της
Ειρήνης Σωτηροπούλου
Σε αποκλειστική συνέντευξη στο EBR, ο Πρέσβης της Ισπανίας στην Ελλάδα, κ. Enrique Viguera Rubio, εξέφρασε την αισιοδοξία του για τις τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη προσέλκυσης περισσότερων επενδύσεων σε ένα ευρύ φάσμα στρατηγικών τομέων, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ο τουρισμός. Επιπλέον, τόνισε ότι η εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των τρίτων χωρών είναι υψίστης σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του κρίσιμου ζητήματος των μεταναστευτικών ροών και των περίπλοκων παγκόσμιων ζητημάτων εν γένει.
Αναμφίβολα, η τρέχουσα οικονομική κρίση έχει επηρεάσει σημαντικά την Ελλάδα και την Ισπανία. Ωστόσο, το πρώτο τρίμηνο του 2017 ο δείκτης ανεργίας στην Ισπανία υποχώρησε στο 16,38% και ως εκ τούτου η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη οδήγησε στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας μετά τη βαθιά ύφεση του 2013. Επιπλέον, πέρυσι σημειώθηκε αύξηση στο ΑΕΠ κατά 3,4%. Είναι σαφές ότι η ισπανική οικονομία αναπτύσσεται σημαντικά χάρη στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση. Μπορεί η Ελλάδα να λάβει κάποια διδάγματα από αυτές τις εξελίξεις; Πώς κατάφερε η Ισπανία να ξεπεράσει την κρίση;
Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έκαναν τη διαφορά. Την περίοδο διεξαγωγής των γενικών εκλογών στην Ισπανία το 2011, κατέστη σαφές στους ψηφοφόρους ότι ήταν απαραίτητο να εφαρμοστούν ορισμένα αυστηρά μέτρα. Η κυβέρνηση που προέκυψε από αυτές τις εκλογές είχε τέσσερα χρόνια, για να τα υλοποιήσει και αυτό έπραξε. Ιδιαίτερα, στο χρηματοπιστωτικό τομέα και την αγορά εργασίας πραγματοποιήθηκαν βαθιές μεταρρυθμίσεις, με αποτέλεσμα να βιώνουμε εν μέρει αυτή τη στιγμή την οικονομική ανάπτυξη.
Το γεγονός αυτό βοηθά μεν την Ισπανία να υπερκεράσει τη χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά, δυστυχώς, υπήρχαν και παρενέργειες, όπως οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες, που οδήγησαν σε περαιτέρω πολιτική πόλωση. Παρόλο που επιτεύχθηκαν πολλοί στόχοι, εξακολουθούν να υφίστανται ορισμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε άλλους τομείς.
Η Ισπανία θεωρείται στρατηγικός εταίρος της Ελλάδας στο πλαίσιο των προσπαθειών για την προσέλκυση επενδύσεων. Πώς είναι το γενικό οικονομικό κλίμα μεταξύ των χωρών όσον αφορά τις διμερείς επιχειρηματικές σχέσεις;
Πολλές ισπανικές εταιρείες εγκατέλειψαν την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Μερικές εξ αυτών έφυγαν από την Ισπανία και στόχευσαν σε άλλες πιο ενδιαφέρουσες αγορές στην Αμερική ή την Ασία. Παρ 'όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα έχω παρατηρήσει το αυξημένο ενδιαφέρον που εκφράζουν οι ισπανικές εταιρείες για επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των ακινήτων και του τουρισμού. Οι εταιρείες αυτές προσπαθούν να μετατοπίσουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες τους από την ισπανική αγορά, εξετάζοντας χώρες με παρόμοια χαρακτηριστικά. Φυσικά, υπάρχουν ενδιαφέρουσες ευκαιρίες σε διαγωνισμούς που αφορούν στον τομέα των υποδομών, όπως την κατασκευή δρόμων και του μετρό, καθώς και σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς που συνδέονται με διαδικασίες ιδιωτικοποίησης, όπως το φυσικό αέριο.
