Η οικονομία της ζώνης του ευρώ βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας φέτος: η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ προβλέπεται να ανέλθει στο 2,2%. Το ποσοστό αυτό είναι σημαντικά υψηλότερο από ό,τι αναμενόταν την άνοιξη (1,7%). Η οικονομία της ΕΕ συνολικά αναμένεται επίσης να παρουσιάσει φέτος, πέραν των προσδοκιών, εύρωστη ανάπτυξη ύψους 2,3% (από 1,9% την άνοιξη).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, προβλέπει ότι η οικονομική ανάπτυξη θα συνεχιστεί τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην ΕΕ, και θα ανέλθει σε ποσοστό 2,1 % το 2018 και 1,9 % το 2019 (Εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής: 2018: 1,8 % στη ζώνη του ευρώ και 1,9 % στην ΕΕ).
Ειδικότερα σε σχέση με την Ελλάδα οι προβλέψεις αναφέρουν ότι "η ελληνική οικονομία βρίσκεται και πάλι σε τροχιά ανάπτυξης, και η ανάκαμψη αναμένεται να ενισχυθεί καθώς ανακάμπτουν οι επενδύσεις και αυξάνεται η κατανάλωση.
Η αγορά εργασίας ανακάμπτει ταχέως και η ανεργία αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω, μολονότι ο μέσος μισθός μόνο βαθμιαία ενδέχεται να αυξηθεί. Τα δημόσια οικονομικά παραμένουν στη σωστή πορεία για την επίτευξη των στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕΜΣ."
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής: «Οι επιδόσεις της οικονομίας της ΕΕ είναι συνολικά θετικές. Η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας είναι εύρωστες, οι επενδύσεις επιταχύνονται και το δημόσιο έλλειμμα και χρέος μειώνονται προοδευτικά.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι επανέρχεται η διαδικασία σύγκλισης των πραγματικών εισοδημάτων. Υπάρχουν, ωστόσο, σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, καθώς σε ορισμένα από αυτά εξακολουθεί να παρατηρείται σημαντική κάμψη στην αγορά εργασίας. Σταθερός στόχος των πολιτικών μας πρέπει να είναι να καταστεί η ανάπτυξη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς.
Αυτό σημαίνει μακροοικονομικές πολιτικές και μεταρρυθμίσεις που είναι προσανατολισμένες προς τη σταθερότητα, με στόχο να τονωθεί η παραγωγικότητα και η προσαρμοστικότητα στην αλλαγή, καθώς και να εξασφαλιστεί η ευρεία διάδοση των οφελών της ανάπτυξης στις κοινωνίες μας.»
Ο κ. Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε σχετικά: «Μετά από πέντε χρόνια μέτριας ανάκαμψης, η ευρωπαϊκή ανάπτυξη πλέον επιταχύνεται. Έχουμε καλά νέα από πολλά μέτωπα, με δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας, αύξηση των επενδύσεων και ενίσχυση των δημόσιων οικονομικών. Ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις που συνίστανται στα υψηλά επίπεδα χρέους και τις χαμηλές αυξήσεις των μισθών.
Απαιτούνται αποφασιστικές προσπάθειες από τα κράτη μέλη, για να διασφαλισθεί ότι η ανάπτυξη θα διαρκέσει και ότι οι καρποί της θα κατανεμηθούν δίκαια. Επιπλέον, η διαρθρωτική σύγκλιση και η ενίσχυση της ζώνης του ευρώ είναι αναγκαίες, ώστε αυτή να καταστεί ανθεκτικότερη στους μελλοντικούς κλυδωνισμούς και να μετατραπεί σε πραγματική κινητήρια δύναμη της κοινής ευημερίας. Οι προσεχείς εβδομάδες θα είναι καθοριστικές στο πεδίο αυτό.»
