του Αθ. Χ. Παπανδρόπουλου
Δεν υπάρχουν επιχειρηματίες, στελέχη επιχειρήσεων και οικονομολόγοι που να μην τον αναγνωρίζουν ως τον μεγαλύτερο στοχαστή του μάνατζμεντ. Παραμένει δε, 20 χρόνια μετά τον θάνατό του, ένας από τους πιο δημοφιλείς γκουρού της διοίκησης των επιχειρήσεων.
Παρά τις ευρωπαϊκές ρίζες του, ο Πίτερ Φερδινάνδος Ντράκερ (1909-2005) δεν ταξίδευε πολύ εκτός Ηνωμένων Πολιτειών. Ήταν, ωστόσο, περήφανος για την ευρω-αυστριακή καταγωγή του και το έργο του φέρει βαθιά την ευρωπαϊκή κουλτούρα του. Ίσως γι’ αυτό, όταν την ενσωμάτωσε στο μάνατζμεντ, να δημιούργησε μία μοναδική σχολή σκέψης και ανάλυσης
Γεννημένος στην Βιέννη στις 19 Νοεμβρίου 1909, γόνος οικογένειας διανοουμένων, ο Πίτερ Ντράκερ έζησε πέντε χρόνια αργότερα την είσοδο της αυστρο-ουγγρικής αυτοκρατορίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και η ήττα της ήταν πάντα χαραγμένη στο μυαλό του. Μία ήττα, εξάλλου, η οποία βύθισε την Αυστρία σε πρωτοφανή κρίση υπερπληθωρισμού –με ό,τι αυτό σήμαινε για την εποχή εκείνη.
Οι επιρροές που τον διαμόρφωσαν
Παρόλα αυτά, ο νεαρός μαθητής και φοιτητής μετά, έκανε λαμπρές σπουδές και έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τις ιδέες μεγάλων Αυστριακών στοχαστών όπως ο Λούντβιχ φον Μίζες, ο Φρίντριχ φον Χάγιεκ και ο Σίγκμουντ Φρόιντ.
Γοητεύτηκε επίσης από τη μουσική του Μπράμς και τα γραπτά του Τόμας Μαν, καθώς και από τις αναλύσεις του Αυστριακού φιλοσόφου Μαξ Βερτχάϊντερ. Όλες αυτές οι επιρροές διεύρυναν τους ορίζοντές του και από πολύ νέος άρχισε να αναπτύσσει την ανοικτή μέθοδο έρευνας, προκαλώντας πάντα τον εαυτό του να πάει πιο μακριά από το προφανές.
Έφυγε από την Βιέννη το 1927, σε ηλικία 18 ετών. Άρχισε να εργάζεται ως μαθητευόμενος σε μία εταιρεία εξαγωγών του Αμβούργου και ταυτοχρόνως παρακολουθούσε μαθήματα δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Αμβούργου.
Την περίοδο εκείνη, ο νεαρός Π. Ντράκερ δέχθηκε τρεις ακόμη επιρροές. Η πρώτη οφείλεται στον Ιταλό συνθέτη Γκιουζέπε Βέρντι, ο οποίος τον εντυπωσίασε για την εργατικότητά του –η οποία δεν μειώθηκε ακόμη και όταν ο Βέρντι ήταν 80 ετών.
Η δεύτερη επιρροή ήταν αυτή του Δανού θεολόγου Σόρεν Κίρκεγκορ, το πουριτανικό πνεύμα του οποίου υπήρξε και ο θεμέλιος λίθος της ντρακεριανής αντίληψης για την εντιμότητα, την ανάγκη λειτουργίας της ελεύθερης οικονομίας και τη δυνατότητα του ανθρώπου να είναι ελεύθερος να πετύχει στην ζωή του και στις δραστηριότητές του.
Τέλος, στην διάρκεια επίσκεψής του στην Βιέννη τα Χριστούγεννα του 1927, συνάντησε τον Αυστριακό οικονομολόγο και φιλόσοφο Καρλ Πολάνυι, από τον οποίο διδάχθηκε πώς να θαυμάζει ανθρώπους για την ικανότητά τους να σκέπτονται ακόμη και αν διαφωνούσε με τα συμπεράσματά τους.
Στη Φρανκφούρτη, το 1928, ο Π. Ντράκερ συνάντησε δύο ανθρώπους που τον επηρέασαν αρνητικά ο πρώτος και πολύ θετικά ο δεύτερος. Το πρώτο πρόσωπο ήταν ο Αδόλφος Χίτλερ. Αν και πίστευε ότι δεν ήταν τελείως ανορθόλογος, εντούτοις αισθανόταν μεγάλη αποστροφή για τις ολοκληρωτικές ιδέες του, γι’ αυτό και καταφέρθηκε εναντίον τους, πληρώνοντας αργότερα και το σχετικό τίμημα. Αντιθέτως, την ίδια χρονιά, καταγοητεύτηκε από τον Αυστριακό οικονομολόγο Γιόζεφ Σουμπέτερ, φίλο του πατέρα του, ο οποίος άσκησε τεράστια επιρροή στη σκέψη του.
Αρκετοί έσπευσαν να πουν ότι ο Ντράκερ θα ήταν ο διάδοχος του συγγραφέα της «δημιουργικής καταστροφής» και του ρόλου των επιχειρηματιών σε μία ελεύθερη οικονομία. Όμως, όσο κι αν θαύμαζε τον Σουμπέτερ, ο Π. Ντράκερ προτίμησε την ενασχόληση με το μάνατζμεντ, γιατί, όπως έλεγε, αυτό ήταν πιο κοντά στον κόσμο.
Ο Π. Ντράκερ θαύμαζε επίσης το έργο του Άνταμ Σμιθ και του Γάλλου οικονομολόγου Ζαν-Μπατίστ Σαίη, αλλά θεωρούσε ότι, στον σύγχρονο κόσμο, δεν μπορούσε να υπάρξει άριστη ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Εντούτοις, για τον Ντράκερ ο επιχειρηματίας ήταν το κλειδί στην διαδικασία της οικονομικής δραστηριότητας και ανάπτυξης.
Η φιλοσοφική και κοινωνική του θεώρηση
Οι διάφορες επιρροές που είχε δεχθεί ο Πήτερ Ντράκερ άρχισαν να έρχονται στην επιφάνεια το 1939, με το βιβλίο του Το Τέλος του Οικονομικού Ανθρώπου, στο οποίο αναφέρεται επί μακρόν στον χριστιανισμό, στον Χίτλερ και στον Μαρξ. Έκτοτε, οι χριστιανικές αξίες επαναλαμβάνονται τακτικά στα βιβλία του, αντιθέτως, όμως, στο βιβλίο του Το Μέλλον του Βιομηχανικού Ανθρώπου (1942), εξορκίζει τον Χίτλερ και ασκεί κριτική στον Μαρξ.
*πρώτη δημοσίευση σε euro2day
