Το λίθιο Σερβίας απειλή για πόλεμο;

του Γιάννη Μαρίνου

Στις 22 Μαΐου 2022 είχα αναδείξει τον πραγματικό λόγο που η Ρωσία επετέθη κατά της Ουκρανίας και που δεν είναι άλλος από τα πλούσια κοιτάσματα ορυκτών στην περιοχή Ντονμπάς. Εκεί αφθονούν σπάνιες γαίες, όπως το λίθιο, χωρίς το οποίο δεν μπορούν να υπάρξουν ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα και ποδήλατα, υπολογιστές, smartphones, ηλιακοί συλλέκτες, κ.ά. Το Ντονμπάς, όπως και το Ντονέτσκ, υπήρξαν ο κύριος στόχος των Ρώσων, ο οποίος εν πολλοίς επετεύχθη, καθώς η κατοχή της περιοχής διατηρείται από τη Ρωσία, παρά τις προσπάθειες των Ουκρανών για ανακατάληψή της. Σε σχετικό χάρτη επί Σοβιετικής Ένωσης η περιοχή εμφανίζεται ως ο αιμοδότης των σοβιετικών βιομηχανιών και αποκαλείται «η καρδιά της Ρωσίας». Αυτός είναι νομίζω ο κυριότερος λόγος για την κατάληψη της περιοχής από τη Οι πολύτιμες σπάνιες γαίες είναι πιθανότατα και ο κυριότερος λόγος που συμμετέχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση στον πόλεμο στην Ουκρανία. Τις έχει ανάγκη για την παραγωγή των βιομηχανικών προϊόντων που προαναφέραμε και τα οποία σήμερα παράγονται με πρώτες ύλες εισαγόμενες κυρίως από την Κίνα, η εξάρτηση από την οποία θεωρείται αρκετά επώδυνη και επισφαλής. Η ανάγκη της ΕΕ σε σπάνιες γαίες εξηγεί όχι μόνο τη γενικότερη υποστήριξη του ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, αλλά και γιατί δεν επιδιώκεται τερματισμός αυτού του πολέμου χωρίς να γίνει ανάκτηση του Ντονμπάς από τους Ουκρανούς.

Ευκαιρία για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη σπανίων γαιών δημιουργεί η ανακάλυψη στη Σερβία τεράστιου κοιτάσματος λιθίου, που είναι το δωδέκατο μεγαλύτερο στον κόσμο και που επαρκεί να καλύψει το 90% των αναγκών της Ευρώπης. Έτσι εξηγείται το γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση άρχισε να φλερτάρει και πάλι με τη Σερβία, που μέχρι τώρα τελούσε σε απομόνωση λόγω της στενής σχέσης της με τη Ρωσία.

Στην προσέγγιση της Σερβίας πρωτοστάτησε πρόσφατα ο καγκελάριος της Γερμανίας κ. Σολτς, ο οποίος σε πρόσφατη επίσκεψή του στο Βελιγράδι υπέγραψε συμφωνία-μαμούθ, χάρη στην οποία εξασφαλίζεται η άφθονη προμήθεια λιθίου από τη Σερβία. Οπως ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Οικονομικών της Σερβίας Σίνισα, το κοίτασμα λιθίου που ανακαλύφθηκε στην κοιλάδα του ποταμού Τζαντάρ θα αποφέρει στη Σερβία κέρδη 10-12 δισεκατομμυρίων ευρώ, αυξάνοντας έτσι το ΑΕΠ της χώρας κατά 16%.

Ας σημειωθεί ότι το έργο αυτό συναντά λαϊκές αντιδράσεις. Ογκώδεις διαδηλώσεις εναντίον της εξόρυξης λιθίου κατέκλεισαν πρόσφατα το κέντρο του Βελιγραδίου. Κατά τον κ. Βούτσιτς η λαϊκή αυτή αντίδραση κατά των έργων εξόρυξης λιθίου στην πραγματικότητα είναι προσχηματική και αποβλέπει στην πραγματικότητα στην ανατροπή του. Το σερβικό λίθιο μπορεί να απαλλάξει την ΕΕ από την εξάρτησή της από την Κίνα. Ετσι το λίθιο μπορεί να αποδειχθεί για τη Σερβία ο επιταχυντής για την ενταξιακή πορεία της προς την ΕΕ, χωρίς να παύσει να έχει την πολιτική και στρατιωτική στήριξη της Ρωσίας.