Εντούτοις, αισθάνομαι ότι η Ελλάδα βρίσκεται τώρα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα οικονομική συγκυρία, αναπτύσσεται και πραγματοποιεί διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Δεν θα υπάρξει επιστροφή στο παρελθόν. Το μέλλον φαίνεται αρκετά καλό και θα υπάρχει σταθερότητα, εφόσον η χώρα παραμένει μέλος της Ευρωζώνης. Το γεγονός αυτό μπορεί να επιφέρει την προσέλκυση άμεσων επενδύσεων σε άλλους τομείς. Το λέω σε όλους: Ήρθε η κατάλληλη στιγμή να επενδύσουμε στην Ελλάδα.
Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας έχει ζωτική γεωπολιτική σημασία, καθώς επιδιώκει να καταστεί ενεργειακός κόμβος για την ευρωπαϊκή αγορά, ιδίως όσον αφορά το φυσικό αέριο. Υπό το πρίσμα αυτό, σκοπεύει να αξιοποιήσει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Πιστεύετε ότι οι φιλοδοξίες αυτές θα μπορούσαν να διαταράξουν την ισορροπία στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας-Ισπανίας ή Ισπανίας-ΕΕ;
Υπάρχουν πολλές χώρες που θα ήθελαν να καταστούν «ενεργειακός κόμβος» για την Ευρώπη. Στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου το έχω ακούσει αυτό όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά και από την Ελλάδα και την Ιταλία. Επιπλέον, η Ισπανία διατυπώνει φιλοδοξίες σε αυτόν τον τομέα και είμαστε καλά προετοιμασμένοι να διοχετεύσουμε το νέο αμερικανικό μη συμβατικό αέριο στην Ευρώπη μέσω των πολυάριθμων εγκαταστάσεων επαναεριοποίησης.
Δυστυχώς, οι διασυνδέσεις μας με τη Γαλλία πρέπει να διευρυνθούν περαιτέρω. Το ίδιο ισχύει και για την ηλεκτρική ενέργεια. Πρέπει να αυξήσουμε τις διασυνδέσεις μας με τη Γαλλία, για να μπορέσουμε να εξάγουμε στην Ευρώπη το ενεργειακό πλεόνασμά μας, συμπεριλαμβανομένων των δυνατοτήτων μας για την ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και εκείνων που προέρχονται από τη Βόρεια Αφρική στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Δεν νομίζω, όμως, ότι το ενδιαφέρον μας για την ανάπτυξη διασυνδέσεων με τη Γαλλία και την περαιτέρω επένδυση σε αγωγούς φυσικού αερίου που προέρχονται από το Αζερμπαϊτζάν συγκρούονται μεταξύ τους. Και οι δύο δράσεις έχουν ως στόχο την αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης. Μην ξεχνάτε ότι υπάρχει η ισπανική εταιρεία φυσικού αερίου με σημαντικό μερίδιο επενδύσεων (15%) στο Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου (Trans Adriatic Pipeline). Συνεπώς, έχουμε εκφράσει το άμεσο ενδιαφέρον μας και σε αυτό το ζήτημα.
Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM), οι αφίξεις στην Ισπανία τριπλασιάστηκαν φέτος, καταγράφοντας περισσότερους από 14.000 μετανάστες και πρόσφυγες σε σύγκριση με το 2016. Η πλειοψηφία των εμπειρογνωμόνων ισχυρίζεται ότι ο αριθμός αυτός ενδέχεται να υπερκεράσει το αντίστοιχο ποσοστό αφίξεων στην Ελλάδα. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά αυτήν την πρόκληση; Πιστεύετε ότι μια δυνητική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ισπανίας θα μπορούσε να βοηθήσει σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα;
Η παράνομη μετανάστευση προκύπτει όταν οι διάδρομοι είναι εύκολα προσβάσιμοι. Όταν ο διάδρομος της Ανατολικής Μεσογείου ελέγχεται, τότε χρησιμοποιούνται και άλλες διαδρομές, όπως η Δυτική ή Κεντρική Μεσόγειος. Παρόλο που κατά τη δεκαετία του ’90 η παράνομη εισροή μεταναστών, η οποία προέρχεται από τη Δυτική Μεσόγειο και την ακτή του Ατλαντικού αντιμετωπίστηκε αποκλειστικά με εθνικά μέσα, -επειδή εκείνη τη χρονική στιγμή υπήρχαν λιγότερα εργαλεία στην ΕΕ-, σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναπτύξει διάφορα μέσα, μερικά από τα οποία βασίζονται στη δική μας εθνική εμπειρία, που μπορεί να ωφελήσει εξίσου όλα τα κράτη μέλη και όχι μόνο τις όμορες χώρες.
