του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Η Άνγκελα Μέρκελ ανέλαβε για πρώτη φορά τα καθήκοντά της το 2005. Και, ως φαίνεται, θα παραμείνει στην εξουσία έως το 2017, ισοφαρίζοντας έτσι το ρεκόρ του σοσιαλδημοκράτη καγκελάριου Χέλμουτ Σμιτ.
Στην διάρκεια αυτής της θητείας της, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) θα έχει να αντιμετωπίσει πολλά και σοβαρά προβλήματα, τα οποία ναι μεν ήσαν παρόντα και στο παρελθόν, πλην όμως σήμερα οξύνονται από την κρίση. Είναι δε ηλίου φαεινότερον ότι οποιαδήποτε έκβαση της κρίσης αυτής συνδέεται άμεσα με την Γερμανία και τις ευρωπαϊκές επιλογές που θα κάνει η Μεγάλη Συμμαχία που θα ασκήσει την εξουσία.
Η κατάσταση, από την άποψη αυτή, κάθε άλλο παρά απλή και εύκολη είναι. Η σημερινή Ευρώπη δείχνει να είναι κατακερματισμένη και το γεγονός αυτό δεν βοηθά την επίλυση προβλημάτων που συνδέονται με την κρίση. Στην σημερινή Ευρώπη της κρίσης υπάρχουν τέσσερις ομάδες χωρών. Στην πρώτη, είναι οι χώρες που επωφελούνται από το ευρώ και υπεραμύνονται της λιτότητος κα της εξυγιάνσεως του τραπεζικού τομέα μέσω ενός «ξεκαθαρίσματος» υπερχρεωμένων τραπεζών.
Στην δεύτερη ομάδα είναι η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ιταλία, που επιδιώκουν μία πιο χαλαρή πολιτική. Στο τρίτο γκρουπ βρίσκονται η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Σλοβενία και στο τέταρτο οι βαλκανικές χώρες και η Κύπρος.
Όλες αυτές οι χώρες έχουν τελείως διαφορετικές προσλαμβάνουσες παραστάσεις για την κρίση και κάποιες από αυτές περιμένουν από την Γερμανία να πληρώνει τα «σπασμένα». Αυτή, εξάλλου, είναι και η τακτική της Γαλλίας, η οποία πάντα είχε ως στόχο η Γερμανία να είναι ο κύριος χρηματοδότης της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης της οποίας κάποια μέλη προσποιούνται πως αγνοούν ότι η Γερμανία κατέβαλε υψηλό κόστος για την επανένωσή της μετά την κατάρρευση του κομμουνιστικού μπλοκ, σήμερα δε πληρώνει εξίσου υψηλό τίμημα και για την σωτηρία των προβληματικών χωρών της ΕΕ.
Κανείς δεν αναρωτιέται μέχρι πού μπορεί να πάει η κατάσταση αυτή;
Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα της Ένωσης είναι αυτό των σχέσεών της με την Ρωσία, ιδιαίτερα δε μετά τα τελευταία γεγονότα στην Ουκρανία. Είναι ξεκάθαρο ότι, στην παρούσα φάση κρίσης στην Δύση, η Ρωσία θα επιδιώξει να ισχυροποιήσει την γεωπολιτική της παρουσία και θα παίξει το πολύτιμο ενεργειακό χαρτί της. Καθοριστικός, έτσι, στο επίπεδο αυτό, θα είναι και ο ρόλος των γερμανο-ρωσικών σχέσεων, σε συνάρτηση και με την ρωσική στρατιωτική παρουσία στην Βαλτική και στην Μεσόγειο.
Στην περιοχή μας, η ρωσική πλευρά παίζει αρκετά προσεκτικά το ελληνικό χαρτί και έχει έντονη ανάμειξη στις διεργασίες που γίνονται στο εσωτερικό της χώρας για την δημιουργία κόμματος της δραχμής. Πάντως, μετά την ρωσική στάση στην περίπτωση της κυπριακής κρίσης, είναι σαφές ότι το καθεστώς Πούτιν κάθε άλλο παρά αποφασισμένο να πάει στα άκρα είναι.
Μέσα σε αυτό το ρευστό και με πολλές απρόβλεπτες εξελίξεις σκηνικό, μετά την πρόσφατη επίσκεψη της Α. Μέρκελ στο Παρίσι, η πρόβλεψη που μπορεί να γίνει είναι αυτή της περαιτέρω ενδυνάμωσης των γαλλο-γερμανικών σχέσεων, με προσανατολισμό πλέον την ισχυροποίηση της πολιτικής Ευρώπης.
«Τώρα μπορούμε να εισέλθουμε σε ένα νέο στάδιο της σχέσης μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας», δήλωσε η καγκελάριος κατά την υποδοχή της στο Παρίσι από τον Φρανσουά Ολάντ, στην επίσημη πρώτη συνάντηση της τρίτης της θητείας. Το Παρίσι και το Βερολίνο «έχουν ήδη εργαστεί από κοινού πολύ εντατικά τους τελευταίους αυτούς μήνες», υπογράμμισε η Α.Μέρκελ –η οποία ανέλαβε στις 17/12/2013 και επισήμως καθήκοντα για μία τρίτη θητεία στην καγκελαρία της Γερμανίας– σε σύντομη δήλωση που έκανε έχοντας δίπλα της τον Γάλλο πρόεδρο. Όπως διευκρίνισε, στις 19 Φεβρουαρίου θα διεξαχθεί γαλλο-γερμανικό συμβούλιο υπουργών, με στόχο την εμβάθυνση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.
Για την Α.Μέρκελ, η πρόκληση είναι «να δείξουμε ότι μαζί μπορούμε να εξασφαλίσουμε περισσότερα για τους άνδρες και τις γυναίκες των χωρών μας απ’ ό,τι αν το κάνουμε ξεχωριστά. Θέλουμε να οδηγήσουμε την Ευρώπη σε πρόοδο και να την κάνουμε την ισχυρότερη ήπειρο στον κόσμο», υπογράμμισε η καγκελάριος. Από την πλευρά του, ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε ότι η Γαλλία και η Γερμανία θα έχουν εφεξής έναν κοινό ορίζοντα, ο οποίος αναμένεται να μετατραπεί σε μία κοινή ημερήσια διάταξη. «Η Ευρώπη χρειάζεται την σχέση ανάμεσα στην Γαλλία και την Γερμανία, μια σχέση εμπιστοσύνης, μια σχέση ισχυρή, μια σχέση ανοιχτή», προσέθεσε ο Γάλλος πρόεδρος, ο οποίος, μετά τις γαλλικές επεμβάσεις στο Μάλι και στην Κεντροαφρική, έχει όσο ποτέ άλλοτε ανάγκη τον γερμανικό οικονομικό βραχίονα.
Ενώ λοιπόν το 2014 είναι εδώ, η πρόβλεψη που μπορούμε να κάνουμε είναι αυτή της επιταχύνσεως των εξελίξεων στο επίπεδο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης –όπου μεγάλο ερωτηματικό θα αποτελέσει η βρεταννική στάση, καθώς βέβαια και το θέμα της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στο υπό εξέλιξη ευρωπαϊκό μόρφωμα.
