Η διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αφορά τα 27 κράτη μέλη καθώς η Ελλάδα υπόκειται σε ειδικό πρόγραμμα
στήριξης της σταθερότητας.
Η ευρωπαϊκή οικονομία μεγεθύνεται δυναμικά και οι θετικές οικονομικές προοπτικές συνδυάζονται με τη βελτίωση της αγοράς εργασίας και της κοινωνικής κατάστασης. Η κατάσταση αυτή αντικατοπτρίζει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη τα τελευταία έτη και προσφέρει την ευκαιρία να ενισχυθεί περαιτέρω η ανθεκτικότητα των οικονομιών και των κοινωνιών της ΕΕ.
Παρ’ όλα αυτά, η ανάκαμψη δεν ωφελεί όλα τα άτομα στην κοινωνία στον ίδιο βαθμό και οι διαρθρωτικές αδυναμίες αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη και τη σύγκλιση σε ορισμένα κράτη μέλη. Γι’ αυτόν τον λόγο, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να αξιοποιήσουν αυτήν τη δυναμική για να ενισχύσουν περαιτέρω τα θεμέλια των οικονομιών τους.
Οι σημερινές 27 εκθέσεις ανά χώρα (για όλα τα κράτη μέλη εκτός από την Ελλάδα, η οποία υπόκειται σε πρόγραμμα στήριξης της σταθερότητας) περιέχουν την ετήσια ανάλυση που εκπόνησαν οι υπηρεσίες της Επιτροπής σχετικά με την οικονομική και κοινωνική κατάσταση στα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της προόδου που έχει σημειωθεί όσον αφορά τη διαχρονική εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων.
Η ανάλυση αυτή βασίζεται στον εντατικό διάλογο σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο με τα κράτη μέλη, καθώς και με τους ενδιαφερόμενους φορείς σε όλα τα επίπεδα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για τον συντονισμό των πολιτικών.
Για 12 κράτη μέλη που επιλέχθηκαν τον περασμένο Νοέμβριο για εμπεριστατωμένη επισκόπηση, οι εκθέσεις ανά χώρα περιλαμβάνουν αξιολόγηση των πιθανών μακροοικονομικών ανισορροπιών και η δέσμη παρέχει επικαιροποίηση της κατηγοριοποίησης των χωρών στο πλαίσιο της λεγόμενης διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών.
Για πρώτη φορά, οι εκθέσεις ανά χώρα δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ενσωμάτωση των προτεραιοτήτων του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, ο οποίος διακηρύχθηκε τον Νοέμβριο του 2017. Φέτος δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάλυση των προκλήσεων όσον αφορά τις δεξιότητες, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο τα δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας λειτουργούν σε εθνικό επίπεδο. Τα δεδομένα από τον κοινωνικό πίνακα αποτελεσμάτων χρησιμοποιούνται επίσης για την παρακολούθηση των επιδόσεων στους τομείς της απασχόλησης και των κοινωνικών ζητημάτων.
Η παρούσα χειμερινή δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2018 αποτελεί συνέχεια της δημοσίευσης, τον Νοέμβριο, της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης για το 2018 και της σύστασης σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ, όπου καθορίζονται οι προτεραιότητες για το επόμενο έτος σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Επικεντρώνεται πλέον στην εθνική διάσταση του Εξαμήνου και παρέχει το υπόβαθρο στο οποίο θα στηριχθούν τα κράτη μέλη, προκειμένου να εκπονήσουν τα ετήσια εθνικά τους προγράμματα έως τα μέσα Απριλίου. Σε συνδυασμό με τις εκθέσεις ανά χώρα, τα εθνικά προγράμματα θα αποτελέσουν τη βάση για τις προτάσεις της Επιτροπής για τον επόμενο γύρο των ειδικών ανά χώρα συστάσεων τον Μάιο.
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής: «Ισχυρές οικονομίες είναι αυτές που συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τις αδυναμίες τους, ακόμη και όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές. Τώρα που η οικονομία της Ευρώπης μεγεθύνεται με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας, αυτή ακριβώς θα πρέπει να είναι η στρατηγική μας, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο.»
Ο κ. Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε τα εξής: «Έντεκα χώρες της ΕΕ εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν μακροοικονομικές ανισορροπίες, γεγονός που τις καθιστά ευάλωτες σε κλυδωνισμούς. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι οι ανισορροπίες αυτές διορθώνονται χάρη στις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις και την οικονομική ανάκαμψη, καθιστώντας την Ευρώπη ισχυρότερη.
