του Δημήτρη Σταμούλη
Νέους δασμούς σχεδιάζει να επιβάλει ο Καναδάς σε κινεζικής κατασκευής ηλεκτρικά οχήματα, αλουμίνιο και χάλυβα, συντασσόμενος με τους δυτικούς συμμάχους του και λαμβάνοντας μέτρα για την προστασία των εγχώριων βιομηχανιών.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να ανακοινώσει φόρο 100% στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και 25% στον χάλυβα και το αλουμίνιο, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα, και αποκάλυψαν το θέμα ανώνυμα. Ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό αναμένεται να αποκαλύψει την πολιτική αυτή απόφαση στο Χάλιφαξ της Νέας Σκωτίας, όπου έχει μαζί με το υπουργικό συμβούλιο προχωρά σε μια σειρά συναντήσεων σχετικά με την οικονομία και τις εξωτερικές σχέσεις.
Ο Καναδάς, μια οικονομία που βασίζεται σε εξαγωγές και βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στο εμπόριο με τις ΗΠΑ, παρακολουθεί στενά τις κινήσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν για την ανέγερση ενός πολύ υψηλότερου δασμολογικού τείχους κατά των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων, των μπαταριών, των ηλιακών κυψελών, του χάλυβα και άλλων προϊόντων. Ο τομέας αυτοκινήτων του Καναδά είναι σε μεγάλο βαθμό ενσωματωμένος με αυτόν του πλησιέστερου γείτονά του: Η συντριπτική πλειονότητα της παραγωγής ελαφρών οχημάτων του – η οποία ήταν 1,5 εκατομμύριο μονάδες πέρυσι – εξάγεται στις ΗΠΑ.
Η υπουργός Οικονομικών Κρίστια Φρίλαντ, το πιο ισχυρό πρόσωπο στο υπουργικό συμβούλιο του Τριντό, υπήρξε μια από τις πιο εξέχουσες φωνές υπέρ μιας πιο σκληρής προσέγγισης των κινεζικών εξαγωγών οχημάτων και μιας προσπάθειας να καταστεί ο Καναδάς ο πιο στενός εμπορικός σύμμαχος των ΗΠΑ.
Τον Ιούνιο, ανακοίνωσε δημόσια διαβούλευση σχετικά με πιθανά μέτρα που θα καταστήσουν δυσκολότερη για τις κινεζικές εταιρείες την πώληση ηλεκτρικών οχημάτων στην καναδική αγορά. Η αυτοκινητοβιομηχανία, όπως είπε, «αντιμετωπίζει αθέμιτο ανταγωνισμό από την σκόπιμη, κατευθυνόμενη από το κράτος πολιτική πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας της Κίνας, η οποία υπονομεύει την ικανότητα ανταγωνισμού του κλάδου ηλεκτρικών αυτοκινήτων (EV) του Καναδά».
Τον Ιούλιο, η Φρίλαντ προχώρησε ένα βήμα παρακάτω. Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στο Bloomberg News, είπε ότι η διαβούλευση για τους δασμούς μπορεί να υπερβεί τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
«Η γεωπολιτική και η γεωοικονομία επιστρέφουν», είπε τότε. «Αυτό σημαίνει ότι οι δυτικές χώρες – και πολύ έντονα οι ΗΠΑ – βάζουν ένα premium στις ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού και υιοθετούν διαφορετική στάση απέναντι στην κινεζική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα.»
«Καμία ψευδαίσθηση»
Η αναμενόμενη αυτή απόφαση που λαμβάνει ο Καναδάς έρχεται μετά την πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιβάλει επίσης νέους δασμούς σε ηλεκτρικά οχήματα προσερχόμενα από την Κίνα, αν και σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που προτείνουν οι ΗΠΑ και τώρα ο Καναδάς.
Τα προϊόντα της SAIC Motor αντιμετωπίζουν πρόσθετους δασμούς 36,3%, ενώ η Geely Automobile Holdings και η BYD αντιμετωπίζουν δασμούς 19,3% και 17% αντίστοιχα, σύμφωνα με προσχέδιο απόφασης που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα. Η Tesla θα έχει επιπλέον χρέωση 9% στα made in China οχήματά της.
Η κινεζική απάντηση
Οι Κινέζοι ηγέτες σχεδιάζουν να θίξουν το θέμα των δασμών όταν επισκεφθεί τη χώρα αυτή την εβδομάδα ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua. Ο Σάλιβαν πρόκειται να συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών Γουάνγκ Γι και ενδέχεται επίσης να συναντηθεί με τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ.
Ο Καναδάς έχει βρεθεί στο στόχαστρο της Κίνας στο παρελθόν. Προηγουμένως περιόριζε τις εισαγωγές του καναδικού σπόρου ελαικράμβης, canola, για τρία χρόνια – μια κίνηση που θεωρήθηκε αντίποινα για την απόφαση των καναδικών αρχών να συλλάβουν το στέλεχος της Huawei, Meng Wanzhou στο Βανκούβερ με ένταλμα έκδοσης στις ΗΠΑ. Η Μενγκ επέστρεψε στην Κίνα το 2021.
Η αξία των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων που εισάγονται από τον Καναδά αυξήθηκε στα 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια (1,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) πέρυσι, από λιγότερο από 100 εκατομμύρια δολάρια το 2022, σύμφωνα με στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας του Καναδά. Ο αριθμός των αυτοκινήτων που έφτασαν από την Κίνα στο λιμάνι του Βανκούβερ αυξήθηκε όταν η Tesla Inc. άρχισε να στέλνει οχήματα Model Y εκεί από το εργοστάσιό της στη Σαγκάη.