Η μεγέθυνση ξεπέρασε τις προσδοκίες, αλλά προβλέπεται να μειωθεί λίγο
Η ευρωπαϊκή οικονομία σημείωσε φέτος σημαντικά καλύτερες επιδόσεις από ό,τι αναμενόταν, ωθούμενη από την ανθεκτική ιδιωτική κατανάλωση, την ισχυρότερη ανάπτυξη ανά τον κόσμο και τη μείωση της ανεργίας. Οι επενδύσεις αυξήθηκαν επίσης εν μέσω ευνοϊκότερων όρων χρηματοδότησης και του σημαντικά βελτιωμένου οικονομικού κλίματος, καθώς η αβεβαιότητα έχει υποχωρήσει σημαντικά. Στις οικονομίες όλων των κρατών μελών παρατηρείται ανάπτυξη και βελτίωση των αγορών εργασίας τους, αλλά οι μισθοί αυξάνονται με αργούς ρυθμούς.
Ένα μεταβαλλόμενο πλαίσιο πολιτικής
Μολονότι η κυκλική ανάκαμψη μετρά πλέον 18 συνεχή τρίμηνα, παραμένει ελλιπής, καθώς υπάρχουν για παράδειγμα σημαντική κάμψη στην αγορά εργασίας και ασυνήθιστα χαμηλή αύξηση των μισθών. Η αύξηση του ΑΕΠ και του πληθωρισμού, εξακολουθούν, συνεπώς, να εξαρτώνται από την πολιτική στήριξη.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διατήρησε την ιδιαίτερα χαλαρή νομισματική της πολιτική, ενώ άλλες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο έχουν αρχίσει να αυξάνουν τα επιτόκια. Ορισμένα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ αναμένεται ότι θα εφαρμόσουν επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές το 2018, αλλά ο συνολικός δημοσιονομικός προσανατολισμός της ζώνης του ευρώ αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές ουδέτερος.
Η ανεργία εξακολουθεί να μειώνεται, αλλά η κάμψη παραμένει
Η δημιουργία θέσεων εργασίας ήταν σταθερή και οι συνθήκες της αγοράς εργασίας αναμένεται να επωφεληθούν από την επέκταση που οφείλεται στην εγχώρια ζήτηση, τη μέτρια αύξηση των μισθών και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται σε ορισμένα κράτη μέλη. Το ποσοστό της ανεργίας στη ζώνη του ευρώ αναμένεται κατά μέσο όρο να είναι φέτος 9,1%, το χαμηλότερο επίπεδό της από το 2009, καθώς ο συνολικός αριθμός των ατόμων που απασχολούνται ανέρχεται στο υψηλότερο επίπεδο μέχρι σήμερα.
Κατά τη διάρκεια των δύο προσεχών ετών η ανεργία αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 8,5% το 2018 και στο 7,9% το 2019. Στην ΕΕ το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 7,8% φέτος, στο 7,3% το 2018 και στο 7% το 2019. Η δημιουργία θέσεων εργασίας αναμένεται να μετριαστεί, καθώς σε ορισμένες χώρες τα προσωρινά φορολογικά κίνητρα εξασθενούν και σε άλλες εμφανίζονται ελλείψεις δεξιοτήτων.
Οι προοπτικές του πληθωρισμού παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα λόγω της υποτονικής αύξησης των μισθών
Το ποσοστό του ονομαστικού πληθωρισμού τιμών καταναλωτή παρουσίασε διακυμάνσεις τους πρώτους εννέα μήνες του έτους υπό την επίδραση της βάσης σύγκρισης των τιμών της ενέργειας. Ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τις τιμές ενέργειας και των ακατέργαστων τροφίμων, αντιθέτως, έχει αρχίσει να αυξάνεται, αλλά παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, αντανακλώντας τις επιπτώσεις μιας παρατεταμένης περιόδου χαμηλού πληθωρισμού, ασθενικής αύξησης των μισθών καθώς και συνεχιζόμενης κάμψης στην αγορά εργασίας. Συνολικά, ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να ανέλθει φέτος στο 1,5% κατά μέσο όρο και να μειωθεί στο 1,4% το 2018, προτού αυξηθεί στο 1,6% το 2019.
