Ο Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση, κ. Μάρος Σέφτσοβιτς, ο Επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια, κ. Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, οι Υπουργοί ενέργειας 9 κρατών μελών της ΕΕ και 8 συμβαλλόμενων μερών της Ενεργειακής Κοινότητας συναντήθηκαν σήμερα στο Βουκουρέστι και συμφώνησαν να ενισχύσουν την περιφερειακή συνεργασία.
Η συνεργασία με βάση την πρωτοβουλία της Επιτροπής για τη συνδεσιμότητα της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEC) που δρομολογήθηκε το 2015 άρχισε να αποδίδει καρπούς με ενίσχυση της αλληλεγγύης και ασφαλέστερο και οικονομικά πιο προσιτό εφοδιασμό των πολιτών και των επιχειρήσεων της περιοχής με φυσικό αέριο. Η τέταρτη συνεδρίαση της ομάδας υψηλού επιπέδου CESEC σε επίπεδο υπουργών που πραγματοποιείται σήμερα [1] στο Βουκουρέστι συνιστά ορόσημο για ολόκληρη την περιοχή, διότι προσδίδει νέες διαστάσεις στην αλληλεγγύη που είναι απαραίτητη για τις ενεργειακές προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτό το τμήμα της Ευρώπης.
Ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ενεργειακή Ένωση κ. Μάρος Σέφτσοβιτς δήλωσε: «Η συνεργασία υπό την αιγίδα της CESEC αποδείχθηκε επιτυχημένο παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η λύση είναι η αλληλεγγύη. Με δεδομένα τα γρήγορα επιτεύγματα στον τομέα του φυσικού αερίου, επεκτείνουμε τη συνεργασία μας στην περιοχή στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης. Η συνεργασία μας θα καλύπτει επομένως όλες τις διαστάσεις αυτού του έργου ευρωπαϊκής αλληλεγγύης που είναι η Ενεργειακή Ένωση. Εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου σε όλους όσοι συντέλεσαν στην επίτευξη της συνεργασίας αυτής. Πρόκειται για θετικό και ισχυρό μήνυμα προς τους πολίτες της περιοχής, με οφέλη που υπερβαίνουν τα ενεργειακά συστήματα».
Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια, κ. Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, δήλωσε: «Χάρη στην πολιτική δέσμευση σε υψηλό επίπεδο που διαπιστώσαμε σήμερα και στην ευφυή κινητοποίηση ενωσιακών κονδυλίων, θα συνεχίσουμε την ολοκλήρωση των ενεργειακών υποδομών που χρειάζεται η περιοχή. Επεκτείνοντας το πεδίο της CESEC πέραν του φυσικού αερίου, θα διασφαλίσουμε αποτελεσματική πρόσβαση σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας, θα προωθήσουμε τον ανταγωνισμό και χαμηλότερες τιμές, ενώ ταυτόχρονα θα απαλλάξουμε τις οικονομίες της περιοχής από τις ανθρακούχες εκπομπές.».
Οι Υπουργοί υπέγραψαν μνημόνιο συνεννόησης (ΜΣ), το οποίο είναι συμπληρωματικό της υπάρχουσας πρωτοβουλίας CESEC. Το ΜΣ προβλέπει κοινή προσέγγιση στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, την ενεργειακή απόδοση και την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Περιέχει επίσης κατάλογο έργων προτεραιότητας για τη δημιουργία διασυνδεδεμένης περιφερειακής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και συγκεκριμένες δράσεις για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις επενδύσεις στην ενεργειακή απόδοση σε μια περιοχή με τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης στα πεδία αυτά. Συμφωνήθηκαν επίσης εθνικοί οδικοί χάρτες για τη βελτίωση των ρυθμίσεων εμπορικών συναλλαγών στην περιοχή.
Πέραν αυτού, μονογραφήθηκε η συμφωνία επιχορήγησης με χρηματοδότηση από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» για τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου Krk στην Κροατία. Όσον αφορά τις προοπτικές, οι Υπουργοί επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για ταχεία ολοκλήρωση των έργων προτεραιότητας CESEC στον τομέα του φυσικού αερίου που απομένουν και ενέκριναν επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης για την αγορά φυσικού αερίου και ρυθμιστικές πτυχές για την πρόοδο που έχει σημειωθεί από τον Σεπτέμβριο του 2016.
