Η έκθεση για τη συνοχή, η οποία αναλύει την τρέχουσα κατάσταση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της ΕΕ, εξετάζει την Ένωσή μας με μεγεθυντικό φακό: Η οικονομία της Ευρώπης ανακάμπτει, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν αποκλίσεις μεταξύ και εντός των κρατών μελών μας.
Οι δημόσιες επενδύσεις στην ΕΕ εξακολουθούν να είναι κάτω από τα προ της κρίσης επίπεδα, αλλά οι περιφέρειες και τα κράτη μέλη χρειάζονται περισσότερη υποστήριξη για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που προσδιορίζονται στο έγγραφο προβληματισμού για το μέλλον των δημόσιων οικονομικών της ΕΕ· την ψηφιακή επανάσταση, την παγκοσμιοποίηση, τις δημογραφικές αλλαγές και την κοινωνική συνοχή, την οικονομική σύγκλιση και την κλιματική αλλαγή.
Η Επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής, κ. Κορίνα Κρέτσου, δήλωσε: «Η έκθεση δείχνει σαφώς ότι η Ένωσή μας χρειάζεται μεγαλύτερη συνοχή. Μολονότι η κρίση τελείωσε, είναι σαφές ότι άφησε πληγές σε πολλές περιφέρειες. Η πολιτική συνοχής θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του σήμερα και του αύριο».
Η Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας Εργατικού Δυναμικού, κ. Μαριάν Τίσεν, παρατήρησε: «Η έκθεση για τη συνοχή του 2017 δείχνει ότι για να είναι βιώσιμη η τρέχουσα οικονομική ανάκαμψη απαιτούνται σημαντικές επενδύσεις. Αυτό είναι ουσιαστικής σημασίας προκειμένου να κάνουμε τη διαφορά για τις οικονομίες μας, το εργατικό δυναμικό μας και τους Ευρωπαίους».
Η έκθεση δεν προδικάζει την τελική πρόταση της Επιτροπής, αλλά τροφοδοτεί τη συζήτηση σχετικά με την πολιτική συνοχής μετά το 2020. Προτείνει μια πολιτική σε επίπεδο ΕΕ που να εξυπηρετεί τρεις βασικούς σκοπούς: να τιθασεύει την παγκοσμιοποίηση, να μην αποκλείει κανέναν και να υποστηρίζει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Μια πολιτική σε επίπεδο ΕΕ, η οποία: Τις δύο τελευταίες δεκαετίες η πολιτική συνοχής απέφερε αποτελέσματα σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ και αποτέλεσε σημαντική πηγή επενδύσεων. Δημιούργησε άμεσα 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ τα τελευταία 10 χρόνια, καθώς πραγματοποιήθηκαν εν προκειμένω αναπτυξιακές δημόσιες επενδύσεις σε πολλά κράτη μέλη.
Οι μεγάλες περιφερειακές οικονομικές διαφορές σιγά σιγά μειώνονται και πάλι. Το έγγραφο προβληματισμού σχετικά με το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ άνοιξε τη συζήτηση· θα πρέπει η πολιτική συνοχής να επικεντρωθεί τώρα μόνο στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες;
Η έκθεση για τη συνοχή δείχνει ότι οι περιφέρειες αναπτύσσονται, αλλά όχι με τον ίδιο ρυθμό. Πολλές περιφέρειες με πλούτο κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ είναι εγκλωβισμένες σε μια «παγίδα μεσαίου εισοδήματος».
Ορισμένες έχουν υποστεί το κόστος της παγκοσμιοποίησης χωρίς να έχουν ακόμη αποκομίσει τα οφέλη της, συχνά με σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας και αδυναμία επίτευξης βιομηχανικού μετασχηματισμού. Θα χρειαστούν περαιτέρω χρηματοδοτική υποστήριξη, ώστε να προαχθούν η δημιουργία θέσεων εργασίας και οι διαρθρωτικές αλλαγές.
Επιπλέον, η έκθεση τονίζει ότι το τρέχον επίπεδο επενδύσεων δεν επαρκεί για την επίτευξη των στόχων για το 2030 όσον αφορά το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. Ως εκ τούτου, όλες οι περιφέρειες της ΕΕ χρειάζονται περισσότερη χρηματοδότηση, ώστε να απαλλαγούν από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Να τιθασεύει την παγκοσμιοποίηση: Για να διασφαλίσουν τη θέση τους στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, οι περιφέρειες χρειάζεται να εκσυγχρονίσουν τις οικονομίες τους και να δημιουργήσουν αξία. Καθώς μόνο ελάχιστες περιφέρειες της ΕΕ μπορούν σήμερα να προχωρήσουν στον δρόμο αυτόν, απαιτούνται περαιτέρω επενδύσεις στην καινοτομία, στην ψηφιοποίηση και στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές. Εκτός από τη χρηματοδότηση, θα πρέπει να καλλιεργηθούν αποτελεσματικοί δεσμοί μεταξύ ερευνητικών κέντρων, επιχειρήσεων και υπηρεσιών.
Να μην αποκλείει κανέναν: Ορισμένες περιφέρειες αντιμετωπίζουν μαζική έξοδο του πληθυσμού τους, ενώ πολλές πόλεις βρίσκονται υπό πίεση λόγω νεοαφιχθέντων που αναζητούν καλύτερες προοπτικές, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών. Αν και το ποσοστό απασχόλησης στην ΕΕ έχει φτάσει σε νέα υψηλά επίπεδα, ωστόσο το ποσοστό ανεργίας, ιδίως μεταξύ των νέων, εξακολουθεί να είναι μεγαλύτερο από τα προ της κρίσης επίπεδα.
Η αντιμετώπιση της ανεργίας, η παροχή βοήθειας στους νέους προκειμένου να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να ιδρύσουν επιχειρήσεις και, παράλληλα, η καταπολέμηση του αποκλεισμού και των διακρίσεων θα απαιτήσουν περαιτέρω επενδύσεις. Η κοινωνική συνοχή της Ένωσής μας στο εγγύς μέλλον εξαρτάται απ’ αυτό.
Και να υποστηρίζει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις: Η βελτίωση της δημόσιας διοίκησης τονώνει την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη και μεγιστοποιεί τον αντίκτυπο των επενδύσεων. Όπως το έγγραφο προβληματισμού, η έκθεση για τη συνοχή αναγνωρίζει ότι ενδεχομένως χρειάζεται να ενισχυθεί ο δεσμός μεταξύ της πολιτικής για τη συνοχή και της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, ώστε να υποστηριχθούν οι μεταρρυθμίσεις για ένα ευνοϊκό για την ανάπτυξη περιβάλλον.
Επόμενα βήματα:
Στις αρχές του 2018 θα ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση σχετικά με το μέλλον της πολιτικής για τη συνοχή. Τον Μάιο του 2018 θα υποβληθεί η πρόταση της Επιτροπής για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) και θα ακολουθήσουν οι προτάσεις για την πολιτική συνοχής μετά το 2020.
