Η Επιτομή του μνημειώδους έργου για την “Πνευματική Πορεία του Γένους”

του Γιάννη Ρούντου*

Επισφραγίστηκε κατά τον Δεκέμβριο η σπουδαία για τα Ελληνικά Γράμματα έκδοση “Η Πνευματική Πορεία του Γένους με όχημα το χειρόγραφο και το έντυπο βιβλίο” με την έκδοση του 5ου τόμου. Πρόκειται για σύνοψη του 4τομου έργου, το οποίο ξεκίνησε να εκδίδεται το 2017 και διατρέχει μια πορεία ολοκληρωμένης παρουσίασης των σπάνιων πνευματικών τεκμηρίων από τα μέσα του 13ου αιώνα μέχρι τα προεπαναστατικά χρόνια.

Όπως σημειώνει ο ακαδημαϊκός Θεοδόσης Π. Τάσιος, που συνέταξε την Επιτομή, αντί της χρονολογικής και τη χωρικής παρουσίασης των ιστορουμένων, ακολουθήθηκε στον 5ο τόμο μια παραγοντική παρουσίασή τους, με εξέταση επτά “παραγόντων” που επηρεάζουν ή χαρακτηρίζουν την Πνευματική Πορεία του Γένους και συνδέονται εν μέρει με το “χειρόγραφο” και κυρίως με το “βιβλίο” - είναι οι εξής:
Παιδεία του Γένους και Βιβλίο - Βιβλία και εθνική αυτοσυνειδησία - Οι Σχολές και τα βιβλία - Tυπογραφεία και βιβλίο - Η Εκκλησία - Για τη δημώδη γλώσσα - Η διάδοση των Θετικών Επιστημών.

Το έργο “Η Πνευματική Πορεία του Γένους με όχημα το χειρόγραφο και το έντυπο βιβλίο” του Κ. Σπ. Στάικου, που συμπληρώθηκε με την Επιτομή από τον Θ. Π. Τάσιο, αποτελεί στο σύνολό του ένα μοναδικό επίτευγμα συμπερίληψης όλων των στοιχείων και πληροφοριών για την Ευρωπαϊκή και την Ελληνική Γραμματεία, από τα μέσα του 13ου αιώνα μέχρι τα πρώτα χρόνια του 19ου, πριν από την Επανάσταση του 1821. Η συνεισφορά του έργου στην πνευματική βιωσιμότητα του Γένους, του Ελληνισμού και της Ελλάδος είναι ανεκτίμητης αξίας.

Το κύριο θέμα του έργου: η ίδρυση και η λειτουργία τυπογραφικών κέντρων στη Δύση και την Ανατολή, με σκοπό την έκδοση κοσμικών και θρησκευτικών βιβλίων για το Γένος και τους απανταχού ελληνόφωνους, αναδεικνύει και την πηγή τροφοδοσίας του φρονήματος των Ελλήνων αλλά και του ενδιαφέροντος των Φιλελλήνων για την Ελλάδα, μέχρι την Παλιγγενεσία. Ανάλογης σημασίας προσπάθειες στο πεδίο του Πολιτισμού και της πνευματικής μας παρακαταθήκης, που τόσο πολύ αγνοείται στις ημέρες μας, είναι ελάχιστες και αξίζει να αναδεικνύονται με κάθε τρόπο.

Το 4τομο έργο με την Επιτομή αντανακλά αντιπροσωπευτικά και τον πνευματικό θησαυρό της εξαιρετικής πρωτοβουλίας “Περί Βιβλιοθηκών” (aboutlibraries.gr), της ψηφιακής πλατφόρμας που οφείλεται στη συνεργασία της νεότευκτης μη κερδοσκοπικής εταιρείας “Κήπος Φιλοβίβλων” με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης & Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ekt.gr).

*Σύμβουλος Σχέσεων, Επικοινωνίας & Βιώσιμης Ανάπτυξης με ειδικότερη δραστηριότητα στον τομέα του Πολιτισμού