Έχοντας δίπλα της μία Ελλάδα υπό οικονομική κατάρρευση, που αυτή την φορά ίσως να μην αποφύγει και την τραγωδία της εξόδου από την ευρωζώνη, η τουρκική διπλωματία βλέπει επίσης ότι η χώρα μας δεν προσφέρει σχεδόν τίποτε από γεωπολιτικής πλευράς και στις συμμαχίες όπου συμμετέχει.
του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Είναι σαφές ότι οι
τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο έχουν δοκιμαστικό χαρακτήρα. Είναι, δηλαδή,
διερευνητικές προθέσεων.
Ίσως δε να εντάσσονται σε πτυχές της θεωρίας των
παιγνίων που όλως παραδόξως διέφυγαν μάλλον της προσοχής του υπουργού
Οικονομικών κ. Γ. Βαρουφάκη.
Έχοντας δίπλα της μία Ελλάδα υπό οικονομική
κατάρρευση, που αυτή την φορά ίσως να μην αποφύγει και την τραγωδία της εξόδου
από την ευρωζώνη, η τουρκική διπλωματία βλέπει επίσης ότι η χώρα μας δεν
προσφέρει σχεδόν τίποτε από γεωπολιτικής πλευράς και στις συμμαχίες όπου
συμμετέχει.
Είναι, έτσι, ο ασθενέστερος κρίκος της ευρωπαϊκής γεωοικονομικής
και γεωπολιτικής αλυσίδας, παρά τα 1.000 δισεκατ. ευρώ οικονομική στήριξη που
έχει δεχθεί τα 35 τελευταία χρόνια.
Στην παρούσα λοιπόν φάση των συνολικών
εξελίξεων στην περιοχή μας, η Ευρώπη είναι κουρασμένη με την Ελλάδα και η
Τουρκία το γνωρίζει πολύ καλά.
Όπως πολύ ορθά επισημαίνει σε άρθρο του ο
πρέσβης της χώρας μας στον ΟΟΣΑ, καθηγητής κ. Γιώργος Πρεβελάκης, έτσι όπως
εξελίσσονται τα πράγματα στην οικονομία μας, αν η χώρα είτε αυτοβούλως είτε με
απόφαση των εταίρων της πάρει αποστάσεις από το ευρωπαϊκό γεωοικονομικό
γίγνεσθαι, θα προχωρήσει αναπόφευκτα σε μία περίοδο οικονομικού και πολιτικού
μετασχηματισμού.
Για ένα διάστημα εβδομάδων ή και μηνών, έως ότου διαμορφωθεί
εντός και εκτός της χώρας ένα νέο σύστημα με νέες ισορροπίες, θα ανοιχθεί ένα
παράθυρο ευκαιρίας για όποιες δυνάμεις επιβουλεύονται τα συμφέροντα της χώρας
μας.
Συνθήκες αυτού του είδους παρουσιάζονται σπανίως. Δύσκολα, έτσι, χάνεται
παρόμοια ευκαιρία –ειδικά από δυνάμεις με ισχυρή διπλωματική και στρατιωτική
εμπειρία και παράδοση.
Ιδιαίτερα δε σήμερα, που η Τουρκία, στον
άτυπο πόλεμο Ισλάμ-Δύσης, είναι ένας από τους σοβαρότερους πρωταγωνιστές.
Όπως
σοβαρός είναι ο ρόλος της και στην εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου
τίποτε πλέον δεν είναι σταθερό.
Με δεδομένη, λοιπόν, αυτή την ρευστότητα, η
Τουρκία θα προσπαθήσει να ενισχύσει την θέση της στην περιοχή υλοποιώντας,
ταυτοχρόνως, και «οράματα» τόσο του προέδρου της κ. Ερντογάν όσο και του
πρωθυπουργού της κ. Νταβούτογλου.
Σημειώνουμε ότι την Παρασκευή 27
Φεβρουαρίου, το Ινστιτούτο «Τουρκία, 21ος Αιώνας», που είναι η
επίσημη δεξαμενή σκέψης της τουρκικής κυβέρνησης και χρηματοδοτείται από το
τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, προωθούσε προς τα έξω άρθρο του προέδρου του,
καθηγητή κ. Ουμίτ Οζντάγκ, στενού φίλου του προέδρου Ερντογάν, στο οποίο
προσδιορίζονταν οι κατευθύνσεις της τουρκικής πολιτικής στο Αιγαίο –που δεν
είναι άλλες από «την διεκδίκηση 16 απωλεσθέντων νησιών του Αιγαίου (Οινούσσες,
Φίμενα, Φούρνοι, Αγαθονήσι, Άρκη, Φαρμακονήσι, Καλόλημνος, Πλατιά, Κυρά
Παναγιά, Γυαλί, Σύρνα, Γαύδος, Δία, Διονισάδες, Γαϊδουρονήσι, Κουφονήσι), τα
οποία βρίσκονται υπό ελληνική κατοχή».
