Του
Κώστα Χριστίδη
Μία ιδιότυπη οικονομική λογική παρουσίασε ο κ.Τσίπρας στην ομιλία του στην ΔΕΘ και στην συνέντευξη που επακολούθησε. Βασικά χαρακτηριστικά της, ο ανόθευτος λαϊκισμός, η αλαζονική άγνοια, η εμβάθυνση και διεύρυνση του κρατισμού. Σταχυολογούμε και σχολιάζουμε μερικά κεντρικά σημεία:
Η απασχόληση, είπε, φέρνει την ανάπτυξη, όχι η ανάπτυξη την απασχόληση’’. Ίσως η άποψη αυτή να είναι σύμφωνη με την μαρξιστική θέση ότι η αξία κάθε πράγματος ισούται με την αξία της εργασίας που απαιτείται για την κατασκευή του. Παραγνωρίζει, πάντως, ότι δεν χρειαζόμαστε οποιαδήποτε μορφής απασχόληση, οποιεσδήποτε θέσεις εργασίας, αλλά παραγωγική απασχόληση και παραγωγικές νέες θέσεις εργασίας, θέσεις δηλ. που να δημιουργούν κάποια προστιθέμενη αξία στην κοινωνία. Αλλιώς, θα αρκούσε να βάζαμε – με δημόσια δαπάνη – τους μισούς ανθρώπους να ανοίγουν τρύπες στους δρόμους και τους άλλους μισούς να τις γεμίζουν.
Έτσι θα είχαμε ‘’απασχόληση’’, όμως, στην ουσία, απλώς θα ξοδεύαμε χρήματα (δικά μας ή δανεικά), που κάποια στιγμή θα τελείωναν. Ανάλογες περιπτώσεις μη παραγωγικών θέσεων εργασίας υπάρχουν όταν προσλαμβάνουμε υπεράριθμους δημόσιους υπαλλήλους, διατηρούμε κλειστά επαγγέλματα, επιβάλλουμε υψηλούς δασμούς σε εισαγόμενα είδη κλπ. Τί αντικείμενο θα έχουν άραγε οι 300.000 θέσεις εργασίας που εξήγγειλε ότι θα δημιουργήσει ο κ.Τσίπρας, διαθέτοντας 5 δις ευρώ (ήτοι, 16.670 ευρώ ανά θέση εργασίας);
Συναφώς, η αύξηση διά νόμου του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, και, περισσότερο, η εξαγγελθείσα άμεση επαναφορά της μετενέργειας, των συλλογικών συμβάσεων και του Οργανισμού Μεσολάβησης Διαιτησίας, προκαλούν αύξηση του κόστους εργασίας. Είναι, επομένως, πιθανόν να οδηγήσουν σε κλείσιμο πολλές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε οριακό σημείο και, ασφαλώς, θα αποτρέψουν (άγνωστο σε ποιόν βαθμό) νέες προσλήψεις ανέργων.
Γενικότερα, το κόστος εργασίας δεν είναι το πρωτεύον στις σημερινές συνθήκες, - η πολιτική αβεβαιότητα, η υπερ-φορολόγηση, η γραφειοκρατία, το κόστος ενέργειας, η έλλειψη ρευστότητας έχουν πιθανότατα μεγαλύτερη σημασία – ωστόσο ο μισθός πρέπει να ορίζεται από την σύμπτωση βουλήσεως ενός που προσφέρει μία θέση εργασίας και ενός άλλου διατεθειμένου να την αναλάβει, και όχι με νομοθετικές αποφάσεις (προς τα πάνω ή προς τα κάτω).
Περαιτέρω, ο κ.Τσίπρας εξήγγειλε ‘’μέτρα για την άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης’’, κοστολογούμενα από τον ίδιο σε 2 δις ευρώ, ποικίλες ‘’σεισάχθειες’’ δύσκολα εκτιμωμένου συνολικού κόστους, ρυθμίσεις οφειλών, άμεση αύξηση προγράμματος δημοσίων επενδύσεων ‘’τουλάχιστον κατά 4 δις ευρώ’’ και πολλά άλλα που θα θεσμοθετήσει άμεσα, μόλις αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας, καταργώντας μονομερώς μνημονιακές υποχρεώσεις.
