Το τέλος του Ευρωπαϊκού Μονεταρισμού

του Ηλία Καραβόλια

Το Banking News μας παραθέτει ένα διάγραμμα απο το Zero hedge το οποίο δείχνει ότι για να δημιουργηθεί 1 ευρώ αύξησης του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, απαιτούνται 18,5 ευρώ προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (τύπωση χρήματος) Απο που προκύπτει αυτό; Η ΕΚΤ δαπάνησε 1,25 τρισεκ. ευρώ για να πετύχει αύξηση 31 δισ του ΑΕΠ.Ο δε πληθωρισμός εξακολουθεί να κινείται κοντά στο μηδέν.

Το ερώτημα είναι μεν απλό (πού πάνε τα χρήματα που τυπώνει η ΕΚΤ;) αλλά στην παρούσα συγκυρία δεν έχει απλή απάντηση. Το timing στην πολιτική που ασκεί η ΕΚΤ είναι ιστορικά πρωτόγνωρο (παρατεταμένη ύφεση και διαρκής λιτότητα).

Στις ΗΠΑ π.χ. η κρίση ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος κατέστησε αναγκαία την κυβερνητική παρέμβαση για άμεση παροχή χρηματικών κεφαλαίων (750 δις $) φέρνοντας το μονεταριστικό υπόδειγμα σε δεύτερη μοίρα,αλλά και φόβους για αποσταθεροποίηση της οικονομίας και αύξηση του πληθωρισμού.

Από το 2000 μέχρι το 2008  οι κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως δεν προέβλεψαν τον αυξανόμενα σημαντικό ρόλο των επενδυτικών τραπεζών και των hedge funds στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, το οποίο είχε επεκταθεί και ταυτόχρονα είχε καταστεί εύθραυστο κυρίως λόγω της μόχλευσης χρήματος (ο περίφημος αέρας)με τα συνθετικά και τα λοιπά παράγωγα.

Ζούμε συνεχώς στην ζώνη των μηδενικών επιτοκίων και ο κανόνας του Φρίντμαν (υποστήριξε τον καθορισμό του ονομαστικού  επιτοκίου στο μηδέν) φαίνεται να μην αποδίδει. Σε Γερμανία, Ολλανδία, Ελβετία και Αυστρία, παρκάρεις λεφτά και...πληρώνεις να στα φυλάει το λόμπι του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Αυτό το παρκάρισμα γίνεται και στην ΕΚΤ στην οποία οι εμπορικές τράπεζες της Ευρωζώνης καταθέτουν τα λεφτά που η ίδια η ΕΚΤ τις έδωσε για να αγοράσει τα κρατικά ομόλογα των ευάλωτων ισολογισμών τους.

Εμφανές είναι ότι ο ευρωπαϊκός μονεταρισμός -τουλάχιστον αυτός- καταρρέει. Πρόκειται για την θεωρία που θέλει τα πάντα να ελέγχονται απο την κυκλοφορία του χρήματος και σύμφωνα με την οποία η αύξηση της ποσότητας του χρήματος σε μια οικονομία μέσω νομισματικής πολιτικής, οδηγεί τελικά σε άνοδο των τιμών και αύξηση του πληθωρισμο.

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα γράψει πολλά για το πώς μια νομισματική ένωση (Ευρωζώνη) που δεν κατάφερε να γίνει ''πολιτική'' ένωση με συγκλίνουσες οικονομίες απέτυχε στο να διαχειριστεί την έλλειψη ρευστότητας στην πραγματική οικονομία. Μπορεί να φαίνεται ότι η ΕΚΤ είναι αυτή που αποτυγχάνει, όμως η αποτυχία γεννιέται στις Βερολίνο- που υποκαθιστά τις Βρυξέλλες- και όχι στην Φρανκφούρτη- έδρα της ΕΚΤ...