Τα νησιά αυτά, κατά τον προφανώς
νέο-οθωμανό καθηγητή και φίλο του Τούρκου προέδρου, «κατέχονται παράνομα από
την Ελλάδα».
Την ίδια ημέρα, η Τουρκία εξέδωσε την ΝΟΤΑΜ
0889/15, δηλαδή μία αναγγελία σε αεροναυτιλομένους, με την οποία γνωστοποίησε
την δέσμευση για 10 ολόκληρους μήνες μιας μεγάλης περιοχής του Αιγαίου, που
εκτείνεται από την Σκύρο μέχρι την Λήμνο, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την
πραγματοποίηση ασκήσεων και ως πεδίο βολής, παραβιάζοντας κάθε έννοια διεθνούς
δικαίου και κάθε έννοια ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η επιδίωξη
διχοτόμησης του Αιγαίου, που η Άγκυρα σχεδιάζει εδώ και τουλάχιστον μισόν
αιώνα, εκδηλωνόταν έτσι στην πράξη όχι μόνον μέσα στον ελληνικό εναέριο χώρο
αλλά ακόμη και μέσα σε ελληνικό έδαφος, αφού δεσμευόταν και ελληνικό έδαφος στο
νοτιοανατολικό άκρο της Λήμνου!Η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης ήταν
άμεση και αυτή που έπρεπε.
Απέρριψε αμέσως την τουρκική ΝΟΤΑΜ, δήλωσε πως «…κάθε παραβίαση του Εθνικού μας χώρου θα
καταρριφθεί ή θα βυθισθεί», προχωρώντας σε εντονότατα διαβήματα στην ΕΕ, το
ΝΑΤΟ, τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ,
διεθνοποιώντας την επίθεση της Τουρκίας.
Μία επίθεση που, όπως τονίσαμε, είχε
«δοκιμαστικό» χαρακτήρα και αποσκοπούσε να καταγράψει προθέσεις. Κατά συνέπεια,
το θέμα κάθε άλλο παρά λήξαν μπορεί να θεωρηθεί.
Ένας πρόσθετος λόγος που
συνηγορεί προς αυτή την εκδοχή είναι η ρευστότητα των εξελίξεων στην περιοχή
μας. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο κ. Γ. Πρεβελάκης, ποιος είχε προβλέψει την
ανατροπή των καθεστώτων στην Βόρειο Αφρική;
Ποιος φανταζόταν την άνοδο του ISIS, την τεκτονική αναθεώρηση του χάρτη της
Μέσης Ανατολής, όπως είχε διαμορφωθεί από τις συμφωνίες Sykes-Picot;
Η τουρκική εδαφική ακεραιότητα ενδέχεται να απειληθεί, για πρώτη φορά
από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. δεδομένα με τα οποία λειτούργησε η
διπλωματική σκέψη επί δεκαετίες ανετράπησαν μέσα σε εβδομάδες.
Γιατί η Ελλάδα
αποτελεί εξαίρεση;Υπό τις σημερινές συνθήκες άτυπης
συγκρούσεως του Ισλάμ με την Δύση, η όποια καθησυχαστική επιχειρηματολογία
υποτιμά τους μηχανισμούς μετάδοσης της κρίσης από την Μέση Ανατολή προς την
Δύση.
Αγνοεί την περίπλοκη και ρευστή γεωμετρία των συμμαχιών μεγάλων, μεσαίων
και μικρών δυνάμεων οι οποίες δραστηριοποιούνται μεταξύ Μεσογείου και Περσικού
Κόλπου.
Παραλείπει να συνυπολογίσει την ποικιλία των εναλλακτικών στρατηγικών
τις οποίες αναπόφευκτα επεξεργάζονται οι Ηνωμένες Πολιτείες, ώστε να αποτραπεί
η γεωπολιτική χιονοστιβάδα στην περιοχή.
Μέσα, λοιπόν, σε αυτό το καθεστώς
αβεβαιότητας, η συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ και σε
άλλους Διεθνείς Οργανισμούς αποτελεί εγγύηση που κανείς δεν πρέπει να διανοηθεί
να κλονίσει.
Διότι, αν αυτά τα εχέγγυα διαταραχθούν γιατί κάποιοι θέλουν να
πουλήσουν «πρόοδο» και άλλα τινά, τότε τα χειρότερα θα βρίσκονται ante portas –αρχίζοντας από το Grexit, που κάποιοι ανεγκέφαλοι επαγγέλλονται.