Κάθε χρόνο, η Επιτροπή δημοσιεύει μια συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων καινοτομίας των κρατών μελών και τις συγκρίνει με διεθνείς ανταγωνιστές. Τα στοιχεία αυτά βοηθούν τα κράτη μέλη, αλλά και την ΕΕ στο σύνολό της, να προσδιορίσουν τους τομείς στους οποίους πρέπει να εστιάσουν τις προσπάθειές τους.
Η κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, επίτροπος αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, δήλωσε: «Ο πίνακας αποτελεσμάτων του 2018 δείχνει και πάλι ότι η Ευρώπη έχει πλούσια ταλέντα και επιχειρηματικό πνεύμα, αλλά και ότι οφείλουμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα την αριστεία αυτή για να τη μετατρέψουμε σε επιτυχία. Τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και η βιομηχανία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων πολλών ΜΜΕ, πρέπει να συνεργαστούν προκειμένου να αυξηθεί η κατανεμητική αποδοτικότητα της οικονομίας μας, να βελτιωθεί η λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και να παραμείνει η Ευρώπη ηγέτιδα στην καινοτομία σε διεθνές επίπεδο.»
Ο κ. Κάρλος Μοέντας, επίτροπος αρμόδιος για την έρευνα, την επιστήμη και την καινοτομία, πρόσθεσε: «Η φετινή έκδοση του πίνακα αποτελεσμάτων δείχνει και πάλι ότι η Ευρώπη διαθέτει ισχυρά πλεονεκτήματα στην επιστήμη αλλά παρουσιάζει χαμηλές επιδόσεις όσον αφορά την καινοτομία. Το νέο θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία προβλέπει μια σειρά από μέτρα που έχουν σκοπό να φέρουν την Ευρώπη σε ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι προτάσεις μας για το «Ορίζων Ευρώπη», το επόμενο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ, θα ενισχύσουν την καινοτομία καθ' όλο το μήκος της αλυσίδας αξίας και θα υποστηρίξουν την αναγνώριση και την κλιμάκωση πρωτοποριακών καινοτομιών.»
Η φετινή έκδοση του ευρωπαϊκού πίνακα αποτελεσμάτων καινοτομίας δείχνει μια θετική τάση στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, και ιδίως στη Μάλτα, τις Κάτω Χώρες και την Ισπανία, ενώ η Σουηδία παραμένει στην κορυφή της ΕΕ όσον αφορά την καινοτομία. Η ΕΕ μειώνει την απόσταση που τη χωρίζει από βασικούς ανταγωνιστές, όπως ο Καναδάς, η Ιαπωνία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά η εξάλειψη αυτού του χάσματος καινοτομίας και η διατήρηση του προβαδίσματος έναντι της Κίνας θα απαιτήσει συντονισμένες προσπάθειες για την αξιοποίηση του ευρωπαϊκού δυναμικού καινοτομίας.
Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν το νέο θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την Επιτροπή και στο οποίο οι ηγέτες της ΕΕ καλούνται να αναλάβουν σήμερα δράση για να βοηθήσουν την Ευρώπη να καταστεί το παγκόσμιο κέντρο καινοτομίας που μπορεί να γίνει. Οι ηγέτες της ΕΕ διεξήγαγαν μια άτυπη συζήτηση στις 16 Μαΐου στη Σόφια και αναμένεται να διατυπώσουν συμπεράσματα κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 28-29 Ιουνίου.
Προκειμένου να συνεισφέρει στην ηγετική θέση της Ευρώπης στην καινοτομία, η Επιτροπή πρότεινε στις 7 Ιουνίου το πιο φιλόδοξο πρόγραμμα χρηματοδότησης της έρευνας και της καινοτομίας μέχρι σήμερα: το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», με προτεινόμενο προϋπολογισμό 100 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021–2027. Όμως δεν αρκεί η χρηματοδότηση της ΕΕ από μόνη της: για να διατηρηθεί και να βελτιωθεί ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής, απαιτείται συντονισμένη προσπάθεια από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Ο ευρωπαϊκός πίνακας αποτελεσμάτων καινοτομίας του 2018: βασικά συμπεράσματα
Η Σουηδία βρίσκεται για μια ακόμη φορά στην πρώτη θέση όσον αφορά την καινοτομία, ακολουθούμενη από τη Δανία, τη Φινλανδία, τις Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Λουξεμβούργο, που εντάσσεται φέτος στην ομάδα των κορυφαίων στην καινοτομία. Η Γερμανία βρέθηκε εκτός της ομάδας των ισχυρών φορέων καινοτομίας.