Αυτό είναι καλό νέο! Ο αριθμός των χωρών που υπόκεινται στην εν λόγω διαδικασία μειώνεται από την έναρξη της κρίσης και, σήμερα, επιβραβεύουμε την πρόοδο που σημειώθηκε στη Βουλγαρία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία με θετική αλλαγή κατηγορίας. Απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες σε όλες τις χώρες. Για εκατομμύρια Ευρωπαίους, η ζωή εξακολουθεί να είναι καθημερινός αγώνας και γι’ αυτόν τον λόγο όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να καταβάλλουν περισσότερες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της ανισότητας, της ανεργίας και της εργασιακής ανασφάλειας.»
Η κ. Μαριάν Τίσεν, Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας Εργατικού Δυναμικού, δήλωσε τα εξής: «Με τη διακήρυξη του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, τοποθετήσαμε την επένδυση στις δεξιότητες, τη μείωση των ανισοτήτων, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην κορυφή της ημερήσιας διάταξης. Τώρα πρέπει να παρακολουθούμε τις επιδόσεις των κρατών μελών όσον αφορά τις αρχές και τα δικαιώματα που περιλαμβάνονται στον πυλώνα, ώστε να καταστούν πραγματικότητα επί της ουσίας.»
Πρόοδος σχετικά με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις
Όπως κάθε έτος, οι εκθέσεις ανά χώρα αξιολογούν την πρόοδο των κρατών μελών όσον αφορά την αντιμετώπιση των κύριων οικονομικών και κοινωνικών τους προκλήσεων, καθώς και την εφαρμογή των προηγούμενων ειδικών ανά χώρα συστάσεων (CSR). Αν εξεταστεί η πρόοδος διαχρονικά, διαπιστώνεται ότι τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει τουλάχιστον «κάποια πρόοδο» σε περισσότερο από τα δύο τρίτα των συστάσεων.
Η υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων υπήρξε αρραγής σε ορισμένους βασικούς τομείς. Από την αρχή του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το 2011, τα κράτη μέλη σημείωσαν τη μεγαλύτερη πρόοδο στους τομείς των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, καθώς και της δημοσιονομικής πολιτικής και δημοσιονομικής διακυβέρνησης.
Σημαντική πρόοδος συντελέστηκε επίσης όσον αφορά την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, τη νομοθεσία για την προστασία της απασχόλησης και τα πλαίσια για τις συμβάσεις εργασίας. Τα σημαντικότερα επιτεύγματα πολιτικής για όλα τα κράτη μέλη περιλαμβάνονται στις εκθέσεις ανά χώρα.
Σήμερα, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης το πρόγραμμα εργασίας του 2018 για το Πρόγραμμα Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων που θα παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη με σκοπό την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, ιδίως εκείνων που έχουν προτεραιότητα στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις.
Το 2018, περισσότερα από 140 έργα θα λάβουν στήριξη σε 24 κράτη μέλη.
Αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών
Τον περασμένο Νοέμβριο, η Επιτροπή ξεκίνησε εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις για 12 κράτη μέλη με σκοπό να εξετάσει κατά πόσον αντιμετώπιζαν μακροοικονομικές ανισορροπίες και να αξιολογήσει τη σοβαρότητα των ανισορροπιών αυτών. Και τα 12 κράτη μέλη που εξετάστηκαν διεξοδικά φέτος παρουσίαζαν ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες πέρυσι.
Η Επιτροπή έχει πλέον καταλήξει στο συμπέρασμα ότι 11 από τα 12 κράτη μέλη που εξετάστηκαν αντιμετωπίζουν είτε ανισορροπίες (8) είτε υπερβολικές ανισορροπίες (3). Συνοπτικά, το αποτέλεσμα των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων είναι το εξής:
Η Ιταλία, η Κροατία και η Κύπρος αντιμετωπίζουν υπερβολικές οικονομικές ανισορροπίες. Η Βουλγαρία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Ισπανία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, και η Σουηδία αντιμετωπίζουν οικονομικές ανισορροπίες. Για τη Βουλγαρία, τη Γαλλία και την Πορτογαλία πρόκειται για αποκλιμάκωση από τις υπερβολικές ανισορροπίες του περασμένου έτους.