Εάν οι εξαγγελίες αυτές δεν αποτελούν συνειδητές ψευδολογίες, συνιστούν κλασική περίπτωση wishful thinking. Ο κ.Τσίπρας, βεβαίως, δίνει θάρρος στον εαυτό του, ισχυριζόμενος ότι τις απόψεις του τις έθεσε υπόψη σημαινόντων προσώπων, περιλαμβανομένου του κ.Ντράγκι, και δεν τον διέκοψαν, ‘’δεν του είπαν να φύγει’’(!) Πριν, όμως, παρέλθουν 24 ώρες, από το περιβάλλον του κ.Ντράγκι δηλώθηκε το αυτονόητο, ότι το να ακούει κανείς απόψεις, σε μίαν ιδιωτική συνάντηση, δεν σημαίνει ότι αποδέχεται το περιεχόμενό τους.
Γενικότερα, η αντίληψη ότι σε μία χώρα όπως η Ελλάς, με περιορισμένη εσωτερική αγορά και μικρή παραγωγική βάση, μπορεί να υπάρξει επανεκκίνηση της οικονομίας με τόνωση της ενεργού ζήτησης των χαμηλότερων εισοδηματικά στρωμάτων, ‘’γιατί το επιπλέον εισόδημα αυτών θα κατευθυνθεί σε κατανάλωση’’, είναι καταφανώς εσφαλμένη.
Οι καταναλωτικές ανάγκες θα καλυφθούν εν πολλοίς από εισαγόμενα είδη, όπως ακριβώς συνέβαινε πριν από το 2010, με την δημιουργία δύο δυσθεώρητων ελλειμμάτων, του δημοσιονομικού και του εμπορικού ισοζυγίου. Ανάλογα προβλήματα, αν και σε μικρότερη έκταση, αντιμετωπίζει σήμερα η Γαλλία του Ολλάντ, παλαιότερα του Μιττεράν και η Ελλάδα του Ανδρέα Παπανδρέου, που όλοι αναγκάσθηκαν να εγκαταλείψουν άρδην τις σοσιαλιστικές δοξασίες τους ενώπιον της αδυσώπητης οικονομικής πραγματικότητας.
Ίσως η πιο επικίνδυνη εξαγγελία των Τσιπρανόμικς είναι η περί κρατικού ελέγχου του τραπεζικού συστήματος. Εάν αυτή υλοποιηθεί, οι κομισάριοι θα κατευθύνουν τις χρηματοδοτήσεις στους κομματικά αρεστούς. Είναι η ταχύτερη οδός για την θεμελίωση μίας σοβιετικού τύπου οικονομίας, πράγμα που αποτελεί ανομολόγητο όνειρο κάποιων από τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ.
Επομένως, δεν σας αρέσει τίποτε από όσα εξήγγειλε ο κ.Τσίπρας; Ένα σημείο, πράγματι, μας άρεσε. Είναι η μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων κατά 30 – 35%. Κάτι που έπρεπε να έχει υλοποιήσει προ πολλού η κυβέρνηση. Κατά τα λοιπά, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι στην οικονομία, όπως και στο ποινικό δίκαιο, πολλά εγκλήματα τελούνται όχι μόνο διά πράξεων αλλά και διά παραλείψεων. Από την μακρόσυρτη ομιλία του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ απουσιάζουν πλήρως έννοιες όπως, παραγωγή, ανταγωνιστικότητα, ιδιωτικές επενδύσεις, επιχειρηματικότητα, εξωστρέφεια, αξιοκρατία, περιστολή γραφειοκρατίας. Χωρίς μέριμνα για τα θέματα αυτά, κανένα ‘’σχέδιο’’ και καμία ‘’ανθρωπιστική βοήθεια’’ μπορούν να δημιουργήσουν πραγματικό πλούτο, διατηρήσιμη ανάπτυξη.
Ο Χάγιεκ είχε πει ότι ‘’ο περίεργος ρόλος των οικονομικών είναι να δείχνει στους ανθρώπους πόσο λίγα γνωρίζουν για αυτά, τα οποία φαντάζονται ότι μπορούν να σχεδιάσουν’’. Τα Τσιπρανόμικς, με βασικά συστατικά τον λαϊκισμό, την άγνοια και τον κρατισμό, αποτελούν ένα επικίνδυνο μείγμα.
