Αναδημοσιεύουμε πιο κάτω συνέντευξη του Υπουργού Εσωτερικών κ. Αλέξη Χαρίτση όπως αυτή παραχωρήθηκε στο εσωτερικό δελτίο του Τομέα Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΤΟΜΔΔΑ), που λειτουργεί στο πλαίσιο της Ελληνικής Εταιρίας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ).
Ερώτηση: Κύριε υπουργέ, μπορεί κατά τη γνώμη σας η Τοπική Αυτοδιοίκηση (ΤΑ) να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ανάταξη της χώρας. Με ποιους τρόπους;
Απάντηση: όχι μόνο μπορεί να συμβάλλει αλλά είναι απαραίτητη. Τόσο η ανάπτυξη, όσο και η επούλωση των πληγών που προκάλεσε η κρίση, περνούν μέσα από την Τ.Α. Η εποχή, άλλωστε, του κάθετου, συγκεντρωτικού παραγωγικού μοντέλου είναι πλέον παρελθόν. Σήμερα, προϋπόθεση για την ανάπτυξη μιας ανθεκτικής και διαφοροποιημένης οικονομίας, περιβαλλοντικά βιώσιμης και κοινωνικά δίκαιης, είναι η βέλτιστη αξιοποίηση των τοπικών πλεονεκτημάτων και δυνατοτήτων που μόνο οι ίδιες οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να προωθήσουν.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια, ότι η κεντρική κυβέρνηση πρέπει να παραιτηθεί από την αναπτυξιακή πολιτική, αλλά ότι ο ρόλος της έχει διαφοροποιηθεί και έγκειται κυρίως στη χάραξη μιας στρατηγικής αναπτυξιακής κατεύθυνσης που θα συντονίζει τις τοπικές προσπάθειες –και αυτό κάνουμε με την Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική- και κυρίως, να προσφέρει τα εργαλεία που θα τις πλαισιώνουν.
Στο υπουργείο εσωτερικών επικεντρώνουμε λοιπόν, ακριβώς στο να παρέχουμε στη Τ.Α όλα εκείνα τα αναγκαία μέσα που θα της επιτρέψουν να πρωταγωνιστήσει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Ήδη από τα προγράμματα Φιλόδημος κατευθύνονται στους δήμους όλης της χώρας περισσότερα από 2 δις. ευρώ για την υλοποίηση κρίσιμων υποδομών στις τοπικές κοινωνίες, τη δημιουργική αξιοποίηση του κτιριακού τους αποθέματος και γενικότερα, την αξιοποίηση των κάθε λογής τοπικών αναπτυξιακών δυνατοτήτων.
Πρώτη φορά η Αυτοδιοίκηση βλέπει τόσους πολλούς –και στοχευμένους σε πραγματικές ανάγκες – πόρους και αυτό είναι κάτι που αναγνωρίζεται από όλον τον αυτοδιοικητικό κόσμο, ανεξαρτήτως κομματικής τοποθέτησης.
Αλλά και στο θεσμικό επίπεδο, ο Κλεισθένης περιλαμβάνει πλήθος από ρυθμίσεις που διευρύνουν σημαντικά τις θεσμικές δυνατότητες των ΟΤΑ να ασκούν αναπτυξιακή πολιτική. Ρυθμίσεις π.χ. όπως η δυνατότητα να συστήνουν νομικά πρόσωπα για την εκμετάλλευση τοπικών πλουτοπαραγωγικών πηγών, να καταρτίζουν τετραετή επιχειρησιακά προγράμματα, να μετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο υπηρεσιών κοινής ωφέλεια κα.
Ερώτηση: ένα από τα κύρια προβλήματα της Δημόσιας Διοίκησης στη χώρα μας είναι η επικάλυψη ρόλων και αρμοδιοτήτων μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης και των Αυτοδιοικήσεων Ά και ΄Β βαθμού, με σημαντικές επιπτώσεις στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Σχεδιάζονται παρεμβάσεις, ώστε να ενισχυθεί ο επιτελικός ρόλος των κεντρικών φορέων με την ταυτόχρονη μεταφορά του κέντρου βάρους των καθημερινών αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο;
Απάντηση: Πράγματι, αυτό το μπέρδεμα και η επικάλυψη των αρμοδιοτήτων είναι ένα σημαντικό και διαχρονικό, δυστυχώς, πρόβλημα της Δημόσιας και της Τ.Α. Για πρώτη φορά, ωστόσο, γίνεται μια συστηματική προσπάθεια για την αντιμετώπισή του.
Έχουμε ήδη συγκροτήσει Διυπουργικές Επιτροπές Ανακαθορισμού Αρμοδιοτήτων και Διαδικασιών, με στόχο, ακριβώς, το ξεκαθάρισμα και την ομογενοποίηση των αρμοδιοτήτων μεταξύ των τριών επιπέδων διοίκησης (Δήμοι – Περιφέρειες-Κράτος), στη βάση της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας.
