του Νώντα Συρράκου*
Σε έναν κόσμο που εξελίσσεται ραγδαία, η Δημιουργική Οικονομία μπορεί να αποτελέσει τον καταλύτη για μια νέα ισορροπία ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα, δύο ενδεχομένως παράλληλες έως αντίθετες παραμέτρους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ενσωματώνοντας τη δύναμη της καινοτομίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς, έχει μια μοναδική ευκαιρία να δημιουργήσει ένα μέλλον που όχι μόνο προάγει την ανταγωνιστικότητα αλλά και ενισχύει την κοινωνική ένταξη και την βιώσιμα ισόρροπη ανάπτυξη.
Η Ευρώπη, κατέχοντας κομβική θέση στο παγκόσμιο πολιτιστικό οικοσύστημα, με την πλούσια παρακαταθήκη και την παγκόσμια επιρροή, έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τη βιομηχανία του Πολιτισμού, ως μοχλό για την αναζωογόνηση της παραγωγικότητας, η οποία βαίνει μειούμενη σε σχέση με χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα.
Η επενδυτική ένταση στην καινοτομία και η ταχύτερη προσαρμογή σε αναδυόμενες τεχνολογίες θα είναι ζωτικής σημασίας για να διασφαλίσει η Ευρώπη τη θέση της στον παγκόσμιο χάρτη της οικονομίας, ενώ παράλληλα θα οικοδομεί πιο συνεκτικές και βιώσιμες κοινωνίες.
Η Δημιουργική Οικονομία, αξιοποιώντας “τη συνέργεια” της πολιτιστικής πολυμορφίας και της τεχνολογικής καινοτομίας, μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρός πυλώνας μετασχηματισμού. Η ανάδειξη πολιτιστικών προϊόντων που αντανακλούν σε διαφορετικές κοινότητες και επιδρούν σε αυτές, δεν συμβάλλει μόνο στην ενίσχυση της ήπιας ισχύος της Ευρώπης, αλλά δημιουργεί παράλληλα ένα περιβάλλον όπου ενδυναμώνονται οι πολιτιστικές εκφράσεις των κοινωνιών που βρίσκονται στο περιθώριο. Αυτές οι πρωτοβουλίες, δεν επιτρέπουν μόνο την οικονομική ανάπτυξη μέσω της πολιτιστικής παραγωγής, αλλά και την οικοδόμηση μιας ανθρωπογεωγραφίας που “αγκαλιάζει” τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη.
Με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στην πολιτιστική παραγωγή, όπως η αξιοποίηση πλατφορμών ψηφιακής διάχυσης περιεχομένου και η ανάπτυξη καινοτόμων τρόπων αφήγησης, η Ευρώπη μπορεί να ενδυναμώσει τη θέση της ως πρωτοπόρος στην πολιτιστική διπλωματία, ενισχύοντας την ίδια στιγμή την κοινωνική ενσωμάτωση και την οικονομική βιωσιμότητα.
Τεχνολογική Καινοτομία για την Προσβασιμότητα και τη Διαφύλαξη της Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Η τεχνολογία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της προσβασιμότητας στη Δημιουργική Οικονομία. Η ραγδαία ψηφιοποίηση και η ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογικών πλατφορμών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η εικονική πραγματικότητα, μπορούν να εξασφαλίσουν τη διατήρηση μιας άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και την παγκόσμια πρόσβασή σε αυτή. Η Ευρώπη, με τον πλούτο των πολιτιστικών της πόρων, έχει τη δυνατότητα να ηγηθεί αυτού του μετασχηματισμού μέσω στρατηγικών επενδύσεων στις προσπάθειες ψηφιοποίησης και τη δημιουργία προϋποθέσεων που ενισχύουν και “τις φωνές” λιγότερο προβεβλημένων κοινοτήτων.
Επιπλέον, οι μελέτες και αναλύσεις για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης υπογραμμίζουν την επιτακτική ανάγκη για συντονισμένες προσπάθειες μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, με στόχο την απελευθέρωση του καινοτομικού δυναμικού. Η γεφύρωση του χάσματος καινοτομίας με χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι κρίσιμη για να διατηρήσει η Ευρώπη μια ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Δημιουργική Οικονομία, μπορεί να λειτουργήσει ως ιδανικός χώρος δημιουργικού και εποικοδομητικού πειραματισμού για την εφαρμογή νέων τεχνολογιών που θα ενισχύσουν τις πολιτιστικές βιομηχανίες, ενώ ταυτόχρονα θα προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή.
