του
Λάζαρου Χατζηνάκου*
Είναι ένα ανώτατο στέλεχος της Κομισιόν που μας υπενθύμισε το «μότο» του Παρισιού για να συνοψίσει τις «άγριες» συγκυρίες που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ο «άχρωμος» Πορτογάλος πολιτικός. Από την Τετάρτη 22 Οκτωβρίου, ο διάδοχός του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέλαβε το τιμόνι, μετά την έγκριση της νέας Κομισιόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αναμένει πλέον την επίσημη τοποθέτησή του από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Από την ομιλία του στους ευρωβουλευτές και την πρώτη συνέντευξή του προέκυψε ένας δεκάλογος προθέσεων και τοποθετήσεων, που θα τον συνοδεύσουν στους επόμενους κρίσιμους για τον ίδιο μήνες.
1. «Είμαι ο ηττημένος με τη νέα σύνθεση της Επιτροπής»! Είναι γεγονός ότι ο κ. Γιούνκερ παραχώρησε τόσες αρμοδιότητες στους αντιπροέδρους του, που κράτησε για τον εαυτό του το... «απλώς προεδρεύω», φράση που είχε καθιερωθεί το τελευταίο διάστημα της πρωθυπουργίας του Ανδρέα Παπανδρέου. Το στοίχημα είναι πολιτικό: Θα υπάρξει καλύτερος συντονισμός των επιτρόπων και υψηλή αποδοτικότητα στο έργο της Κομισιόν ή θα προκύψουν δυσεπίλυτες δυσλειτουργίες και χαώδεις διαδρομές για τη λήψη των τελικών αποφάσεων; «Βάζουμε τέλος στα στεγανά» υπογράμμισε ο νέος Πρόεδρος.
2. «Σε αυτή την ηλικία δεν μπορώ να γίνω δικτάτορας»! Παρόλα αυτά ο κ. Γιούνκερ δημιούργησε ήδη ένα πιο συγκεντρωτικό σύστημα επικοινωνίας. Όλοι οι επίτροποι για να παρουσιάσουν δημόσια το έργο τους θα διέρχονται από το νεόδμητο Γραφείο Τύπου, όπου ήδη τα στελέχη του στοιχίζονται στους επιτρόπους. Η πολιτική της Κομισιόν σε όλους τους τομείς θα έχει ένα και μόνον ένα επίσημο βήμα.
3. «Ως τον Δεκέμβριο θα παρουσιαστεί το πακέτο των 300 δισ. ευρώ για νέες επενδύσεις». Ο κ. Γιούνκερ υπενθύμισε τις ευθύνες και του ιδιωτικού τομέα και πλέον θα δώσει τη μάχη του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για αυτή την εξαγγελία. Αρνήθηκε κοφτά να απαντήσει στα ερωτήματα των δημοσιογράφων. Δικαίως. Καθώς, όταν κάποιος θύμισε τον Ζακ Ντελόρ και το έργο του, ο κ. Γιούνκερ κράτησε χαμηλά τους τόνους: «σε 5 χρόνια θα το γνωρίζετε»!
4. «Αν με ρωτάτε τη γνώμη μου για τους 28 πρωθυπουργούς θα χάσουμε πολύτιμο χρόνο». Με χιούμορ, αλλά και διπλωματικότητα ο Λουξεμβούργιος πολιτικός απέφυγε να σχολιάσει τους σχεδιασμούς της Άγγελας Μέρκελ και του Ματέο Ρέντσι. Έμμεσα όρισε κάποιους κανόνες διαλόγου με τους δημοσιογράφους για να διασφαλίσει την πολιτική αυτονομία της Κομισιόν. Το είχε ζητήσει άλλωστε στην ολομέλεια ο Γκι Φερχόφστατ, ο ηγέτης της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών, που υπερψήφισε τη νέα Κομισιόν: «Να έχετε φιλοδοξία και όραμα. Να μην είστε η Γραμματεία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
5. «Μόνον η Γερμανία και το Λουξεμβούργου εμφανίζονται με ΑΑΑ στις εκτιμήσεις των οίκων αξιολόγησης, αλλά πιο σημαντική είναι η αξιολόγηση ΑΑΑ σε κοινωνικό επίπεδο». Ο κ. Γιούνκερ θέλησε έτσι να ενσωματώσει στο λόγο του τις παραινέσεις που άκουσε στη συνέχεια από τον Τζιάννι Πιτέλλα, επικεφαλής της Συμμαχίας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών: «να επενδύσετε στον πολιτισμό και στην εκπαίδευση, να συνάψετε ένα νέο συμβόλαιο με τον Ευρωπαίο πολίτη, επιδείξτε θάρρος στους τομείς που κρίνονται οι ζωές των ανθρώπων».
