του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Πριν λίγες ημέρες γράφαμε από το βήμα αυτό ότι η καλλιέργεια του μίσους αποτελεί σημαντικό εργαλείο επικοινωνίας της κυβέρνησης με ομάδες ανθρώπων που την στηρίζουν και προς τις οποίες δεν έχει τίποτα άλλο να προσφέρει παρά μόνον παχειά λόγια, απύθμενο λαϊκισμό και απέραντο μίσος. Αυτή την πρακτική έχουν ακολουθήσει και ακολουθούν όλοι οι φαιοκόκκινοι πολιτικοί σχηματισμοί και πάνω της έχουν βρει ερείσματα τα πιο ειδεχθή εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Μέσα στο σκηνικό αυτό και την ώρα που ο Αλέξης Τσίπρας πραγματοποιεί μία νέα μεγάλη κωλοτούμπα θέλοντας να πλησιάσει την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, ο κ. Παύλος Πολάκης και η χυδαιότητά του αποτελούν πολύτιμη πρώτη ύλη. Πρόκειται δε για μία νέας μορφής επικοινωνιακή πρώτη ύλη, την οποία περιέγραψε πολύ αδρά στα Νέα ο ταλαντούχος Μιχάλης Τσιντσίνης, γράφοντας μεταξύ άλλων:
«Άρχοντας είναι βέβαια ο Πολάκης. Και το άρχοντας είναι μάλλον από τους πιο μετριοπαθείς επαίνους που τού επιδαψιλεύει στο Facebook το κοινό του. Πρόκειται για ένα κοινό που δεν θα το συναντήσουν ποτέ όσοι νοιώθουν αισθητική και πολιτική απέχθεια για τον Πολάκη. Υπάρχει –δικτυώνεται, βρίζει και εκτονώνεται– έξω από τον κύκλο των ψηφιακών τους συναναστροφών. Μιλάει άλλη γλώσσα. Το κοινό του Πολάκη υπάρχει πίσω από τον φράκτη. Η κοινή γνώμη δεν είναι πια κοινή. Χωρίζεται σε επιμέρους σφαίρες οι οποίες επικοινωνούν ολοένα και λιγότερο μεταξύ τους.
Ο κατακερματισμός αυτός δεν είναι βέβαια ελληνική ιδιαιτερότητα. Οι θεωρητικοί της ψηφιακής εποχής το ονομάζουν –και το εξηγούν στον τελευταίο Economist– “ομοφιλική διαλογή”. Τα κοινωνικά δίκτυα οδηγούν στην διαίρεση των χρηστών σε ομοιογενή σύνολα. Σε σχεδόν στεγανές και πολιτικά μονόχρωμες κοινότητες. Η ίδια η δομή των νέων μέσων κατευθύνει αυτή την ταξινόμηση. Υποθάλπει την επικοινωνία μόνον μεταξύ των ομοίων.
Αν έχει αξία αυτή η χαρτογράφηση είναι γιατί προσδιορίζει και την πολιτική χρησιμότητα του Πολάκη. Απαντά στο ερώτημα “γιατί δεν τον μαζεύουν;”. Γιατί δυσκολεύονται τόσο πολύ να αρθρώσουν έστω και μία συλλαβή ήπιας αποδοκιμασίας –αν όχι για τις απόψεις του, τουλάχιστον για τον τρόπο του;
Στο φατριασμένο σώμα της ψηφιακής δημοκρατίας, ο Πολάκης έχει προδιαγραφές φυλάρχου. Το υπόδειγμά του δικαιώνει τα συναισθήματα μίας μερίδας του εκλογικού σώματος που μπορεί, ας πούμε, να αλλάζει κανάλι όταν παίζουν ειδήσεις, να έχει κατεβάσει τα ρολά στα “συστημικά” media, να κλείνει τα τηλέφωνα στους δημοσκόπους –αλλά καταναλώνει ό,τι εξοκέλλει στην οθόνη του υπολογιστή της. Αλλά μπορεί να είναι online στις δύο το πρωί, διψασμένη για την νωπή ανάρτηση του Πολάκη.
Το θέμα δεν είναι γιατί δεν τον μαζεύουν. Το θέμα είναι ότι αν δεν υπήρχε ο Πολάκης, θα έπρεπε να τον φτιάξουν. Ότι θα έπρεπε να αμολήσουν και άλλους Πολάκηδες αν θέλουν να κρατήσουν την επαφή τους με αυτό το κοινό –το οποίο σε μεγάλο βαθμό οι ίδιοι διαπαιδαγώγησαν.
Άλλωστε, αν ξεπεράσει κανείς το ύφος, η πρώτη ύλη του Πολάκη δεν είναι πρωτότυπη. Μίσος για τους δημοσιογράφους. Μίσος για το “σύστημα” και τους πολιτικούς αντιπάλους. Μίσος ταξικό. Ένα λουτρό λάσπης και χολής, από την ανατροφοδότηση του οποίου η κυβέρνηση έχει φτάσει να εξαρτά την επιβίωσή της.
Ό,τι λέει ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας δεν το λέει πρώτος. Απλώς εκείνος το κλιμακώνει φραστικά σε έναν άγριο υπερθετικό προσαρμοσμένο στο ακροατήριό του. Κουβαλάει την κυβερνητική γραμμή σε πεδία που το Μαξίμου, υποχρεωμένο να τηρεί κάπως τα προσχήματα, δεν μπορεί να προσπελάσει. Ο Πολάκης είναι ο Παππάς των φτωχών».
Για την ιστορία επισημαίνουμε ότι ο «πολακισμός», όπως και ο «τσαβισμός» στην Λατινική Αμερική, ο «τραμπισμός» στις ΗΠΑ, ο «λεπενισμός» στην Γαλλία και ο «πεπεγκριλισμός» στην Ιταλία, κατά τον Εκόνομιστ και άλλα μέσα επικοινωνίας συνιστούν ένα νέο φαινόμενο, αυτό της «κοινωνίας της μετα-αλήθειας» (post truth society). Κατά την εκτίμησή μας, πρόκειται για μία ψηφιακή μορφή επικοινωνιακού φασισμού, εξαιρετικά επικίνδυνη και κυρίως βαθύτατα χυδαία, η οποία τροφοδοτεί με ισχυρά ερείσματα προπαγάνδας και τους δολοφόνους του Ισλάμ.
Αυτός είναι και ο λόγος που θα επανέλθουμε στο σοβαρό αυτό θέμα. Αποτελεί μία πολύ κρίσιμη παθογένεια, που θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
