του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Ο κόσμος των επιχειρήσεων αλλάζει και οι αλλαγές που γίνονται επηρεάζουν τις συμπεριφορές σε όλα τα επίπεδα. Ακόμα περισσότερο, το σύγχρονο επιχειρείν, απαιτεί νέες δεξιότητες και σε πολλές περιπτώσεις καινοτόμες αντιλήψεις. Μέσα λοιπόν σε αυτό το νέο περιβάλλον τι είναι η «Generation Ζzz»;
Ένα από τα πρώτα δημόσια πρόσωπα που αναφέρθηκαν στα χαρακτηριστικά αυτής της γενιάς ηγετών, επισημαίνοντας ότι η έλλειψη ευκαιριών επαγγελματικής ανέλιξης δημιούργησε managers που φοβούνται να αμφισβητήσουν πρόσωπα και καταστάσεις, ήταν ο Βρετανός σεφ και επιχειρηματίας Jamie Oliver. Κατά την εκτίμηση του η κρίση του 2008,εφερε στο προσκήνιο ηγετικά στελέχη επιχειρήσεων που δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά σε ηγετικούς ρόλους και δεν φέρνουν κάτι καινούριο ή διαφορετικό στην επιχείρηση. Αυτόν ακριβώς τον τύπο επιχειρηματικού στελέχους αποκάλεσε ο Oliver «Generation Ζζζ».
Στην καθημερινότητα των ηγετών αυτών κυριαρχεί η σκέψη «είμαι τυχερός και μόνο που έχω αυτήν τη δουλειά» και φοβούνται να κάνουν οτιδήποτε θα μπορούσε να τους βάλει σε κίνδυνο απώλειάς της. Κι ενώ όλοι μπορούμε να κατανοήσουμε τα συναισθήματα αυτά, είναι γεγονός ότι οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να αναπτυχθούν μέσα σε κλίμα φόβου και δισταγμών. Θετικό στοιχείο της Generation Ζζζ είναι ωστόσο η δεκτικότητα σε διαφορετικές απόψεις που εκφράζονται μέσα στην επιχείρηση. Κι αυτό είναι ένα προτέρημα που σε καμία περίπτωση δεν χαρακτήριζε την αμέσως προηγούμενη γενιά ηγετών, την «Generation Grr», η οποία και μεσουράνησε στην προ κρίσης εποχή.
Η «Generation Grr» ήταν δυναμική, γεμάτη αυτοπεποίθηση και αποφασισμένη. Οι ηγέτες της γενιάς αυτής δεν σήκωναν αντίλογο, ούτε αμφισβήτηση των αποφάσεών τους. Στις επιχειρήσεις επικρατούσε μία ατμόσφαιρα «εκείνοι και εμείς» ανάμεσα στους ηγέτες και τις ομάδες τους. Κάποια οι από τα στελέχη αυτά, όπως ο Fred Goodwin της RBS και ο Paul Flowers της Co-Op Bank, κλήθηκαν τελικά να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεών τους. Δηλαδή την κατάρρευση των εταιριών που διοικούσαν.
Είναι σαφές ότι και τα δύο παραπάνω στυλ ηγεσίας είναι ακραία και κανένα τους δεν περιγράφει έναν καλό ηγέτη.Ιδιαίτερα δε, στη σημερνή εποχή των γρήγορών μετασχηματισμών. Ετσι, αρκετές επιχειρήσεις χωρών που ξεπερνούν το σοκ της οικονομικής κρίσης, επαναθεωρούν, μεταξύ άλλων, και το θέμα της αναζήτησης και της εκπαίδευσης των ηγετικών στελεχών. Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD), το 36% των επικεφαλής τμημάτων δεν έχουν λάβει κάποια συγκεκριμένη εκπαίδευση που να αφορά στο ρόλο τους. Οι μισές σχεδόν επιχειρήσεις προάγουν τα στελέχη τους σε ηγετικές θέσεις λόγω της προηγούμενής τους απόδοσης, παρά λόγω των ηγετικών τους δεξιοτήτων.
Για τις περισσότερες επιχειρήσεις, ο ιδανικός ηγέτης αποτελεί ένα συνδυασμό των προτερημάτων της «Generation Grr» και της «Generation Ζzz». Υπάρχει, ωστόσο, κάτι σημαντικό που λείπει και από τους δύο αυτούς τύπους ηγετών: η συναισθηματική νοημοσύνη, η οποία και αποτιμάται μέσω του δείκτη Emotional Quotient - EQ. To EQ μετρά τη δυνατότητα αντίληψης, ελέγχου και αξιολόγησης των συναισθημάτων τόσο του ίδιου του ατόμου, όσο και των άλλων και έχει σημασία για τις επιχειρήσεις επειδή επηρεάζει τον τρόπο σκέψης και λήψης αποφάσεων των εργαζόμενων.
Τι ακριβώς είναι το EQ
To EQ αναλύεται σε τέσσερις επιμέρους κατηγορίες:
• αυτοσυναίσθηση: δυνατότητα αναγνώρισης και κατανόησης των ιδίων συναισθημάτων,
• κοινωνική επίγνωση: δυνατότητα αναγνώρισης και κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων,
• αυτο-διαχείριση: δυνατότητα διαχείρισης των ιδίων συναισθημάτων,
• διαχείριση σχέσεων: αξιοποίηση της κατανόησης των συναισθημάτων κατά την αλληλεπίδραση με άλλους.
Αναπτύσσοντας και τις τέσσερις παραπάνω περιοχές, οι επιχειρήσεις μπορούν να δουν αποτελέσματα αρκετά άμεσα. Οι εργαζόμενοι νιώθουν ότι τυγχάνουν μεγαλύτερου σεβασμού και εμπιστοσύνης τόσο στις σχέσεις τους με συναδέλφους, όσο και με τους επικεφαλής των τμημάτων. Η λήψη αποφάσεων και η επικοινωνία επίσης, γίνονται με τρόπο πιο αποτελεσματικό.
Παράλληλα, στο επίπεδο αυτό, αναδύεται ένα ερώτημα: πώς μπορεί να είναι κανείς ευτυχισμένος στη δουλειά του;