Τα δημόσια οικονομικά επωφελούνται από τις βελτιωμένες κυκλικές συνθήκες
Τα δημόσια οικονομικά στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να βελτιωθούν περισσότερο από ό,τι αναμενόταν την άνοιξη, κυρίως χάρη στην ανάκαμψη της ανάπτυξης. Το ονομαστικό δημοσιονομικό ισοζύγιο αναμένεται να βελτιωθεί σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη. Με βάση την παραδοχή της αμετάβλητης πολιτικής, ο δείκτης δημόσιου ελλείμματος προς το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί στο 0,8% το 2019 (1,1% το 2017 και 0,9% το 2018), ενώ ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ προβλέπεται να υποχωρήσει στο 85,2% (89,3% το 2017 και 87,2% το 2018).
Οι κίνδυνοι εξισορροπούνται σε μεγάλο βαθμό
Οι κίνδυνοι ότι οι οικονομικές εξελίξεις θα μπορούσαν να εξελιχθούν καλύτερα ή χειρότερα από τις προβλέψεις εξισορροπούνται σε μεγάλο βαθμό. Οι κυριότεροι κίνδυνοι δυσμενών εξελίξεων είναι εξωτερικοί και συνδέονται με υψηλές γεωπολιτικές εντάσεις (π.χ. στη Χερσόνησο της Κορέας), ενδεχομένως δυσχερέστερες παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες (π.χ. λόγω αυξημένης απροθυμίας ανάληψης κινδύνων), την οικονομική προσαρμογή στην Κίνα ή την επέκταση των προστατευτικών πολιτικών.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι κίνδυνοι δυσμενών εξελίξεων συνδέονται με την έκβαση των διαπραγματεύσεων για το «Brexit», την ισχυρότερη ανατίμηση του ευρώ και τα υψηλότερα μακροπρόθεσμα επιτόκια. Αντιθέτως, η μείωση της αβεβαιότητας και η βελτίωση της εμπιστοσύνης στην Ευρώπη, όπως και η ενίσχυση της ανάπτυξης στον υπόλοιπο κόσμο, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη από τις προβλέψεις αύξηση της ανάπτυξης.
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, μια καθαρά τεχνική παραδοχή για το 2019
Δεδομένων των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για τους όρους της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, οι προβλέψεις μας για το 2019 βασίζονται σε μια καθαρά τεχνική παραδοχή για διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ των 27 και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό γίνεται μόνο για τους σκοπούς των προβλέψεων και δεν επηρεάζει καθόλου τις συνομιλίες που διεξάγονται στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 50.
Ιστορικό
Οι παρούσες προβλέψεις βασίζονται σε ένα σύνολο τεχνικών παραδοχών που αφορούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις τιμές των βασικών προϊόντων, με καταληκτική ημερομηνία την 23η Οκτωβρίου 2017. Για όλες τις υπόλοιπες εισροές στοιχείων, καθώς και τις παραδοχές σχετικά με κρατικές πολιτικές, οι παρούσες προβλέψεις λαμβάνουν υπόψη στοιχεία έως και την 23η Οκτωβρίου 2017. Οι προβλέψεις στηρίζονται στην παραδοχή των αμετάβλητων πολιτικών και λαμβάνονται υπόψη μόνον οι πολιτικές που έχουν εξαγγελθεί με αξιόπιστο τρόπο και έχουν προσδιοριστεί με επαρκείς λεπτομέρειες.
Αρχής γενομένης από το 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύει εκ νέου δύο ολοκληρωμένες προβλέψεις (φθινόπωρο και άνοιξη) και δύο ενδιάμεσες προβλέψεις (θερινές και χειμερινές) τον χρόνο, αντί των τριών συνολικών προβλέψεων για τον χειμώνα, την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως το πράττει κάθε χρόνο από το 2012. Οι ενδιάμεσες προβλέψεις θα καλύπτουν το ετήσιο και τριμηνιαίο ΑΕΠ και τον πληθωρισμό για το τρέχον έτος και τα επόμενα έτη για όλα τα κράτη μέλη και για τη ζώνη του ευρώ, καθώς και συγκεντρωτικά στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ.
Η επιστροφή στο προηγούμενο μοντέλο προβλέψεων ευθυγραμμίζει εκ νέου το χρονοδιάγραμμα των προβλέψεων της Επιτροπής με το χρονοδιάγραμμα άλλων οργανισμών (π.χ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης).
