Ο Ανδρέας Παπανδρέου και η Ε.Ε.

του Κώστα Χριστίδη*

Στο παρόν επιθυμώ να παραθέσω τις δηλώσεις ου Ανδρέα Παπανδρέου κατά την συζήτηση στην Βουλή των Ελλήνων για την επικύρωση της Συνθήκης Προσχώρησης της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες (25-28 Ιουνίου 1979):

[…] "Με το κείμενο της προσχώρησης, αποδέχεται η χώρα μας μία υπερεθνική, δηλαδή κοινοτική έννομη τάξη, που ανατρέπει τους ελληνικούς κανόνες δικαίου και υπερισχύει ακόμη και των συνταγματικών μας διατάξεων. Αυτή η υπερεθνική έννομη τάξη καταλύει την ελληνική που προκύπτει από την λαϊκή κυριαρχία σαν θεμέλιο του πολιτεύματος. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους, που από την αρχή το ΠΑΣΟΚ τάχθηκε σαφώς και ανεπιφύλακτα ενάντια στην ένταξη.

Με την επιλογή της Κυβέρνησης γίνεται προσπάθεια να υποθηκευθεί το μέλλον του ελληνικού λαού για δεκάδες χρόνια. Και ενώ σε άλλες χώρες της Κοινότητας οι λαοί κλήθηκαν να αποφασίσουν οι ίδιοι για το μέλλον τους, η Κυβέρνηση αρνείται το αναφαίρετο δικαίωμα του ελληνικού λαού να αποφασίσει ο ίδιος πάνω σε ένα τόσο κρίσιμο εθνικό θέμα.

Το ΠΑΣΟΚ διαχωρίζει τις ιστορικές του ευθύνες και θεωρεί ότι μόνος αρμόδιος να κρίνει τη μεγάλη επιλογή της ένταξης της χώρας στην ΕΟΚ είναι ο κυρίαρχος λαός. Γι’ αυτό κι έχει αναλάβει την υποχρέωση, όταν έρθει στην εξουσία, να προχωρήσει σε δημοψήφισμα, ύστερα από πλήρη και αντικειμενική ενημέρωση του ελληνικού λαού. Το ΠΑΣΟΚ αρνείται να νομιμοποιήσει με την παρουσία του στη Βουλή την αντιλαϊκή διαδικασία που επέλεξε η Κυβέρνηση για να δεσμεύσει το λαό και τη χώρα στην επιλογή της ένταξης. Το ΠΑΣΟΚ αποχωρεί από την Βουλή’’.

Με τις θέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου συντάχθηκε το ΚΚΕ, το οποίο διά του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του Ν. Καλούδη δήλωσε "την κατηγορηματική αντίθεση του ΚΚΕ στην ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ που πλήττει καίρια την εθνική ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία και τα ζωτικά συμφέροντα των εργαζομένων της χώρας μας’’.

Για την ιστορία αναφέρω ότι υπέρ της Συμφωνίας Εντάξεως ψήφισαν οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, του ΚΟΔΗΣΟ, της Εθνικής Παράταξης, της ΕΔΗΚ, του ΚΚΕ Εσ., της ΕΔΑ, έξι ανεξάρτητοι, τρεις της ΕΔΗΚ δήλωσαν "παρών’’, ενώ, βεβαίως, οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ, κατηγορηματικά αντίθετοι, απεχώρησαν.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ σταδιακά απομακρύνθηκαν από τις ακραία αντιευρωπαϊκές θέσεις τους και, εδώ και μερικές δεκαετίες, το ΠΑΣΟΚ χαρακτηρίζεται από σταθερά φιλοευρωπαϊκή στάση. Είναι, όμως, χαρακτηριστική η σύγκριση μεταξύ των ιδρυτών των δύο σημαντικότερων κομμάτων της μεταπολίτευσης. 

Τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, στο θέμα αυτό (αλλά και γενικότερα), διέκρινε η διορατικότητα, η αποφασιστικότητα και η συνέπεια μεταξύ λόγων και έργων. 

Τον Ανδρέα Παπανδρέου ανέκαθεν διέκρινε ο λαϊκισμός, η εντυπωσιοθηρία, η ασυνέπεια. Τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μεταφέρθηκαν, μαζί με το πλήθος των στελεχών του κόμματος αυτού που άλλαξαν πολιτική στέγη, στον σημερινό "Σύριζα".

*Νομικός – Οικονομολόγος, email: [email protected]