«Ανθρώπινο Κεφάλαιο και Δεξιότητες»

του Χρήστου Α. Ιωάννου

Αυξάνονται οι ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού, ποσοτικές και ποιοτικές, σε ειδικότητες και δεξιότητες των επιχειρήσεων του παραγωγικού τομέα της οικονομίας. Τις είχαμε διαγνώσει, ήδη, το 2019 στο 35,6% των επιχειρήσεων. Ήταν μεγαλύτερες στις εξωστρεφείς (45,9%) και στις μεγάλες (44,7%). Οι οποίες δραστηριοποιούνται σε διεθνείς ανταγωνιστικές αγορές, συγκεντρώνουν ανθρώπινο κεφάλαιο, έχουν υψηλότερες απαιτήσεις σε προσόντα και δεξιότητες, εφαρμόζοντας αυστηρότερες μεθόδους επιλογής προσωπικού. Ενώ αυξάνεται η απασχόληση, η μειούμενη, αλλά ακόμη υψηλή, ανεργία (στο 11,6%) συνυπάρχει με αυξανόμενα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας (αύξηση 60,8% έναντι του 2021, 88,6% έναντι του 2019).

Οι ελλείψεις ανθρωπίνου δυναμικού και δεξιοτήτων είναι εκδήλωση συνεχιζόμενων αναντιστοιχιών προσφοράς και ζήτησης. Είναι αποτέλεσμα εκπαιδευτικών επιλογών που δεν ευθυγραμμίζονται επαρκώς με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Λόγω έλλειψης ή αναποτελεσματικής καθοδήγησης σταδιοδρομίας, πολλοί νέοι επιλέγουν τομείς εκπαίδευσης χωρίς να γνωρίζουν πού βρίσκονται οι ευκαιρίες απασχόλησης. Πολλοί έφηβοι (το 40-50% στην Ελλάδα, το 5ο υψηλότερο ποσοστό στον ΟΟΣΑ) φιλοδοξούν να στραφούν σε εργασίες που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο αυτοματισμού. Προγράμματα σπουδών εκπαίδευσης και κατάρτισης υστερούν σε σχέση με τις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις στις θέσεις εργασίας. Οι ελλείψεις αντικατοπτρίζουν και την συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, τη γήρανση του ελληνικού πληθυσμού. Δεν έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία στις αργόσυρτες αλλά μακροχρόνιες δημογραφικές τάσεις.

Οι ελλείψεις ανθρωπίνου δυναμικού αποτελούν εμπόδιο στην δυναμική οικονομικής ανάπτυξης που έχει ανάγκη η Ελλάδα. Και μείζονα πρόκληση για το Μέλλον της Εργασίας στην Ελλάδα. Θέμα για το οποίο έχει γίνει τα τελευταία χρόνια από τον ΣΕΒ αναλυτική εργασία με 40 ειδικές εκθέσεις – Special Reports. Η πρωτοβουλία μας «Skills4Jobs» περνάει την θεωρία στην πράξη. Οι αγορές εργασίας υφίστανται ταχείες θεμελιώδεις αλλαγές. Η κεντρική θέση του ανθρώπινου κεφαλαίου στην επιδιωκόμενη οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας του 21ου αιώνα μένει να αναδειχθεί. Ώστε να βελτιωθεί ραγδαία το υπάρχον απόθεμα γνώσεων, τεχνογνωσίας, υλικού και ανθρώπινου κεφαλαίου στο παραγωγικό και πνευματικό οικοσύστημα. Τα οποία χρειάζονται μεταρρυθμίσεις που να ευνοούν τον παραγωγικό μετασχηματισμό της χώρας, ταχείς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών τεχνολογίας βιομηχανίας 4.0. Το ανθρώπινο κεφάλαιο είναι προϋπόθεση για τη δημιουργία και υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής και την παραγωγική χρήση των νέων τεχνολογιών.

*Διευθυντής Τομέα Απασχόλησης και Αγοράς Εργασίας ΣΕΒ
**πρώτη δημοσίευση: Οικονομικός Ταχυδρόμος