Οι ρυθμοί ανάπτυξης στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ ξεπέρασαν τις προσδοκίες του 2017 και ανήλθαν σε 2,4 %, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 10 ετών. Η ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει ισχυρή το 2018 και να επιβραδυνθεί ελαφρώς το 2019, με ρυθμούς 2,3 % και 2,0 % στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ αντίστοιχα.
Η ιδιωτική κατανάλωση διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, ενώ έχουν αυξηθεί οι εξαγωγές και οι επενδύσεις. Η ανεργία εξακολουθεί να μειώνεται και πλησιάζει πλέον τα προ της κρίσης επίπεδα. Ωστόσο, η οικονομία είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε εξωτερικούς παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι έχουν ενισχυθεί και καταστεί πιο αρνητικοί.
Η δυναμική ανάπτυξη διευκολύνει την περαιτέρω μείωση των επιπέδων του δημοσίου ελλείμματος και χρέους και τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας. Το συνολικό έλλειμμα της ζώνης του ευρώ είναι σήμερα χαμηλότερο από 1 % του ΑΕΠ και αναμένεται να μειωθεί κάτω του 3 % σε όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ κατά το τρέχον έτος.
Ειδικότερα σε σχέση με την Ελλάδα, οι προβλέψεις αναφέρουν ότι "η οικονομία της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 1,4 % το περασμένο έτος και σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ υπερβαίνει το 1 % από το 2007. Η οικονομική ανάκαμψη αναμένεται να επιταχυνθεί, εφόσον το πρόγραμμα στήριξης της σταθερότητας ολοκληρωθεί επιτυχώς. Η ανεργία αναμένεται να πέσει κάτω από το 20 % έως το 2019, για πρώτη φορά από το 2011.
Με δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2017, για δεύτερο κατά σειρά έτος, η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό δρόμο για την επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα ποσοστού 3,5 % του ΑΕΠ τόσο το 2018 όσο και το 2019".
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής: «Η οικονομική μεγέθυνση στην Ευρώπη αναμένεται να συνεχιστεί με σταθερούς ρυθμούς το τρέχον και το επόμενο έτος, στηρίζοντας τη δημιουργία περαιτέρω θέσεων εργασίας.
Εντούτοις, διακρίνουμε επίσης αυξημένους κινδύνους στον ορίζοντα. Γι’ αυτό ακριβώς θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την ευνοϊκή περίοδο που διανύουμε για να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δημιουργήσουμε δημοσιονομικά αποθέματα, να μεταρρυθμίσουμε τις οικονομίες μας για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και των επενδύσεων και να περιορίσουμε τους αποκλεισμούς στο πλαίσιο του μοντέλου ανάπτυξής μας. Σημαίνει, επίσης, ότι πρέπει να ενισχύσουμε τα θεμέλια της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.»
Ο κ. Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε τα εξής: «Η ανάπτυξη στην Ευρώπη παραμένει δυναμική, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας, η οποία έχει φτάσει στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας δεκαετίας. Οι επενδύσεις αυξάνονται και η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βελτιώνεται, καθώς το έλλειμμα στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί στο 0,7 % του ΑΕΠ φέτος. Ο σημαντικότερος κίνδυνος για αυτή τη ρόδινη προοπτική είναι ο προστατευτισμός, ο οποίος δεν πρέπει να γίνει κανόνας: το μόνο που θα επιτύχουμε έτσι θα είναι να πληγούν οι πολίτες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη προστασίας.»
Η ισχυρή ανάπτυξη αναμένεται να συνεχιστεί, αλλά με ελαφρώς χαμηλότερους ρυθμούς
Το 2017, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ ανήλθε σε 2,4 % στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ, καθώς η οικονομία άρχισε να επιταχύνει. Η ανάπτυξη υποστηρίχθηκε από το υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης καταναλωτών και επιχειρήσεων, την ενίσχυση της παγκόσμιας ανάπτυξης, το χαμηλό κόστος χρηματοδότησης, τους υγιέστερους ισολογισμούς στον ιδιωτικό τομέα και τις ευνοϊκότερες συνθήκες στην αγορά εργασίας. Μολονότι οι βραχυπρόθεσμοι δείκτες υποδηλώνουν επιβράδυνση της δραστηριότητας στις αρχές του 2018, είναι πιθανό αυτή η εξέλιξη να είναι εν μέρει προσωρινή.
Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να παραμείνει ισχυρός χάρη στη διατήρηση των επιπέδων κατανάλωσης και στις ισχυρές εξαγωγές και επενδύσεις. Η ανάπτυξη τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο και στην ΕΕ συνολικά προβλέπεται να ανέλθει σε 2,3 % φέτος. Η ανάπτυξη και στις δύο αναμένεται να μειωθεί στο 2,0 % το 2019, καθώς τα εμπόδια αρχίζουν πλέον να είναι πιο έκδηλα σε ορισμένες χώρες και τομείς, η νομισματική πολιτική προσαρμόζεται στις περιστάσεις και η ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου σημειώνει σχετική επιβράδυνση.
Παρά τα πρωτοφανή επίπεδα απασχόλησης ορισμένες αγορές εργασίας εμφανίζουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού
Η ανεργία εξακολουθεί να μειώνεται και πλησιάζει πλέον τα προ της κρίσης επίπεδα. Στην ΕΕ, η ανεργία αναμένεται να εξακολουθήσει να μειώνεται, από 7,6 % το 2017 σε 7,1 % το 2018 και σε 6,7 % το 2019. Η ανεργία στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί από 9,1 % το 2017 σε 8,4 % το 2018 και σε 7,9 % το 2019.
Ο αριθμός των εργαζομένων στη ζώνη του ευρώ είναι σήμερα ο υψηλότερος που έχει παρατηρηθεί μετά την υιοθέτηση του ευρώ. Η αγορά εργασίας στη ζώνη του ευρώ εξακολουθεί να εμφανίζει μια σχετική υποτονικότητα. Ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη υπάρχει ακόμα υψηλή ανεργία, σε άλλα γίνεται ολοένα και δυσκολότερο να καλυφθούν οι κενές θέσεις εργασίας.
Σταδιακή αύξηση του πληθωρισμού λόγω της ενίσχυσης των υποκείμενων πιέσεων
Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή μειώθηκε το πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς κατά τα επόμενα τρίμηνα, εν μέρει λόγω της πρόσφατης αύξησης των τιμών του πετρελαίου. Ταυτόχρονα εντείνονται και οι υποκείμενες πιέσεις στις τιμές ως αποτέλεσμα της έλλειψης εργατικού δυναμικού και της ταχύτερης αύξησης των μισθών σε πολλά κράτη μέλη.
Συνολικά, το 2018 ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να παραμείνει στα επίπεδα του 2017, ήτοι στο 1,5 %, και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 1,6 % το 2019. Η ίδια τάση αναμένεται και στην ΕΕ, αλλά ο πληθωρισμός προβλέπεται να παραμείνει στο 1,7 % φέτος και στη συνέχεια να αυξηθεί σε 1,8 % το 2019.
Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών βελτιώνεται, καθώς τα ελλείμματα δεν ξεπερνούν το 3 % του ΑΕΠ
Τα συνολικά δημόσια ελλείμματα και τα συνολικά επίπεδα δημόσιου χρέους στη ζώνη του ευρώ μειώθηκαν ως ποσοστά του ΑΕΠ το 2017 χάρη στην ισχυρή οικονομική ανάπτυξη και στα χαμηλά επιτόκια. Δεδομένου ότι η βελτίωση των συνθηκών στην αγορά εργασίας συνέβαλε στη βελτίωση των προϋπολογισμών των κρατών μελών, μεταξύ άλλων λόγω της μείωσης των πληρωμών κοινωνικών παροχών, το 2018 αναμένεται να είναι το πρώτο έτος από την έναρξη της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης κατά το οποίο τα δημοσιονομικά ελλείμματα όλων των κυβερνήσεων θα είναι χαμηλότερα από 3 % του ΑΕΠ, όπως αναφέρεται στη Συνθήκη.
Το συνολικό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στη ζώνη του ευρώ αναμένεται σήμερα να μειωθεί σε 0,7 % του ΑΕΠ το 2018 και σε 0,6 % το 2019. Στην ΕΕ, το συνολικό έλλειμμα προβλέπεται να ανέλθει σε 0,8 % το 2018 και το 2019. Ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ προβλέπεται να μειωθεί σε 84 % το 2019, καθώς αναμένεται μείωσή του σχεδόν σε όλα τα κράτη μέλη.
