Η ΑΛΛΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

Ο τραπεζικός κλάδος, πέρα από τα αμιγώς χρηματοοικονομικά και θεσμικά θέματα που πρέπει να επιλύσει, είναι σαφές ότι βρίσκεται και στον δρόμο σοβαρών λειτουργικών ανατροπών, που ήδη διαμορφώνουν και νέους όρους σχέσεων των τραπεζών με τις κοινωνίες στις οποίες απευθύνονται και τους πελάτες που επιθυμούν να προσελκύσουν.

Αυτό, συνοπτικά, είναι ένα πρώτο ουσιαστικό συμπέρασμα που προέκυψε από μία σημαντική εκδήλωση που διοργάνωσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΕΙΠ) της ΕΕΔΕ σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ). Επρόκειτο για ένα συνέδριο που συμπλήρωσε 18 χρόνια ζωής και που στην φετινή εκδοχή του στόχο είχε την αναζήτηση του επιχειρηματικού μοντέλου των τραπεζών σε συνθήκες κρίσης.

Στο συνέδριο έγκυροι ομιλητές αναφέρθηκαν σε βάθος για θέματα τραπεζικής εποπτείας, εξαγορών και συγχωνεύσεων, ασφάλειας των τραπεζικών συναλλαγών και εισόδου ψηφιακών καινοτομιών στις τραπεζικές εργασίες. Βέβαια, όλα αυτά τα θέματα αναλύθηκαν σε σχέση με το κοινωνικό πρόσωπο του ευρύτερου τραπεζικού τομέα στις σημερινές συνθήκες αβεβαιότητας και σοβαρής έλλειψης ρευστότητας για τις επιχειρήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, αναφερόμενος στις εργασίες του συνεδρίου, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής κ. Διονύσης Μυρτίδης τόνισε ότι ο ρόλος της τεχνολογίας στην εξέλιξη και ανάπτυξη του τραπεζικού τομέα είναι πλέον ιδιαίτερα σημαντικός. Και τούτο διότι βελτιώνει τον χρόνο διεκπεραίωσης των συναλλαγών με πολλαπλά κανάλια, μειώνει σημαντικά το κόστος πραγματοποίησης τραπεζικών πράξεων, φέρνει στην επιφάνεια σε χρόνο ρεκόρ νέα τραπεζικά προϊόντα και βελτιώνει θεαματικά την πληροφόρηση τόσο της τραπεζικής πελατείας όσο και των τραπεζικών στελεχών. Με άλλα λόγια, βοηθά αποτελεσματικά στην λήψη ορθολογικών αποφάσεων –που είναι και μέγα ζητούμενο της εποχής μας.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της διοικούσας επιτροπής του ΕΙΠ κ. Αλέξης Δαυίδ, αναφερόμενος στον ρόλο του τραπεζικού κλάδου στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, είπε ότι θα γίνεται όλο και περισσότερο αποφασιστικός, καθόσον οι τράπεζες είναι και ο μεγαλύτερος αιμοδότης των επιχειρήσεων. Στο ίδιο πνεύμα μίλησε και ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΕΔΕ κ. Κων. Λαμπρινόπουλος, που τόνισε ιδιαίτερα ότι τα μεγάλα προβλήματα Ελλάδας και Ευρώπης σήμερα είναι η ανεργία, η επιχειρηματικότητα, η ρευστότητα και η ανταγωνιστικότητα. Κατά συνέπεια, πρόσθεσε, επιβάλλεται η Ευρώπη να πάρει σοβαρά μέτρα προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών.

Στο συνέδριο του ΕΙΠ πολύς λόγος έγινε επίσης για τα θέματα της τραπεζικής εποπτείας και του ρυθμιστικού περιβάλλοντος των τραπεζών στην ευρωζώνη, ιδιαίτερα σήμερα που το θέμα της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης βρίσκεται στο προσκήνιο. Αυτό το τελευταίο θέμα ανέλυσε ο γενικός γραμματέας της ΕΕΤ κ. Χρήστος Γκόρτσος, ο οποίος τόνισε ότι σε ένα πρώτο βήμα προς την τραπεζική ένωση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να αναλάβει, από τον Ιούλιο του 2014, την εποπτεία των τραπεζών της ευρωζώνης. Εποπτεία που είναι ήδη ικανοποιητική, πρόσθεσε, και δημιουργεί ένα συνεκτικό πλαίσιο για την ανά την Ευρώπη εγγύηση των καταθέσεων.

Αναφορικά με τις ανατροπές που προκαλούνται στον τραπεζικό χώρο λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων, έμφαση δόθηκε στα ακόλουθα σημεία:

*Στην καινοτομία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που συμβάλλουν σημαντικά στον μετασχηματισμό του επιχειρηματικού μοντέλου των τραπεζών –ένα μοντέλο που θα πρέπει να είναι ευέλικτο και προσαρμοσμένο στις εκάστοτε ανάγκες της πελατείας.
*Οι τράπεζες, λαμβάνοντας υπ’ όψη την οικονομική κρίση, θα βελτιώσουν την διαχείριση της πελατείας τους με σχεδιασμό προϊόντων και υπηρεσιών που θα καλύπτουν καλύτερα τις ανάγκες των πελατών.
*Οι τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν στην παροχή όλο και περισσότερων καινοτόμων λύσεων στην διενέργεια συναλλαγών της πελατείας τους. Η καινοτομία και η τεχνολογία θα έχουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση του μετασχηματισμού των τραπεζών σε relationship banks.
*Στην παρούσα οικονομική συγκυρία, η επέκταση των τραπεζών είναι δύσκολη, η παροχή όμως καινοτόμων λύσεων διενέργειας των συναλλαγών θα συμβάλει στην διατήρηση της υφιστάμενης πελατείας.
*Όσον αφορά το Διαδίκτυο, τα στοιχεία δείχνουν ότι η υστέρηση που υπήρχε σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ έχει μειωθεί σημαντικά και αυτό συμβάλλει στην περαιτέρω αύξηση του ποσοστού της πελατείας που διενεργεί συναλλαγές με την ηλεκτρονική τραπεζική.
*Το mobile banking αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς, τόσο συνολικά όσο και ιδιαίτερα στις νεότερες ηλιακά ομάδες. Το mobile banking αποκτά ολοένα και περισσότερο έδαφος στις τραπεζικές συναλλαγές.
*Στον χώρο της ηλεκτρονικής τραπεζικής έχουν υλοποιηθεί καινοτομικά προϊόντα και δραστηριότητες (π.χ. e-gate.gr, λεφτά στο λεπτό, ibank, κ.α.) και αναπτύσσονται και νέες επιχειρηματικές καινοτομίες.
*Θα έχουμε μετάβαση από την ηλεκτρονική τραπεζική στην ψηφιακή τραπεζική.
*Τα social media αναμένεται να παίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην επιχειρηματική δραστηριότητα των τραπεζών.
*Οι social business θα έχουν μεγαλύτερη επίπτωση από το Διαδίκτυο λόγω της πολλαπλασιαστικής επίδρασης που έχουν.

Είναι συνεπώς σαφές ότι, από λειτουργικής πλευράς, οι τράπεζες βρίσκονται πλέον σε ανατρεπτική φάση, γεγονός που κάνει επίκαιρο και το ερώτημα τού ποιο θα πρέπει να είναι το μέγεθός τους.