Η ακροδεξιά ως είδωλο του νεοφιλελευθερισμού
Πώς η Ελλάδα μπορεί να γίνει το θετικό προοδευτικό παράδειγμα της Ευρώπης
Ο νεοφιλελευθερισμός, μέσω της ακροδεξιάς, επιδιώκει να επιβάλλει το δικό του σύστημα αξιών. Έναν τρόπο σκέψης, όπου, στον χωρίς κανόνες και όρια οικονομικό ανταγωνισμό, θα ηγεμονεύει ο πλέον ακραίος ατομικισμός. Ένα μοντέλο όπου ο απο-πολιτικοποιημένος «νοικοκύρης», ο εθνικιστής, ο ρατσιστής κι ο φοβικός θα αναγνωρίζονται ως κανονικότητα απέναντι στον ξένο και στον διαφορετικό. Σε αυτό το φαιό περιβάλλον του νεοφασισμού δε χωρά η ποικιλότητα. Δε χωρά η πραγματικότητα πως ο κόσμος εμπεριέχει διαφορετικές οντότητες, διαφοροποιημένες ταυτότητες.
Της
Όλγας Γεροβασίλη*
Η συγκρότηση ενός ισχυρού προοδευτικού μετώπου απέναντι στην επικίνδυνη άνοδο της Ακροδεξιάς και του Νεοφιλελευθερισμού, τόσο στην Ευρώπη, όσο και στη χώρα μας, δεν είναι τακτικισμός και πολιτική αριθμητική.
Κατηγορηματικά, συνιστά πολιτική αναγκαιότητα θωράκισης της δημοκρατίας. Έτσι, οι προοδευτικές δυνάμεις οφείλουν να φρεσκάρουν την ιστορική μνήμη και να αποκαλύψουν το αποκρουστικό πρόσωπο της άκρας δεξιάς τού σήμερα που παρουσιάζει ένα νέο πρόσωπο, μια νέα διαφορετική μορφή ακραίας ταυτότητας που καθιστά εύπεπτο το επικαιροποιημένο νοσηρό όραμά του.
Μοχλοί υπεράσπισης και προώθησής του αποτελούν η εμπέδωση κλίματος ανασφάλειας και φόβου, η απαξίωση του ρόλου της συλλογικότητας και της διεκδίκησης, η απαξίωση της χρησιμότητας και εγκυρότητας του πολιτικού λόγου κι η ακροδεξιά ρητορική.
Μόνο σε τέτοιο έδαφος μπορούν να νομιμοποιηθούν πολιτικά τα ολοκληρωτικά νεοφιλελεύθερα οικονομικά προτάγματα, καθώς αυτά χρειάζονται τη «βία της αναγκαιότητας», τη «βία της συγκυρίας», τη «βία του αναπόδραστου», που επιχειρούνται να καθιερωθούν ως φυσική συμπεριφορά.
Αυτό σημαίνει το δωδεκάωρο εργασίας να φαντάζει λογικό, οι «ευέλικτες» μορφές εργασίας να μοιάζουν με κανονικότητα, το χαμόγελο του υπαλλήλου να αποτελεί απαιτητή υποχρέωση, η απάλειψη των ατομικών και εργασιακών δικαιωμάτων, των συλλογικών συμβάσεων και του κοινωνικού κράτους να μοιάζουν αναγκαία.
Ο νεοφιλελευθερισμός, μέσω της ακροδεξιάς, επιδιώκει να επιβάλλει το δικό του σύστημα αξιών. Έναν τρόπο σκέψης, όπου, στον χωρίς κανόνες και όρια οικονομικό ανταγωνισμό, θα ηγεμονεύει ο πλέον ακραίος ατομικισμός.
Ένα μοντέλο όπου ο απο-πολιτικοποιημένος «νοικοκύρης», ο εθνικιστής, ο ρατσιστής κι ο φοβικός θα αναγνωρίζονται ως κανονικότητα απέναντι στον ξένο και στον διαφορετικό.
Σε αυτό το φαιό περιβάλλον του νεοφασισμού δε χωρά η ποικιλότητα. Δε χωρά η πραγματικότητα πως ο κόσμος εμπεριέχει διαφορετικές οντότητες, διαφοροποιημένες ταυτότητες.
Ο καθένας θεωρεί τη δική του πολιτισμική κληρονομιά ως ανώτερη στην οποία οι άλλοι οφείλουν ή να ενταχθούν ή να υποταχθούν. Σε διαφορετική περίπτωση πρέπει να εξαφανιστούν.
Το προοδευτικό, αντιφασιστικό μέτωπο οφείλει να αποκαλύψει το σημερινό νεοφασιστικό φαινόμενο ως ανεστραμμένο είδωλο και λειτουργικό παράγωγο του νεοφιλελεύθερου ολοκληρωτισμού.
Απέναντι σ’ αυτή την οικονομική, πολιτική και πολιτιστική επίθεση στην Ελλάδα και την Ευρώπη, οι προοδευτικοί πολίτες του ανθρωπισμού, της αλληλεγγύης και της δημοκρατίας, από την κεντροδεξιά έως την αριστερά και την οικολογία, καλούνται να αναπτύξουν ένα πλατύ μέτωπο που θα απαντά και θα δρα σε όλα τα επίπεδα, στην κοινωνία, στον πολιτισμό και στην πολιτική.
Η συμπαράταξη αυτή είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία για να μην επικρατήσει η ακραία συντηρητική στροφή στην Ευρώπη στις ευρωεκλογές του Μαΐου.
Τον κίνδυνο αυτόν συμμερίζονται ακόμη και πολίτες και πολιτικοί της φιλελεύθερης δεξιάς καθώς και σοσιαλδημοκράτες που είχαν αποδεχθεί το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, αλλά τους οποίους ο κίνδυνος της φαιάς απειλής έχει αφυπνίσει.
Κάποιοι, όμως, αυτοπροσδιοριζόμενοι ως σοσιαλιστές, επιμένουν εμμονικά να αρνούνται την κρισιμότητα του διακυβεύματος και μένουν εγκλωβισμένοι είτε στον ναρκισσισμό των μικρών διαφορών είτε στην ταύτισή τους με τον νεοφιλελευθερισμό. Αυτοί -όπως και όλοι μας εξάλλου- θα κριθούν από την κοινωνία των πολιτών και την ιστορία.
Σε κάθε περίπτωση, οι πολιτικές δυνάμεις που είναι από την καλή πλευρά της ιστορίας, με καθαρές αναφορές στο διαφωτισμό και το κοινωνικό κράτος, οι πολιτικές που στρέφουν το βλέμμα στους κάτω και τους πολλούς, αυτές είναι που θα νικήσουν.
Η Ελλάδα έχει τις προϋποθέσεις για να γίνει το θετικό προοδευτικό παράδειγμα της Ευρώπης.
*Υπουργός Προστασίας του Πολίτη