Οι κίνδυνοι όσον αφορά τις προοπτικές έχουν αυξηθεί και καθίστανται πιο αρνητικοί
Συνολικά, οι κίνδυνοι δυσμενέστερων εξελίξεων σε σχέση με τις προβλέψεις έχουν αυξηθεί. Σύμφωνα με τους πρόσφατους δείκτες, η πιθανότητα ισχυρότερης από την αναμενόμενη βραχυπρόθεσμης ανάπτυξης στην Ευρώπη έχει μειωθεί. Εκτός Ευρώπης, η αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών τους τελευταίους μήνες ενδέχεται να λάβει πιο μόνιμο χαρακτήρα στο μέλλον, γεγονός που θα αυξήσει την αβεβαιότητα.
Τα φιλοκυκλικά μέτρα δημοσιονομικής τόνωσης στις ΗΠΑ αναμένεται να ενισχύσουν την βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη, αλλά ταυτόχρονα αυξάνουν τον κίνδυνο υπερθέρμανσης και το ενδεχόμενο ταχύτερης αύξησης των επιτοκίων των ΗΠΑ σε σύγκριση με τις τρέχουσες προβλέψεις. Επίσης, η κλιμάκωση του προστατευτισμού στο εμπόριο είναι σαφώς αρνητικός κίνδυνος για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές. Οι κίνδυνοι αυτοί είναι αλληλένδετοι. Λόγω του ανοικτού χαρακτήρα της, η ζώνη του ευρώ θα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε περίπτωση επέλευσής τους.
Για το Ηνωμένο Βασίλειο, μια καθαρά τεχνική παραδοχή για το 2019
Προκειμένου να υπάρχει δυνατότητα διαχρονικής σύγκρισης, οι εκτιμήσεις για την ΕΕ για το 2019 που περιλαμβάνονται στις οικονομικές προβλέψεις αφορούν και τα 28 κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου.
Δεδομένων των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων για τους όρους της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, οι προβλέψεις της Επιτροπής για την περίοδο μετά το Brexit βασίζονται σε μια καθαρά τεχνική παραδοχή για διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ-27 και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό γίνεται μόνο για τους σκοπούς των προβλέψεων και δεν επηρεάζει καθόλου τις συνομιλίες που διεξάγονται στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 50.
Ιστορικό
Οι προβλέψεις αυτές βασίζονται σε ένα σύνολο τεχνικών παραδοχών που αφορούν τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα επιτόκια και τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, με καταληκτική ημερομηνία την 23η Απριλίου. Για όλες τις υπόλοιπες εισροές στοιχείων, καθώς και τις παραδοχές σχετικά με κρατικές πολιτικές, οι παρούσες προβλέψεις λαμβάνουν υπόψη στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έως και την 23η Απριλίου. Οι προβλέψεις στηρίζονται στην παραδοχή των αμετάβλητων πολιτικών και λαμβάνονται υπόψη μόνον οι πολιτικές που έχουν εξαγγελθεί με αξιόπιστο τρόπο και έχουν προσδιοριστεί με επαρκείς λεπτομέρειες.
Από φέτος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύει εκ νέου δύο ολοκληρωμένες προβλέψεις (εαρινές και φθινοπωρινές) και δύο ενδιάμεσες προβλέψεις (χειμερινές και θερινές) ετησίως, αντί των τριών συνολικών προβλέψεων τον χειμώνα, την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως πράττει κάθε χρόνο από το 2012. Οι ενδιάμεσες προβλέψεις θα καλύπτουν τα ετήσια και τριμηνιαία στοιχεία για το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό κατά το τρέχον έτος και για τα επόμενα έτη για όλα τα κράτη μέλη και για τη ζώνη του ευρώ, καθώς και συγκεντρωτικά στοιχεία σε επίπεδο ΕΕ.
Η αλλαγή αυτή αποτελεί επιστροφή στο προηγούμενο μοντέλο προβλέψεων της Επιτροπής και ευθυγραμμίζει εκ νέου το χρονοδιάγραμμα των προβλέψεων της Επιτροπής με το χρονοδιάγραμμα άλλων οργανισμών (π.χ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης).
Οι επόμενες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα είναι οι θερινές ενδιάμεσες οικονομικές προβλέψεις 2018.
