρα είναι παραπλανητική και ιδιοτελής. Διότι, από τα διαθέσιμα στοιχεία προκύπτει ότι όντως η ανεργία αυξήθηκε τον Απρίλιο και Μάϊο 2013, αλλά όχι επειδή μειώθηκε η απασχόληση –η οποία, αντίθετα, αυξήθηκε σημαντικά την περίοδο Μαρτίου-Μαΐου 2013. Η ανεργία αυξήθηκε όχι επειδή απωλέσθηκαν θέσεις εργασίας, αλλά επειδή, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, αυξήθηκε υπέρμετρα (κατά 147.000 άτομα τον Απρίλιο 2013) το εργατικό δυναμικό της χώρας. Με βάση τα εποχικά διορθωμένα στοιχεία, 104.000 άτομα εισήλθαν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας και βγήκαν στην αναζήτηση εργασίας μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου 2013. Από αυτά τα άτομα, τα 27.500 βρήκαν πράγματι απασχόληση σε νέες θέσεις εργασίας. Τα υπόλοιπα 76.500 δεν βρήκαν ακόμη εργασία και γι αυτό καταγράφονται ως άνεργοι.

Με απλά λόγια, τα άτομα αυτά δεν έχασαν μία εργασία γιατί ποτέ δεν είχαν.

Ακόμα, κανείς δεν γνωρίζει αν τα άτομα αυτά εργάζονται στην παραοικονομία ή τελούν ανεπισήμως υπό καθεστώς αδήλωτης μερικής απασχόλησης.

Σημειώνουμε επίσης ότι η άνοδος της απασχόλησης στο πρώτο τρίμηνο του 2013 είναι πολύ πιο εμφανής από τα πραγματικά (όχι δειγματοληπτικά, βάσει προφορικών συνεντεύξεων) στοιχεία των ροών προσλήψεων-απολύσεων που καταγράφονται τώρα σε καθημερινή βάση από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Ειδικότερα, τα στοιχεία αυτά δείχνουν επίσης ότι σταθεροποιείται η αγορά εργασίας, καθώς η άνοδος του τουρισμού και οι ευνοϊκές επιπτώσεις αυτής της ανόδου σε κλάδους που σχετίζονται με τον τουρισμό και η αναζωπύρωση της δραστηριότητας στις κατασκευές και σε κάποιους βιομηχανικούς και γεωργικούς κλάδους που αναπτύσσουν αυξανόμενη εξαγωγική δραστηριότητα, συμβάλλουν στην άνοδο των προσλήψεων εργαζομένων και της καθαρής αύξησης της μισθωτής απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.

Υπό το φως λοιπόν των παραπάνω στοιχείων, το γενικότερο συμπέρασμα είναι ότι το τελευταίο τρίμηνο η αύξηση της απασχόλησης ήταν εντυπωσιακή. Αυτό είναι το στοιχείο που δείχνει ότι η οικονομία σταθεροποιείται ήδη από το πρώτο τρίμηνο του 2013, λόγω κυρίως του τουρισμού και της μικρής ανάκαμψης της βιομηχανικής παραγωγής.