Ταυτόχρονα, έχουμε δημιουργήσει στο ΥΠ.ΕΣ Μόνιμη Επιτροπή Ελέγχου Αρμοδιοτήτων Τ.Α με αντικείμενο τον διαρκή έλεγχο, την εποπτεία και την παροχή γνώμης για κάθε ζήτημα σχετικό με την μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου καθορισμού των αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ Ά και ΄Β βαθμού. Πλέον, κάθε νομοθέτημα που μεταβάλλει με τον οποιονδήποτε τρόπο τις αρμοδιότητες της Αυτοδιοίκησης θα πρέπει, πριν την κατάθεσή του, να εισάγεται για παροχή γνώμης στη συγκεκριμένη Επιτροπή.
Φυσικά όλα αυτά δεν είναι αρκετά, γι’ αυτό και έχουμε δεσμευτεί ότι μετά τον Κλεισθένη I, θα ακολουθήσει και Κλεισθένης II που θα αντιμετωπίζει πιο συνολικά αυτό το ακανθώδες πρόβλημα και θα προχωρά με συστηματικό τρόπο στο ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στους δήμους, τις περιφέρειες και το κράτος, με ταυτόχρονη μεταφορά περισσότερων αρμοδιοτήτων στην Τ.Α.
Ερώτηση: Είναι από όλους αποδεκτό ότι απαιτείται σημαντική αναδιοργάνωση των ΟΤΑ και βελτίωση του μάνατζμεντ των υπηρεσιών τους, ώστε να αναβαθμιστεί η παροχή υπηρεσιών στους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Πρόκειται για το Υπουργείο Εσωτερικών να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα διευκολύνουν αυτή την διαδικασία;
Απάντηση: Αυτή την περίοδο «τρέχει» από το Υπουργείο Εσωτερικών, σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ και την ΕΝΠΕ, ένα μεγάλο έργο για την ψηφιακή αναβάθμιση των ΟΤΑ που θα φέρει επανάσταση στις υπηρεσίες που παρέχουν στους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, την ψηφιοποίηση και την ηλεκτρονική διακυβέρνηση στους ΟΤΑ, την επιτάχυνση, απλούστευση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών αξιοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρουν οι ΤΠΕ, τη διαμόρφωση δομών και διαδικασιών σύγχρονων και φιλικών προς τους πολίτες, μέσα από την οργανωτική και λειτουργική αναδιάρθρωση των δήμων και των περιφερειών, την εκπαίδευση των εργαζομένων της Αυτοδιοίκησης ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της ψηφιακής εποχής, καθώς και την ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία των ΟΤΑ και της συμμετοχής των πολιτών.
Επιπλέον, βρίσκεται σε εξέλιξη μια μεγάλη προσπάθεια για την κάλυψη των τεράστιων ελλείψεων σε προσωπικό στους ΟΤΑ, μέσα από την πρόσληψη χιλιάδων εργαζομένων μόνιμης και σταθερής απασχόλησης, με ιδιαίτερη έμφαση σε εξειδικευμένο τεχνικό και επιστημονικό προσωπικό και τους μικρούς και απομακρυσμένους δήμους.
Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι καμία υπηρεσία δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν είναι επαρκώς στελεχωμένη από καταρτισμένο προσωπικό, που εργάζεται κάτω από ανθρώπινες συνθήκες εργασίας.
Ερώτηση: Σε λίγες εβδομάδες έχουν ορισθεί οι αυτοδιοικητικές εκλογές για τα αιρετά όργανα των Περιφερειών, των Δήμων και των Δημοτικών Κοινοτήτων, που θα συμπέσουν με τις εκλογές των μελών του Ευρωκοινοβουλίου. Επομένως θα χρησιμοποιηθούν τέσσερις κάλπες και οι εφορευτικές επιτροπές θα πρέπει να καταγράψουν και να στείλουν ηλεκτρονικά τους σταυρούς μεγάλου αριθμού παρατάξεων και υποψηφίων. Το Υπουργείο Εσωτερικών είναι έτοιμο να διαχειριστεί αυτή την πρόκληση;
Απάντηση: η ταυτόχρονη διεξαγωγή των ευρωεκλογών και των αυτοδιοικητικών εκλογών είναι πράγματι μια σύνθετη διαδικασία, γι’ αυτό και στο Υπουργείο Εσωτερικών έχουμε ξεκινήσει εδώ και μήνες την προετοιμασία. Πραγματοποιούμε διαρκώς προσομοιώσεις για όλα τα πιθανά σενάρια, ενώ προχωρήσαμε έγκαιρα στην προμήθεια του απαραίτητου εκλογικού υλικού και αυξάνουμε τα εκλογικά κέντρα για την καλύτερη διευκόλυνση των πολιτών.
Σε κάθε περίπτωση, οι εργαζόμενοι του Υπουργείου έχουν όλα αυτά τα χρόνια, συσσωρεύσει πλούσια τεχνογνωσία και εμπειρία στον σχετικό τομέα και θέλω να διαβεβαιώσω τους πολίτες ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν απολύτως ομαλά..