Ωστόσο, το κύριο μέλημα της καναδικής κυβέρνησης δεν είναι η Tesla, αλλά η προοπτική να γίνουν τελικά διαθέσιμα τα φθηνά αυτοκίνητα που κατασκευάζονται από κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες. Η BYD ενημέρωσε την καναδική κυβέρνηση τον Ιούλιο ότι σκοπεύει να ασκήσει πίεση σε νομοθέτες και αξιωματούχους σχετικά με τα σχέδιά της να εισέλθει στη χώρα.
Ο Τριντό αντιμετώπισε επίσης πολιτική και βιομηχανική πίεση. Ο καναδικός τομέας αυτοκινήτων τον πίεζε να αυξήσει τους δασμούς για να προστατεύσει τις εγχώριες θέσεις εργασίας και τους μισθούς, υποστηρίζοντας ότι τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα είναι φθηνότερα λόγω πολύ πιο αδύναμων προτύπων εργασίας. Η κυβέρνηση έχει επίσης ποντάρει πολλά σε αυτοκινητοβιομηχανίες και κατασκευαστές από συμμαχικές χώρες: η κυβέρνηση συμφώνησε να επιδοτήσει με πολλά δισεκατομμύρια δολάρια εργοστάσια ηλεκτρικών οχημάτων ή εργοστάσια μπαταριών της Stellantis, της Volkswagen και τη Honda Motor, μεταξύ άλλων.
Οι παραγωγοί χάλυβα και αλουμινίου στον Καναδά έχουν επίσης ζητήσει δημοσίως και επανειλημμένα την κυβέρνηση να περιορίσει την πρόσβαση της Κίνας, λέγοντας ότι η βιομηχανική πολιτική του Σι επιτρέπει στην ασιατική μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος να πλημμυρίζει με αθέμιτο τρόπο τις ξένες αγορές, θέτοντας σε κίνδυνο τις τοπικές θέσεις εργασίας.
«Η Κίνα δεν τηρεί με τους κανόνες», είπε στους δημοσιογράφους νωρίτερα αυτό το μήνα η Κάθριν Κόμπντεν, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Ένωσης Καναδικών Παραγωγών Χάλυβα. «Η κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει αυταπάτες ότι το κάνουν».
Η απόφαση της ΕΕ
Στις 20 Αυγούστου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κοινοποίησε το σχέδιο απόφασης για την επιβολή οριστικών αντισταθμιστικών δασμών στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία (BEV) από την Κίνα.
Οι κύριες αλλαγές που αποφασίστηκαν ήταν οι ακόλουθες:
-ελαφρά αναπροσαρμογή των προτεινόμενων δασμολογικών συντελεστών με βάση τις τεκμηριωμένες παρατηρήσεις που ελήφθησαν από τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τα προσωρινά μέτρα, καθώς και το συμπέρασμα των ερευνητικών ενεργειών που δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί στο προσωρινό στάδιο:
>BYD: 17,0 %
>Geely: 19,3 %
>SAIC: 36,3 %
>Άλλες συνεργασθείσες εταιρείες: 21,3 %
>Όλες οι άλλες μη συνεργασθείσες εταιρείες: 36,3%?
-η απόφαση να χορηγηθεί ατομικός δασμολογικός συντελεστής στην Tesla ως εξαγωγέα από την Κίνα, ύψους 9 %, στο παρόν στάδιο?
-η δυνατότητα αρκετών Κινέζων εξαγωγέων και ορισμένων κοινών επιχειρήσεων με παραγωγούς της ΕΕ —οι οποίοι δεν πραγματοποιούσαν ακόμη εξαγωγές κατά την περίοδο της έρευνας— να επωφεληθούν από τον χαμηλότερο δασμολογικό συντελεστή που προβλέπεται για τις συνδεδεμένες συνεργασθείσες εταιρείες τους?
Στα… κάγκελα η κινεζική αυτοκινητοβιομηχανία
«Σημαντικούς κινδύνους και αβεβαιότητες» προκαλούν στις κινεζικές εταιρείες «που δραστηριοποιούνται και επενδύουν στην Ευρώπη, γεγονός που θα μπορούσε να διαβρώσει την εμπιστοσύνη τους». Αυτό επισήμανε με νόημα από την πλευρά της η Ενωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων της Κίνας (CAAM) η οποία εξέφρασε την κατηγορηματική αντίθεσή της στο σχέδιο της Κομισιόν να επιβάλει υψηλούς εισαγωγικούς δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα (EV).
Η CAAM προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ενωση ότι τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να επηρεάσουν σοβαρά την αυτοκινητοβιομηχανία, την απασχόληση και τις προσπάθειες της ΕΕ για πράσινη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Προέτρεψε την ευρωπαϊκή πλευρά να υποστηρίξει τον διάλογο και τη συνεργασία για την προώθηση ενός «δίκαιου, αμερόληπτου και προβλέψιμου περιβάλλοντος αγοράς» που ευνοεί την ανάπτυξη της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Πολλές κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες είχαν ξεκινήσει ή σχεδίαζαν να επενδύσουν ή να δραστηριοποιηθούν στην Ευρώπη προτού η ΕΕ ξεκινήσει την έρευνα κατά των επιδοτήσεων στα κινεζικά EV. Ωστόσο, μετά την απόφαση της ΕΕ να επιβάλει προσωρινούς αντισταθμιστικούς δασμούς, πολλές κινεζικές επιχειρήσεις ηλεκτρικών οχημάτων έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την έρευνα και τους πιθανούς κινδύνους επενδύσεων στην Ευρώπη.
*πρώτη δημοσίευση: Οικονομικός Ταχυδρόμος
