Του
Φάνη Ζουρόπουλου*
Με αφορμή ένα ένθετο καθημερινής εφημερίδας για το «Μιούζικαλ στο σινεμά» διαπιστώσαμε για πολλοστή φορά ότι: οτιδήποτε έχει γεννηθεί και προέρχεται από την Ελλάδα της δεκαετίας του 1960 εξακολουθεί να διατηρεί την ισχύ του, να συγκινεί και κυρίως να δίνει αισιοδοξία σήμερα, πάνω από μισό αιώνα μετά….
Προσωπικά, πάτησα την δεκαετία δώδεκα χρονών το 1960 και βγήκα 22, μπήκα παιδί και βγήκα άνδρας όπως λέγανε τότε στα χωριά.
Ανδρώθηκα, μέσα στην «πολιτιστική Άνοιξη» της περίφημης δεκαετίας που άλλαξε τον κόσμο, παρ’ όλο που κατά τα άλλα ήταν περίοδος μεγάλης πολιτικής αναταραχής, φτώχειας για το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας και μαζικής μετανάστευσης…
Φέρνοντας νοερά ξανά στο σήμερα εκείνη την εποχή, που οφείλω να ομολογήσω ότι ποτέ δεν έφυγε από την σκέψη όλα αυτά τα χρόνια που ακολούθησαν, μπορώ να εντοπίσω τρεις λόγους που κάνουν ξεχωριστή και ανεπανάληπτη εκείνη την θρυλική δεκαετία:
Βασικά η κοινωνία του ’60 ήταν μια κοινωνία που πίστευε στο μέλλον, υπήρχε μια σιγουριά ότι όσα επρόκειτο να έρθουν θα ήταν καλύτερα που πήγαζε από τις μεγάλες αλλαγές που συντελούντο στον πλανήτη και είχαν αρχίσει να επηρεάζουν και την Ελλάδα.
Φυσικά αυτή η σιγουριά στηριζόταν στην γερή βάση της παραδοσιακής οικογένειας που επιτρέπει στον καθένα να ξεπερνά την απουσία του κράτους και να προσπαθεί με τις δικές του δυνάμεις να κτίσει την πρόοδο του.
Αυτό δεν αφορούσε μόνο τα ανερχόμενα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, αλλά και το βιομηχανικό και το εφοπλιστικό κεφάλαιο, ενίσχυε μεν τον κοινωνικό συντηρητισμό, έδινε όμως ασφάλεια και κοινωνική ειρήνη σε ανθρώπους με λίγα μέσα στην διάθεσή τους.
Ένα δεύτερο που θυμάμαι από εκείνη την εποχή και σημαντικό είναι ότι υπήρχε μια πολλή δυναμική κοινωνία, νεανική και σφύζουσα, που αγαπούσε τη ζωή και τις χάρες της, παρά τον διάχυτο συντηρητισμό.
Έχοντας αφήσει πίσω της πολέμους, εμφυλίους, εθνικές καταστροφές, η κοινωνία του ΄60 είχε πλήρη συνείδηση ότι έπρεπε να κοιτάξει μόνο προς τα εμπρός, στέλνοντας το πίσω, πραγματικά στο «χρονοντούλαπο της Ιστορίας» και αυτό το κύμα του κοινωνικού εκσυγχρονισμού που ξεπηδούσε από κάτω, παρέσυρε τα πάντα, ήταν μια τεράστια προωθητική δύναμη!
Δεν μπόρεσε να την ανακόψει ούτε η Δικτατορία του 1967, που ήταν μια τελευταία απόπειρα του συντηρητικού μετεμφυλιακού ηγεμονικού συστήματος και μιας δράκας φιλόδοξων αξιωματικών να γυρίσουν την κοινωνία σε στρατοκρατικό και διχαστικό παρελθόν…
Η Δικτατορία του 1967 και τα δραματικά γεγονότα του 1965 που είχαν προηγηθεί με την Αποστασία και τις κυβερνήσεις της, παρ’ όλο που φρενάρισαν λίγο το κύμα του εκσυγχρονισμού που σάρωνε την Ελλάδα, δεν μπόρεσαν να το σταματήσουν. Αντίθετα ριζοσπαστικοποίησαν περισσότερο την νεολαία και την έκαναν πιο μαχητική.
Τέλος, πιστεύω ότι υπήρχε μια καλλιτεχνική πρωτοπορία και μια διανόηση τεράστιου βεληνεκούς που αναζητούσε και προβληματιζόταν για την ταυτότητα της, μια αναζήτηση που είχε ξεκινήσει από την γενιά του Μεσοπολέμου και γιγαντώθηκε την δεκαετία του 1960.
Μεγάλα ονόματα του πολιτισμού, μεγαλούργησαν μέσα σε αυτό το κλίμα της «πολιτιστικής Άνοιξης του ‘60», βγάζοντας προς τα έξω την Ελλάδα σαν ένα Ευρωπαϊκό έθνος που είχε να παρουσιάσει έναν αυθεντικό εαυτό και να συνεισφέρει κάτι δικό της στο δυτικό μωσαϊκό!
Για κάθε κοινωνία, μετά το σοκ μιας «καταστροφής» αρχίζει να αναδύεται το ερώτημα ενός νέου αυτοπροσδιορισμού, μια νέας επανεκκίνησης. Κάπου εδώ είμαστε και τώρα. Μετά από μια 10ετία καθίζησης , πρέπει να επανακινηθούμε…
Η συνειδητοποίηση ότι το ’60 γκαζώσαμε προς τα εμπρός πρέπει να είναι το καλύτερο μάθημα των τότε νεολαίων και σημερινών απαισιόδοξων γονέων, προς τα παιδιά τους…
Η «επαναστατική» δεκαετία του ’60 ας γίνει ένας μικρός οδηγός αισιοδοξίας… Τουλάχιστον για όσους την ζήσαμε από μέσα. Ας την μεταλαμπαδεύσουμε...
* Επίτιμος εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και τέως Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου
