Του
Νίκου Αναγνωστάτου
Η παθογένεια της πολιτικής είναι πανθομολογούμενη από την ελληνική κοινωνία και το ερώτημα που αβίαστα προκύπτει, τις πταίει; ποιος πράγματι ευθύνεται για την κατάπτωση αυτή της πολιτικής;
Ο κατεξοχήν υπεύθυνος είναι ασφαλώς ο ίδιος ο πολιτικός, ο οποίος επιδιώκει με ένα τρόπο την εκλογή του στην πολιτική κονίστρα και στη συνέχεια η άσκηση της πολιτικής, αλλά και η διαδικασία εξασφάλισης της επανεκλογής του. Η όλη αυτή πολιτική διαδρομή, σε συνδυασμό με τη ανωριμότητα των κομμάτων, είναι αυτή που προσδιορίζει την ποιότητα, την αξία και την σημασία της πολιτικής.
Όσο αληθινά, ειλικρινά και έντιμα ασκείται και μεταδίδεται η πολιτική από τους πολιτικούς, καθορίζει και προσδιορίζει την ποιότητα, την αξία, αλλά και την αναγκαιότητα της πολιτικής. Διότι όσο και να κατακρίνουμε την πολιτική και τους πολιτικούς, δεν είναι δυνατό να υπάρξει διακυβέρνηση χωρίς πολιτικούς. Αντί λοιπόν να επικαλούμαστε τον «Μαυρογυαλούρο» για κάθε πολιτική πλοκή είναι προτιμότερο να προβληματιστούμε για την «θεραπεία» της.
Μέλημά μας είναι να εντοπισθούν κατά το δυνατό, οι αιτίες δημιουργίας αυτής της παθογένειας και να επιλέξουμε τρόπους αποκατάστασης της ορθής, αναγκαίας και χρήσιμης πολιτικής. Πρώτη μας υποχρέωση όμως είναι να εννοήσουμε, αν όχι να προσδιορίσουμε, την έννοια της πολιτικής, έτσι ώστε να μπορέσουμε να κρίνουμε, να ελέγξουμε και ενδεχομένως να προτείνουμε.
Η πολιτική κατά τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, είναι «υψίστη τέχνη» όπως είχε διαγνώσει ο Αβδηρίτης σοφός Δημόκριτος, ο οποίος λέγει ότι «την τε πολιτικήν τέχνην μεγίστην ούσαν εκδιδάσκεσθαι και τους πόνους διώκειν, αφ’ ών τα μεγάλα και λαμπρά γίνονται τοις ανθρώποις».
Επομένως για να επιτύχουμε μια ορθή και συνετή πολιτική, είναι αναγκαίο όποιος επιθυμεί να ασχοληθεί με την πολιτική, να περνάει από κάποιο σεμινάριο που καλόν είναι να οργανώνει το πολιτικό κόμμα για τους συνεργάτες και στελέχη του και να μελετώνται και αναλύονται οι αρχαίοι ημών φιλόσοφοι, όπως ο Πλάτων με τον «πολιτικό του», όπου αναφέρεται ότι «δεν είναι δυνατόν να υπάρξει ηθική ζωή του ανθρώπου και κοινωνικοπολιτικός βίος χωρίς αναφορά σε πρότυπα».
Για να παραμένουν τα πρότυπα αναλλοίωτα και αιώνια, σύμφωνα με την σταθερή φιλοσοφία του, τα αποκάλεσε «ιδέες». Για να θεμελιώσει τις ιδέες του αυτές, κατέφυγε στην «υφαντική τέχνη», με την «συνύφανση» και τον πολιτικό ως υφαντή. Έργο της «βασιλικής επιστήμης» όπως και της «υφαντικής», είναι να συμπλέκει.
Έτσι ο Πλάτων «ως κεντρικά μόρια της αρετής, θεωρεί την ανδρεία και την σωφροσύνη», ως τα δύο αυτά χαρακτηριστικά που πρέπει να διακρίνουν τον πολιτικό, «ως πρότυπο εξισορρόπησης και εναρμόνισης των αντιτιθέμενων στοιχείων και δυνάμεων του πολιτικού», τα οποία συνυφαίνονται ως το «υφάδι» και το «στημόνι».
Επειδή δεν είναι δυνατόν, να αναπτύξουμε ολόκληρη την φιλοσοφία του Πλάτωνα στον «πολιτικό» του, αναφέρουμε μόνο ένα συμπέρασμά του: «Η πολιτική επιστήμη ασκείται δια του «άρχοντος», ο οποίος πρέπει να διαθέτει και τους δύο χαρακτήρες, τον ανδρείο και τον σώφρονα, διότι μόνο τότε θα μπορεί να είναι τέλειος άρχων για την πολιτεία».
Επειδή όλα τα πιο πάνω και τόσα άλλα σοφά και χρήσιμα που υπάρχουν στα φιλοσοφικά κείμενα των Ελλήνων φιλοσόφων, τα Πολιτικά Κόμματα έχουν υποχρέωση, να τα διδαχθούν και να διδάξουν τα στελέχη τους, έτσι ώστε να συνειδητοποιήσουν την έννοια της «βασιλικής επιστήμης» για να συνειδητοποιήσουν την αξία και ανάγκη να διαθέτουν «ανδρεία και σωφροσύνη», για να μπορούν να άρχουν των πολιτών με επιτυχία, αφορούν την κεντρική διοίκηση του κράτους, ας συγκεντρωθούμε για λίγο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση που μας αφορά, διότι και ο τοπικός Άρχων πρέπει να διαθέτει παρόμοια προσόντα και χαρακτηριστικά, για να «μπορεί να είναι τέλειος Άρχων» για την πόλη του, να είναι εν προκειμένω ένας δίκαιος και αποτελεσματικός Δήμαρχος.
