του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Ενώ η Ελλάδα προσπαθεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του τρίτου μνημονίου, απολύτως τίποτε δεν γίνεται στο επίπεδο των αιτίων της βαρύτατης κρίσης που πλήττει την χώρα. Αυτό δεν είναι δική μας παρατήρηση. Λέγεται και γράφεται από επώνυμους παράγοντες της ευρωπαϊκής ζωής και δημοσιογραφίας, που εκτιμούν ότι το ελληνικό δράμα δεν έχει τέλος. Γι αυτό και η κρίση συνεχίζεται, παρά τις κάποιες αισιόδοξες, απολύτως θεωρητικές, προβλέψεις.
Με τα σημερινά δεδομένα, κάθε ελληνικό νοικοκυριό οφείλει 96.000 ευρώ δημόσιο χρέος και περίπου άλλα τόσα σε αντίστοιχο ιδιωτικό. Και όσο η ελληνική κοινωνία θα αρνείται να εξέλθει από την ύφεση, γιατί ούτε θέλει ούτε μπορεί, η κατάσταση θα επιδεινώνεται. Εξακόσια δισεκατομμύρια ευρώ χρέος είναι πολύ για μία οικονομία σχεδόν μηδενικής εξωστρέφειας και με έντονα σοβιετικού τύπου δομικά χαρακτηριστικά. Στο μέτρο δε που η οικονομία αυτή θα απομακρύνεται από τους μετασχηματισμούς που οριοθετούν την νέα διεθνή οικονομική πραγματικότητα, το μέλλον της θα γίνεται ζοφερότερο.
Όμως, παρά την άθλια οικονομική της κατάσταση και την προβληματική κοινωνικο-πνευματική της ωριμότητα, η Ελλάδα έχει δύο σοβαρά πλεονεκτήματα τα οποία μπορεί να αξιοποιήσει προς το συλλογικό όφελος. Το πρώτο ατού είναι το πολύ καλό επίπεδο του ανθρώπινου δυναμικού της. Έπεται το επιχειρείν, το οποίο, αν και κατασυκοφαντείται στην χώρα μας, εν τούτοις διατηρείται σε υψηλά επίπεδα.
Έτσι, στον 21ο αιώνα (που είναι αυτός της γνώσεως και της τέταρτης βιομηχανικής επαναστάσεως –της ψηφιακής), η χώρα κάθε άλλο παρά στερείται θετικών προϋποθέσεων για να μπορέσει με αξιώσεις να σταθεί στα πόδια της. Ωστόσο, για να αξιοποιήσει τα δύο παραπάνω ατού της, είναι ανάγκη να απαλλαγεί το ταχύτερο δυνατό από το ολέθριο καρκίνωμα του κρατισμού.
Είναι επείγον η ελληνική εκπαίδευση και η παραγωγική μηχανή της χώρας να απαλλαγούν από τον θανάσιμο και αποκρουστικό κρατικό εναγκαλισμό. Την Ελλάδα δεν την πνίγουν τα μνημόνια και οι δανειστές της. Την εξοντώνει το παμφάγο, σπάταλο, οπισθοδρομικό και σκοταδιστικό Δημόσιο, που μόνον την ανομία και την διαφθορά γνωρίζει να εξυπηρετεί.
«Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί στην Ελλάδα είναι παράνομη η λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Κανένας δεν μού έχει δώσει μία πειστική απάντηση. Μπορώ να σάς πω ότι όταν πηγαίνω στην Τουρκία βλέπω πανεπιστήμια όπως το Κοτς και το Σαμπάντζι, με εξαιρετικές ερευνητικές εγκαταστάσεις και συστήματα πληροφορικής, να συνεργάζονται με όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις στον κόσμο στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης. Και σκέφτομαι γιατί η Ελλάδα να στέλνει τα καλύτερα μυαλά της για σπουδές στο εξωτερικό, με αποτέλεσμα τώρα πια να μην γυρίζουν πίσω. Ξέρετε πόσοι πρόεδροι αμερικανικών πανεπιστημίων είναι Ελληνοαμερικανοί πρώτης γενιάς; Ξέρω τουλάχιστον πέντε, σε κορυφαία πανεπιστήμια. Πείτε μου, γιατί να ηγούνται κορυφαίων πανεπιστημίων στις ΗΠΑ και να μην βρίσκονται στην Ελλάδα να διδάσκουν τους νέους;».
Αυτά μάς έλεγε στις αρχές Μαρτίου η κυρία Ντέμπορα Γουΐν-Σμιθ, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας των ΗΠΑ, που πριν το καλοκαίρι είχε πάρει μέρος στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Για να προσθέσει στην συνέχεια:
«Η λειτουργία του 21ου αιώνα δεν υπάρχει στην Ελλάδα και αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα για το μέλλον της χώρας. Όσο καθυστερεί η προσαρμογή της στις νέες παραγωγικές συνθήκες, τόσο θα βυθίζεται στην ύφεση και στην φτώχεια. Είναι ζωτική η ανάγκη καινοτόμων επενδύσεων στην Ελλάδα. Όμως, το κλίμα αβεβαιότητας που υπάρχει δεν βοηθά την ανάπτυξη του επιχειρείν. Οι μεγάλες εταιρείες που ψάχνουν ανά τον κόσμο για το πού θα επενδύσουν, έχουν πολλές επιλογές για το πού θα στήσουν τα τμήματα έρευνας ή την γραμμή παραγωγής. Μία ιδιωτική εταιρεία δεν θα επενδύσει στην Ελλάδα με βάση το μέγεθος της εσωτερικής αγοράς, όπως θα έκανε στην Ινδία ή στην Κίνα. Άλλα είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας, όπως η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Για παράδειγμα, στον τομέα της πληροφορικής υπάρχουν Έλληνες που βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο με βάση τα διεθνή πρότυπα. Μπορούν να ανταγωνιστούν οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο. Ωστόσο, και εκεί πρέπει να αρθούν τα εμπόδια και να διευκολυνθούν οι επενδύσεις».
Αυτά είναι τα μεγάλα και πραγματικά προβλήματα της χώρας. Όσοι τα συσκοτίζουν για να πωλούν καθρεφτάκια στους ιθαγενείς, δυστυχώς δεν είναι αρκετά ευφυείς για να καταλάβουν ότι θα πέσουν μια μέρα μέσα στον λάκκο που οι ίδιοι σκάβουν.
Παιδεία και βιομηχανία είναι το μέλλον, όχι η αναδιάρθρωση του χρέους. Μία αναδιάρθρωση, εξάλλου, που δεν προβλέπεται παρά μόνον αν υλοποιηθούν στην χώρα μεταρρυθμίσεις οι οποίες να την απελευθερώνουν από τον κρατισμό και την διαφθορά του.
