Αυξημένες πιέσεις προς το νομοθετικό σώμα της ΕΕ ασκεί ομάδα δικηγόρων, για την ανάγκη πρότασης νέου κανονιστικού πλαισίου που θα μπορούσε να αναγκάσει τις διαδικτυακές πλατφόρμες να παραδώσουν δεδομένα που ανήκουν σε αποθανόντες
Η Επιτροπή σχεδιάζει να προτείνει ξεχωριστή νομοθεσία στις αρχές του 2018 για να βοηθήσει την αστυνομία να συλλέξει τα αποκαλούμενα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία ή τα δεδομένα που απαιτούνται για έρευνες στα σύνορα της ΕΕ. Εν τούτοις, ο κ. van Erp δήλωσε ότι πρέπει να υπάρξει ένας άλλος νόμος που να εξετάζει κατά πόσον η οικογένεια, οι κηδεμόνες ή ακόμη και οι δικαστικοί επιμελητές θα έχουν πρόσβαση στα δεδομένα αυτά.
Μετάφραση της Ειρήνης Σωτηροπούλου
Οι δικηγόροι υποστηρίζουν ότι πρέπει να υπάρξουν νέοι κανόνες που θα ισχύουν για όλα τα κράτη μέλη, διότι οι εταιρείες διαδικτύου, οι τράπεζες και οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης ενδέχεται να έχουν την έδρα τους σε διαφορετικό κράτος μέλος από αυτό που ζει ο κηδεμόνας ή ο κληρονόμος του αποθανόντος.
«Σίγουρα, χρειαζόμαστε εναρμόνιση δικαίου σε αυτόν τον ψηφιακό τομέα», δήλωσε ο καθηγητής που διευθύνει την έρευνα για την ψηφιακή κληρονομιά μέσω του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Δικαίου, Sjef van Erp.
Ο κ. Van Erp ανέφερε στις ΗΠΑ υπάρχει ενιαία νομοθεσία για τη συμμόρφωση των εταιρειών.
Ωστόσο, επεσήμανε: «Φοβόμαστε ότι ορισμένα μόνο κράτη μέλη στην Ευρώπη θα ακολουθήσουν το νόμο, ενώ κάποια άλλα όχι».
Πρόσθεσε, ακόμη, ότι σχεδιάζει να εκπονήσει τη δική του πρόταση για νέα νομοθεσία στις αρχές του επόμενου έτους και να την μοιραστεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Επιτροπή σχεδιάζει να προτείνει ξεχωριστή νομοθεσία στις αρχές του 2018 για να βοηθήσει την αστυνομία να συλλέξει τα αποκαλούμενα ηλεκτρονικά αποδεικτικά στοιχεία ή τα δεδομένα που απαιτούνται για έρευνες στα σύνορα της ΕΕ. Εν τούτοις, ο κ. van Erp δήλωσε ότι πρέπει να υπάρξει ένας άλλος νόμος που να εξετάζει κατά πόσον η οικογένεια, οι κηδεμόνες ή ακόμη και οι δικαστικοί επιμελητές θα έχουν πρόσβαση στα δεδομένα αυτά.
Από την πλευρά τους, διάφοροι νομικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι η δεσμευτική νομοθεσία για τους ψηφιακούς λογαριασμούς δεν θα είναι τόσο αποτελεσματική όσο μια πιο ήπια προσέγγιση. Οι εταιρείες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν οικειοθελώς να συμπεριλάβουν τους όρους παροχής υπηρεσιών που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών από άλλα άτομα. Πολλές επιχειρήσεις το κάνουν ήδη.
Ορισμένοι δικηγόροι θεωρούν ότι δεν αξίζει να καταβληθεί προσπάθεια για τη σύνταξη ενός νέου νόμου της ΕΕ που θα αφορά ζητήματα κληρονομιάς, καθώς η νομοθεσία διαφέρει μεταξύ των κρατών μελών.
«Θα μπορούσε σίγουρα να είναι χρήσιμη σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά τίποτα δεν θα συμβεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κάθε χώρα έχει τους δικούς της κανόνες», δήλωσε ο διευθυντής του γερμανικού φόρουμ για το κληρονομικό δίκαιο, Paul Grötsch.
«Δεν έχουμε αυτού του είδους τη νομοθεσία της ΕΕ για την κληρονομιά ακινήτων. Δεν υπάρχει λόγος να δημιουργηθεί μια νομοθεσία μόνο για την ψηφιακή κληρονομιά, αν δεν υπάρχει για την περιουσία», πρόσθεσε.
Οι νομικές ενέργειες σχετικά με την πρόσβαση σε ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία έχουν ήδη ξεκινήσει στη Γερμανία. Τον Μάιο, εφετείο του Βερολίνου υποστήριξε την απόφαση του Facebook να μην δώσει στους γονείς μιας αποθανούσας έφηβης πρόσβαση στον λογαριασμό της, δεδομένου ότι κάποιο άλλο άτομο είχε ήδη ζητήσει από την πλατφόρμα κοινωνικών μέσων να κλείσει το προφίλ της. Το δικαστήριο επικαλέστηκε λόγους προστασίας προσωπικών δεδομένων για την απόφασή του.
Τον Αύγουστο, εκπρόσωπος του Facebook ανέφερε: «Όπου το επιτρέπει ο νόμος, προσπαθούμε να σεβόμαστε τις επιθυμίες εκείνων που έχουν πεθάνει. Μερικές φορές, όμως, απλά δεν ξέρουμε τι θα ήθελε το άτομο».
Ο κ. Van Erp δήλωσε ότι η προστασία της ιδιωτικής ζωής έχει γίνει μια από τις βασικές ανησυχίες των δικηγόρων που προσπαθούν να εντοπίσουν τους ψηφιακούς λογαριασμούς και τα περιουσιακά στοιχεία ενός ατόμου.
Τον Οκτώβριο του 2016, η Γαλλία ψήφισε έναν νέο εθνικό νόμο, ο οποίος ρύθμιζε τη χρήση των δεδομένων και περιλάμβανε μέτρα που επέτρεπαν στους χρήστες να δίνουν οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο τα δεδομένα τους χρησιμοποιούνται μετά το θάνατό τους.
Ο σύμβουλος της δικηγορικής εταιρείας Fieldfisher στις Βρυξέλλες, Olivier Proust, ανέφερε ότι ο γαλλικός νόμος αποτελεί «έναν από τους μοναδικούς νόμους προστασίας δεδομένων στον κόσμο που παρέχει το δικαίωμα αυτό σε ιδιώτες».
Πάντως, η γαλλική υπηρεσία προστασίας δεδομένων CNIL έχει ήδη λάβει 10 καταγγελίες από άτομα που ήθελαν να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα ενός αποθανόντος.
*Tο άρθρο αποτελεί μέρος της ειδικής έκθεσής "EU law goes digital".
**Πρώτη δημοσίευση στη EurActiv.gr