Ο Δήμαρχος ασκεί εξουσία, όπως ξέρουμε, άρα παράγει πολιτική, χωρίς απαραιτήτως να είναι ή να θεωρείται πολιτικός με την στενή έννοια. Όμως διοικεί τις υπηρεσίες του Δήμου και φροντίζει για την επίλυση των προβλημάτων και θεμάτων της πόλης και των πολιτών, άρα οφείλει να διαθέτει «ανδρεία» και «σωφροσύνη» για να είναι πετυχημένος Δήμαρχος.
Ποιος είναι αρμόδιος να επιλέξει το κατάλληλο πρόσωπο για Δήμαρχο; Μια απλή μέχρι απλοϊκή απάντηση είναι, οι δημότες που ψηφίζουν. Όμως οι πολίτες μπορούν να κρίνουν κυρίως από τα αποτελέσματα της Δημαρχίας, κάτι που μπορεί να γίνει μόνο εκ των υστέρων.
Το πρόβλημα εντείνεται διότι σπάνια οι υποψήφιοι Δήμαρχοι, ακόμη και οι εν ενεργεία, είναι ενήμεροι όλων αυτών των εννοιών, ποσώ δε μάλλον την εφαρμογή τους με τον τρόπο που υπονοούν οι έννοιες αυτές, με δεδομένο ότι οι Δήμοι, ακόμη και οι μικρότεροι, είναι μια μικρή κυβέρνηση, με όλες τις εκφάνσεις της και συνεργάζεται σε κάθε περίπτωση με την κεντρική κυβέρνηση στα θέματα που αφορούν τον Δήμο.
Τα πολιτικά κόμματα,τα οποία είναι εν δυνάμει κυβερνήσεις, τους ενδιαφέρει να συνεργάζονται με άξιους και ικανούς Δημάρχους για καλύτερα αποτελέσματα, αν δε ο Δήμαρχος έχει τις ίδιες ή παρόμοιες ιδεολογικές απόψεις, τότε η συνεργασία είναι καταλυτική.
Διότι η κυβέρνηση ή και το κόμμα έχει επί πλέον ενδιαφέρον η διοίκηση του Δήμου να ικανοποιεί τους δημότες, διότι έτσι έχει όφελος και το κόμμα που στηρίζει, αν στηρίζει, τον συγκεκριμένο Δήμαρχο. Ακόμη και τον υποψήφιο Δήμαρχο που σκέφτεται να στηρίξει, έχει αυξημένη ευθύνη, διότι αν οι δημότες γνωρίζουν την στήριξη, τα όποια αποτελέσματα της θητείας του Δημάρχου αντανακλούν ευθέως στο κόμμα.
Άρα κάθε κόμμα που έχει πρόθεση να στηρίξει κάποιον υποψήφιο Δήμαρχο, έχει υποχρέωση να διερευνήσει προσεκτικά και υπεύθυνα τον υποψήφιο που θα στηρίξει, ώστε να έχει ευμενή αποτελέσματα για το ίδιο, μέσω των ικανοποιημένων δημοτών.
Το κόμμα που κυριαρχεί στο Δήμο μας, λυπάμαι που διαπιστώνω ότι δεν έχει την παραμικρή κριτική σχέση με την διαδικασία επιλογής για στήριξη υποψηφίου, πολλώ δε μάλλον την παρακολούθηση του Δημάρχου, για την καλύτερη υπέρ όλων των δημοτών, ορθή ή λανθασμένη διοίκηση, την ικανοποίηση ή την δυσαρέσκεια των δημοτών, καθώς και την ποιότητα των υποψηφίων και τούτο όχι τώρα, αλλά πάντοτε.
Η στήριξη, ή το χρίσμα παλαιότερα, δινόταν σε όποιον είχε καλύτερη πρόσβαση στο κόμμα, χωρίς καμία κριτική αιτιολογία, ποσώ δε μάλλον έρευνα των γνώσεών του, τις ικανότητές του και ό,τι άλλο συνθέτει την καταλληλότητά του. Αυτός είναι και ο λόγος που διαχρονικά κανείς Δήμαρχος δεν θεωρείται επιτυχημένος διότι ουδέποτε έγινε μελετημένη και κατάλληλη επιλογή.
Αν δεν το αφορά η Δημαρχία μας, ας το πει ευθαρσώς και ειλικρινά, αντί να ισχυρίζεται το ένα και να κάνει το άλλο υπογείως και δη σε περισσότερους από έναν, όπως δείχνουν καθαρά τα γενόμενα.
Είναι κρίμα για ένα κόμμα εξουσίας να παραβλέπει στελέχη με εμπειρία και μεγάλη προσφορά στο κόμμα, τα οποία θα ανεδείκνυαν το κόμμα και την πολιτική του με μεγάλη επιτυχία, ενώ θα είχαν μεγάλη επιτυχία στην διοίκηση και ικανοποίηση των δημοτών.
Ίσως κάποια στιγμή να πρέπει να οργανωθεί μελετημένα και αποτελεσματικά για το δικό του γενικότερο όφελος, διότι ο κάθε ψηφοφόρος είναι φυσικό να σκεφτεί ότι και οι άλλες αποφάσεις του έχουν το ίδιο ελλιπές σκεπτικό.