Η Ηγεσία στην Πολιτιστική Καινοτομία: Συνδυάζοντας Οικονομία και Κοινωνική Ευθύνη
Το μέλλον της Δημιουργικής Οικονομίας βρίσκεται στην ικανότητα της ηγεσίας να ευθυγραμμίζει τις απαιτήσεις της αγοράς με τις ευρύτερες κοινωνικές προτεραιότητες.
Αυτό απαιτεί αλλαγή από μια καθαρά οικονομικοκεντρική προσέγγιση σε εκείνη που “αγκαλιάζει” την κοινωνική ευθύνη και τη βιωσιμότητα. Οι ηγέτες πρέπει να δημιουργήσουν περιβάλλοντα όπου η δημιουργικότητα μπορεί να ανθίσει παράλληλα με την τήρηση επιχειρηματικών πρακτικών με ηθική, διασφαλίζοντας ότι τα πολιτιστικά και οικονομικά οφέλη της Δημιουργικής Οικονομίας κατανέμονται ισότιμα.
Μια αποτελεσματική στρατηγική είναι η ανάπτυξη δημόσιων-ιδιωτικών συνεργασιών για την υποστήριξη δημιουργικών πρωτοβουλιών με κοινωνικό αντίκτυπο. Οι κυβερνήσεις μπορούν να αξιοποιήσουν στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία και μηχανισμούς χρηματοδότησης, για την προώθηση έργων που ενισχύουν την πολιτιστική ποικιλομορφία και την κοινωνική ενσωμάτωση. Μέσω αυτών των μηχανισμών, μπορούν να υποστηρίξουν συγκεκριμένα έργα με υψηλό κοινωνικό αντίκτυπο, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Δημιουργικής Οικονομίας.
Ειδικότερα όμως, στη Δημιουργική Οικονομία, είναι κρίσιμη η διαμόρφωση ενός γενικού πλαισίου που θα προωθεί δίκαιες συνθήκες για τους επαγγελματίες του χώρου, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες της αγοράς εργασίας στην οποία ανήκουν. Η διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη για τη δίκαιη μεταχείριση των δημιουργών, είτε σε επίπεδο αμοιβών είτε σε θέματα δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της σταθερότητάς τους. Παράλληλα, αυτό το πλαίσιο συμβάλλει στην ενίσχυση ενός περιβάλλοντος που ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία, προσφέροντας ταυτόχρονα την απαραίτητη ασφάλεια για τους δημιουργικούς επαγγελματίες και τις νέες γενιές δημιουργών.
Το Μέλλον, μας καλεί για δράση
Καθώς η Ευρώπη αναζητά λύσεις για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της αργής ανάπτυξης και της αναξιοποίητης καινοτομίας, η Δημιουργική Οικονομία προσφέρει έναν αισιόδοξο δρόμο προς τα εμπρός. Μέσω στρατηγικών επενδύσεων στην εκπαίδευση και στην ανάπτυξη πλατφορμών για τους πολιτιστικούς δημιουργούς, η ΕΕ μπορεί να ενισχύσει μια νέα γενιά επιχειρηματιών και καινοτόμων, συμβάλλοντας στην εξάλειψη του χάσματος καινοτομίας και στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας βασίζεται στη συναντίληψη και τη συνεργασία, από την τεχνολογία και τον πολιτισμό έως την εκπαίδευση και την επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας ένα οικοσύστημα που καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και διασφαλίζει τον υγιή οικονομικό ανταγωνισμό.
Καθώς ο κόσμος συνεχίζει να μεταβάλλεται, η Δημιουργική Οικονομία θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση ενός πιο συμπεριληπτικού, ποικιλόμορφου και βιώσιμου μέλλοντος. Η ΕΕ διαθέτει τα εργαλεία για να ηγηθεί αυτού του μετασχηματισμού και αυτό που χρειάζεται είναι μια συλλογική δέσμευση να τοποθετήσει την καινοτομία, τη δημιουργικότητα και την κοινωνική ευθύνη στο επίκεντρο του στρατηγικού της σχεδιασμού.
*Strategic Communication & Business Development Advisor
**πρώτη δημοσίευση: Οικονομικός Ταχυδρόμος