6. «Αν τεθούν περιορισμοί στην ελευθερία μετακίνησης θα επηρεαστούν και οι άλλες ελευθερίες που έχουμε κατακτήσει». Ο κ. Γιούνκερ ήταν απόλυτος σε ερώτημα σχετικά με τα όσα διακηρύσσει ο Βρετανός πρωθυπουργός. Λίγο αργότερα η κα Μαρί Λε Πέν εμφανίστηκε επικεφαλής διακρατικής πρωτοβουλίας ομοϊδεατών της από την Ιταλία, το Βέλγιο, την Αυστρία και την Ολλανδία, ζητώντας να υπάρχουν αυστηρότατοι έλεγχοι στα σύνορα κάθε χώρας με αφορμή την εξάπλωση του ιού Έμπολα...
7. «Ως το 2019 δεν θα υποδεχθούμε νέα μέλη στην ΕΕ». Η αναγνώριση ότι το πολυδαίδαλο οικοδόμημα των 28 κρατών πρέπει να ορθοποδήσει δίχως περαιτέρω διεύρυνση ενισχύει την ειλικρίνεια απέναντι στις υποψήφιες για ένταξη χώρες.
8. «Δεν θα κινηθούμε βιαστικά. Οι ροές των επενδύσεων, που επειγόντως πρέπει να ενισχυθούν θα είναι εστιασμένες, με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα και πολλαπλά αποτελέσματα». Η έμφαση θα δοθεί στην απασχόληση των νέων, δίχως εκτροπές από το Σύμφωνο Σταθερότητας, αλλά η εφαρμογή του θα είναι «ευέλικτη, συνδυασμένη με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». ‘Ηταν σαφής: «ούτε η λιτότητα από μόνη της, ούτε η περαιτέρω διόγκωση των χρεών δεν θα φέρουν ανάπτυξη».
9. «Οι τζιχαντιστές είναι εχθροί των ευρωπαϊκών αξιών». Ένα διεθνές πλαίσιο που κρύβει κινδύνους είδε ο κ. Γιούνκερ, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι για την εξάπλωση του ιού Έμπολα «δεν σταθήκαμε στο ύψος των περιστάσεων». Ανακοίνωσε επίσης ότι ο Κύπριος επίτροπος θα μεταβεί στη Δυτική Αφρική για να εκτιμήσουν το πως θα οργανωθεί η ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια.
10. «Αυτή η Επιτροπή θα είναι Επιτροπή της τελευταίας ευκαιρίας. Είτε θα καταφέρουμε να φέρουμε τον πολίτη πιο κοντά στην Ευρώπη, είτε θα αποτύχουμε. Είτε θα πετύχουμε από κοινού να μειώσουμε δραματικά το επίπεδο ανεργίας ή θα αποτύχουμε. Ή θα ξαναδώσουμε ελπίδα στους Ευρωπαίους νέους ή θα αποτύχουμε”.
Στον δεκάλογο Γιούνκερ δεν περιλαμβάνεται το... χιούμορ του: «Δεν προτίθεμαι να κάνω αλλαγή φύλου για να ενισχυθεί η παρουσία των γυναικών στη νέα Κομισιόν»! Ακραίες ή όχι, κρύες ή πετυχημένες, το βέβαιο είναι με αυτές τις ατάκες η «εποχή» Γιούνκερ μπορεί να μη γίνει συναρπαστική, αλλά θα έχει ένα ανθρώπινο, οικείο πρόσωπο. Σε μια συγκυρία, όπου ο «ξύλινος» λόγος, ο λαϊκισμός και η ευρωφοβία ενδυναμώνονται, η εκλαΐκευση της ευρωπαϊκής πολιτικής είναι και ευθύνη του νέου εκπροσώπου Τύπου, του Μαργαρίτη Σχοινά, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο πλευρό του Προέδρου της Κομισιόν. Ίδωμεν.
* Ο Λάζαρος Χατζηνάκος είναι δημοσιογράφος-μέλος της ΕΣΗΕΜ-Θ. Έκτακτος απεσταλμένος του EBR στο Στρασβούργο.