Με αυτή την έννοια, οι σχέσεις της ΕΕ με τρίτες χώρες είναι ζωτικής σημασίας. Ωστόσο, θα πρέπει η ίδια να καθορίζει ποια εξωτερικά σύνορα πρέπει να ενισχυθούν και ποιες τρίτες χώρες πρέπει να είναι οι εταίροι μας σε επίπεδο ασφάλειας, με τις οποίες υπάρχει ανάγκη διαπραγμάτευσης συμφωνιών επανεισδοχής, ενίσχυσης της αναπτυξιακής συνεργασίας κλπ., προκειμένου να διασφαλίσουμε την καλύτερη διαχείριση των ροών. Φυσικά, κάτι τέτοιο θα πρέπει αποτελεί ενιαία προσέγγιση, -στην περίπτωσή μας ολόκληρη η Μεσόγειος Θάλασσα-, διότι σε διαφορετική περίπτωση τα κράτη μέλη θα προσπαθήσουν πάντα να εξυπηρετήσουν πρωτίστως τα δικά τους γεωγραφικά συμφέροντα. Πρόκειται για ένα ζήτημα που επηρεάζει ολόκληρη την Ευρώπη.
Σε ποιους τομείς πρέπει να ενισχυθεί η Ελληνο-Ισπανική συνεργασία;?
Υπάρχουν πολλοί τομείς που θα μπορούσαν να ενισχυθούν. Αναφέρθηκα σε μερικούς από αυτούς, όπου λόγω των παρόμοιων καταβολών μας μπορεί να υπάρχει ένα αντικειμενικό οικονομικό ενδιαφέρον, όπως στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή του τουρισμού. Οι υποδομές είναι απαραίτητες για τον τουρισμό και είναι ένας τομέας που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στην Ισπανία, χρησιμοποιώντας εν μέρει τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία. Μπορούμε σαφώς να συνεργαστούμε περαιτέρω στο κομμάτι αυτό.
Πέρα από την οικονομία, ούσες χώρες της Νότιας Μεσογείου, μοιραζόμαστε παρόμοια συμφέροντα σε πολλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων εξωτερικής πολιτικής. Πάρτε για παράδειγμα την ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή ή την ανάγκη για περαιτέρω σταθεροποίηση στο Σαχέλ ή τη Βόρεια Αφρική. Συμμεριζόμαστε τις ίδιες απόψεις όσον αφορά τη διαδικασία της Βαρκελώνης και την ανάγκη διατήρησης ενός γόνιμου Ευρωμεσογειακού διαλόγου.
Ο πολιτισμός είναι σαφώς ένας τομέας, όπου οι κοινωνίες μας αναγνωρίζουν τις ομοιότητές μας. Όλες οι δράσεις που πραγματοποιούμε, για να ενισχύσουμε την πολιτιστική μας συνεργασία, είναι πολύ θετικές. Το Ινστιτούτο Cervantes κάνει σπουδαία δουλειά στην Ελλάδα όχι μόνο για λογαριασμό της Ισπανίας και της ισπανικής γλώσσας, αλλά και για όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Πιστεύετε ότι το ζήτημα της Καταλονίας ενδέχεται να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την ΕΕ;
Σίγουρα! Μιλήσαμε για την μετανάστευση ή την ενέργεια, αλλά υπάρχουν πολλοί άλλοι τομείς στους οποίους ο καλύτερος τρόπος, για να αντιμετωπίσουμε σύνθετα παγκόσμια ζητήματα είναι σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πάντα ήμουν εκ πεποιθήσεως Ευρωπαϊστής και πιστεύω ότι αυτό που χρειαζόμαστε πλέον στην Ευρώπη είναι περισσότερη Ευρώπη, περισσότερη ολοκλήρωση. Όχι αποσύνθεση.
