Η ουρά της καμήλας

 του Κώστα  Χριστίδη*

Μετά από το "σκίσιμο των μνημονίων με ένα άρθρο, έναν νόμο", το "κούρεμα του χρέους", τις "επενδύσεις, που θα είναι περισσότερες από όσες αντέχουμε", το νέο αφήγημα – διάβαζε, "παραμύθι"– είναι η "καθαρή έξοδος από τα μνημόνια". 

Αυτή, όμως, η εικονική πραγματικότητα  που προσπαθεί να πλασάρει ως επιτυχία η κυβερνητική προπαγάνδα, πρώτον, παραβλέπει την φύση και το περιεχόμενο των μνημονίων. Κάθε μνημόνιο είναι μία δανειακή σύμβαση τριετούς διάρκειας συνοδευόμενη από διάφορους όρους. Η παρούσα κυβέρνηση μας φόρτωσε τον Αύγουστο 2015 την τρίτη, εν πολλοίς αχρείαστη δανειακή σύμβαση, ύψους 86 δις ευρώ (αντί του υπεσχημένου "κουρέματος" του τότε υφισταμένου χρέους), η οποία λήγει τον Αύγουστο 2018. 

Δεύτερον, δεν είναι ακριβές ότι "φάγαμε την καμήλα και απομένει η ουρά" ("queue", κατά τα ιδιωματικά πρωθυπουργικά αγγλικά). Κατ’ αρχάς, η καμήλα αποδεικνύεται ιδιαίτερα δυσκολοχώνευτη. 

Συνεπάγεται, πέραν της αύξησης του χρέους, νέες δυσβάστακτες φορολογικές επιβαρύνσεις, κατάργηση ή δραστικό περιορισμό κοινωνικών επιδομάτων (όπως: ΕΚΑΣ, οικογενειακά επιδόματα πολυτέκνων και τριτέκνων, επίδομα θέρμανσης κ.α., τα οποία στην πλήρη εφαρμογή τους το 2019 θα ανέλθουν σε 1,16 δις ευρώ), καταβαράθρωση της περιουσίας, ακίνητης και κινητής, των Ελλήνων, όπως δείχνει η πτώση της αγοράς ακινήτων, η οποία σημειώνει απώλειες της τάξης του 50% από την έναρξη της κρίσης και συνεχίζεται αδιάκοπα κατά τα χρόνια διακυβέρνησης του Σύριζα, αλλά και των μετοχών που είναι εισηγμένες στο ελληνικό χρηματιστήριο (απώλειες της τάξης του 86% έναντι υπερδιπλασιασμού των αμερικανικών και ευρωπαϊκών μετοχών κατά το ίδιο χρονικό διάστημα). 

Καθ’ ον χρόνο τρώμε την καμήλα, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία αυξάνονται με ρυθμό 1 δις ευρώ περίπου μηνιαίως, ομοίως και τα κόκκινα δάνεια, η δημόσια παιδεία και υγεία απαξιώνονται σταθερά, ενώ οι αστυνομικοί πραγματοποιούν εράνους για την αγορά ανταλλακτικών και την συντήρηση των περιπολικών και τα αστικά λεωφορεία ακινητοποιούνται λόγω βλαβών κατά την εκτέλεση των δρομολογίων …

Αλλά και η κατάποση της ουράς της καμήλας, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Πέραν των ανωτέρω, δύσκολα αντιμετωπίσιμων φαινομένων, απομένουν μέχρι την λήξη της τρίτης δανειακής σύμβασης "ευαίσθητα" θέματα όπως: πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, εργασιακές ρυθμίσεις που συνεπάγονται δυσχέρανση της κήρυξης απεργιών και περιορισμό συνδικαλιστικών προνομίων, επιτάχυνση ιδιωτικοποιήσεων, διενέργεια ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (και πρώτης κατοικίας). 

Μετά τον Αύγουστο 2018, και εφ’ όσον οι δανειστές εξακολουθήσουν την τακτική του pretend and extend ("προσποιήσου και παράτεινε") και οι αγορές βοηθήσουν, θα παραμένουν τα ήδη ψηφισθέντα μέτρα που ουσιαστικά συνιστούν ένα τέταρτο μνημόνιο, όπως είναι η περαιτέρω μείωση του αφορολογήτου ορίου και των συντάξεων και τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (3,5% μέχρι το 2022 και 2% κατά το διάστημα 2023 -2060). Επομένως, η ουρά της καμήλας θα μας ταλαιπωρεί επί μακρόν. 

* νομικός – οικονομολόγος