Τέλος, στη συνάντηση συμφωνήθηκε η σύσταση δύο νέων ομάδων εργασίας από διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς φυσικού αερίου: μίας για την υλοποίηση της αντίστροφης ροής στο διαβαλκανικό σύστημα αγωγών και της άλλης για τον αποκαλούμενο «κάθετο διάδρομο» μεταξύ Βουλγαρίας, Ελλάδας, Ρουμανίας και Ουγγαρίας· το έργο αμφότερων των ομάδων εργασίας θα διευκολυνθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ιστορικό
Το 2014 τα «stress tests» (προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων) της Επιτροπής ανέδειξαν μια περιοχή εξαιρετικά ευάλωτη στη διακοπή του εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τον μεγάλο, και συχνά μοναδικό, προμηθευτή της. Επιπλέον, οι καταναλωτές της περιοχής πληρώνουν πάντα πολύ ακριβότερα το φυσικό τους αέριο σε σύγκριση με την Κεντροδυτική Ευρώπη. Για να επιλυθούν τα προβλήματα αυτά, η Επιτροπή δρομολόγησε το 2015 την πρωτοβουλία CESEC, με σκοπό να εξασφαλισθεί ότι όλες οι χώρες της Κεντρικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Αυστρία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία) έχουν πρόσβαση σε πολυποίκιλο μείγμα ενεργειακών πηγών και ότι είναι επαρκώς διασυνδεδεμένες με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η πρωτοβουλία CESEC αποδείχθηκε καθοριστικής σημασίας στη διαδικασία ενοποίησης των αγορών φυσικού αερίου της περιοχής και έχει καταστεί κεντρικός δίαυλος περαιτέρω εδραίωσής τους σε όλον τον ενεργειακό τομέα.
Τα εκτελούμενα έργα προτεραιότητας CESEC στον τομέα του φυσικού αερίου είναι: ο Αδριατικός αγωγός φυσικού αερίου (TAP) (αγωγός φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ιταλία μέσω της Αλβανίας και της Αδριατικής Θάλασσας)· ο διασυνδετήριος αγωγός μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας· ο διασυνδετήριος αγωγός μεταξύ Βουλγαρίας και Σερβίας· η ενίσχυση του βουλγαρικού συστήματος μεταφοράς· η ενίσχυση του ρουμανικού συστήματος μεταφοράς (μέρος του διαδρόμου «BRUA»)· ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου Krk στην Κροατία· και το σύστημα εκκένωσης υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ουγγαρία. Άλλα πιθανά έργα περιλαμβάνουν: σύνδεση του υπεράκτιου ρουμανικού φυσικού αερίου με το δίκτυο της Ρουμανίας και αναβάθμιση του εθνικού συστήματος· νέο τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ελλάδα· και διασύνδεση της Κροατίας με τη Σερβία.
Τον Σεπτέμβριο του 2016, στη Βουδαπέστη, το πεδίο συνεργασίας της CESEC επεκτάθηκε περαιτέρω ώστε να περιληφθούν η ηλεκτρική ενέργεια, η ενεργειακή απόδοση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, διότι αναγνωρίσθηκε ότι δεν έχει νόημα το μόνο αντικείμενο να είναι το φυσικό αέριο και ότι το κλειδί για την ασφάλεια εφοδιασμού στην περιοχή είναι μια ολοκληρωμένη ενεργειακή στρατηγική.
Στα έργα προτεραιότητας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνονται: η αναβάθμιση της δυναμικότητας μεταφοράς μεταξύ Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Ελλάδας· η αναβάθμιση της δυναμικότητας μεταφοράς κατά μήκος του διαδρόμου Ανατολής-Δύσης από την Ιταλία προς τη Ρουμανία μέσω των Βαλκανίων· η ηλεκτρική σύνδεση μεταξύ Ουγγαρίας και Σερβίας· και οι υποδομές υποστήριξης της ενοποίησης των συστημάτων ηλεκτρισμού της Ουκρανίας και της Μολδαβίας με την ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Όσον αφορά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις χώρες CESEC, έως το 2030 και το 2050 θα πραγματοποιηθεί αξιολόγηση του δυναμικού των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην περιοχή και θα προωθηθούν βέλτιστες πρακτικές και χρηματοδοτικά εργαλεία για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση, στο επίκεντρο της προσοχής θα είναι η χρηματοδότηση και η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών μέσων για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, καθώς και οι τρόποι στήριξης της κατασκευής έργων.