Η Σλοβενία δεν αντιμετωπίζει πλέον οικονομικές ανισορροπίες. Όσον αφορά τη Βουλγαρία και την Πορτογαλία, η Επιτροπή υπογράμμισε ότι εξακολουθούν να απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες ώστε να επιτευχθεί βιώσιμη διόρθωση των ανισορροπιών.
Ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων
Η κοινωνική διάσταση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου εμπλουτίστηκε φέτος περαιτέρω με την ενσωμάτωση των προτεραιοτήτων του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων. Οι εκθέσεις ανά χώρα χρησιμοποιούν επίσης τα δεδομένα που συλλέγονται μέσω του κοινωνικού πίνακα αποτελεσμάτων για την παρακολούθηση των επιδόσεων στους τομείς της απασχόλησης και των κοινωνικών ζητημάτων.
Οι καταστάσεις και οι προτεραιότητες φυσικά ποικίλλουν, και η ανάλυση λαμβάνει υπόψη αυτήν την ποικιλομορφία. Τομείς που προβληματίζουν ιδιαίτερα ορισμένα κράτη μέλη είναι η προσφορά κατάλληλων δεξιοτήτων, το επίμονο χάσμα απασχόλησης μεταξύ των φύλων, ο υψηλός κατακερματισμός της αγοράς εργασίας και ο κίνδυνος της φτώχειας των εργαζομένων, ο χαμηλός αντίκτυπος των κοινωνικών παροχών στη μείωση της φτώχειας, η υποτονική αύξηση των μισθών και ο ατελέσφορος κοινωνικός διάλογος.
Επόμενα βήματα
Οι εκθέσεις ανά χώρα παρέχουν την αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί σε κάθε κράτος μέλος και μια βάση για τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων. Το Συμβούλιο αναμένεται να συζητήσει τις εκθέσεις μαζί με τα αποτελέσματα των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων. Η Επιτροπή θα προβεί σε διμερείς συναντήσεις με τα κράτη μέλη με αντικείμενο τις αντίστοιχες εκθέσεις.
Οι αντιπρόεδροι και τα μέλη της Επιτροπής θα επισκεφθούν τα κράτη μέλη για να συναντηθούν με τις κυβερνήσεις, τα εθνικά κοινοβούλια, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη και να συζητήσουν τα ευρήματα των εκθέσεων.
Το επόμενο βήμα για τα κράτη μέλη είναι να παρουσιάσουν τις προτεραιότητες των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών τους στα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων και προγράμματα σταθερότητας και/ή σύγκλισης (με τον καθορισμό των δημοσιονομικών προτεραιοτήτων) έως τα μέσα Απριλίου υπό το πρίσμα των προκλήσεων που έχουν εντοπιστεί, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τις προτεραιότητες της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης για το 2018 και τη σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ.
Η Επιτροπή συνιστά τα προγράμματα αυτά να καταρτιστούν με την υποστήριξη των εθνικών κοινοβουλίων και όλων των βασικών ενδιαφερόμενων μερών, όπως οι κοινωνικοί εταίροι, οι περιφερειακές και τοπικές αρχές και οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ανάλογα με την περίπτωση. Η Επιτροπή θα προτείνει νέα δέσμη ειδικών ανά χώρα συστάσεων τον Μάιο.
Ιστορικό
Η χειμερινή δέσμη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου αποτελεί μέρος του ετήσιου κύκλου συντονισμού των πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αποτελεί συνέχεια της δημοσίευσης, τον Νοέμβριο, της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης για το 2018 και της σύστασης για τη ζώνη του ευρώ, όπου καθορίζονται οι προτεραιότητες για το επόμενο έτος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τώρα στρέφει την προσοχή στην εθνική διάσταση του
Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Βασίζεται στα πλέον πρόσφατα δεδομένα από τις χειμερινές ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις του 2018 της Επιτροπής και αξιοποιεί τις αναλύσεις και συστάσεις της φθινοπωρινής δέσμης του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2017. Οι εκθέσεις ανά χώρα παρέχουν το υπόβαθρο στο οποίο θα στηριχθούν τα κράτη μέλη, προκειμένου να εκπονήσουν τα εθνικά τους προγράμματα έως τα μέσα Απριλίου, και αποτελούν τη βάση για τις επικείμενες ειδικές ανά χώρα συστάσεις της Επιτροπής την άνοιξη.