Κατάταξη των χωρών στον ευρωπαϊκό πίνακα αποτελεσμάτων καινοτομίας του 2018. Άξονας Υ: επίδοση καινοτομίας το 2017 (χρωματισμένες στήλες), το 2016 (οριζόντιες παύλες) και το 2010 (γκρίζες στήλες) σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ το 2010 – σύνολο 27 δεικτών. Άξονας Χ: χώρες της ΕΕ
- Κατά μέσο όρο, οι επιδόσεις της ΕΕ στην καινοτομία βελτιώθηκαν κατά 5,8% από το 2010. Κατά τα τελευταία 8 έτη, οι επιδόσεις στον τομέα της καινοτομίας βελτιώθηκαν σε 18 χώρες της ΕΕ και επιδεινώθηκαν σε δέκα. Τη μεγαλύτερη βελτίωση παρουσιάζουν η Λιθουανία, η Μάλτα, οι Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τη μεγαλύτερη επιδείνωση η Κύπρος και η Ρουμανία.
- Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΕΕ μειώνει την απόσταση που τη χωρίζει από τον Καναδά, την Ιαπωνία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ΕΕ διατηρεί προβάδισμα σε σχέση με την Κίνα, αλλά αυτό το προβάδισμα μειώνεται με ταχείς ρυθμούς καθώς η Κίνα βελτίωσε τις επιδόσεις της σχεδόν τρεις φορές περισσότερο απ' ό,τι η ΕΕ. Σε σχέση με τη Νότια Κορέα, η ΕΕ έχει μείνει πίσω αλλά αναμένεται να πλησιάσει σταδιακά τα προσεχή χρόνια.
- Σε επιλεγμένους τομείς καινοτομίας, την πρώτη θέση στην ΕΕ κατέχουν:
- η Δανία για τους ανθρώπινους πόρους και το φιλικό προς την καινοτομία περιβάλλον·
- το Λουξεμβούργο για τα ελκυστικά συστήματα έρευνας·
- η Γαλλία για τη χρηματοδότηση και τη στήριξη·
- η Ιρλανδία για την καινοτομία στις ΜΜΕ και τον αντίκτυπο στην απασχόληση και τις πωλήσεις·
- το Βέλγιο για τις διασυνδέσεις και τη συνεργασία στον τομέα της καινοτομίας.
- Οι επιδόσεις στην καινοτομία παρουσίασαν τη μεγαλύτερη βελτίωση στη διείσδυση της ευρυζωνικότητας, στους ανθρώπινους πόρους και στην ελκυστικότητα των συστημάτων έρευνας, ιδίως μέσω διεθνών συνδημοσιεύσεων.
- Οι δημόσιες δαπάνες στην έρευνα και την ανάπτυξη ως ποσοστό του ΑΕΠ παραμένουν κάτω από τα επίπεδα του 2010.
Για την επόμενη διετία αναμένεται βελτίωση κατά 6% στις γενικές επιδόσεις της ΕΕ ως προς την καινοτομία.
Γενικές πληροφορίες
Περίπου τα δύο τρίτα της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρώπης κατά τις τελευταίες δεκαετίες είχαν ως κινητήρια δύναμη την καινοτομία. Μολονότι η Ευρώπη αντιπροσωπεύει μόλις το 7% του παγκόσμιου πληθυσμού, στο έδαφός της πραγματοποιείται το 20% των παγκόσμιων επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας και εκδίδεται το ένα τρίτο του συνόλου των επιστημονικών δημοσιεύσεων υψηλής ποιότητας, ενώ η Ευρώπη κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως σε βιομηχανικούς τομείς όπως τα φαρμακευτικά και τα χημικά προϊόντα, η μηχανολογία και η μόδα. Η Ευρώπη υποστηρίζει επίσης σε μεγάλο βαθμό την καινοτομία μέσω των βασικών τεχνολογιών γενικής εφαρμογής, όπως η φωτονική και η βιοτεχνολογία.
Ωστόσο, η Ευρώπη υστερεί σε πολλούς τομείς. Οι εταιρείες της ΕΕ επενδύουν λιγότερο στην καινοτομία σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές τους. Τα επιχειρηματικά κεφάλαια εξακολουθούν να μην είναι επαρκώς αναπτυγμένα στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να μετακινούνται σε οικοσυστήματα όπου τους προσφέρονται περισσότερες δυνατότητες ταχείας ανάπτυξης.
Οι δημόσιες επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ υπολείπονται του στόχου του 3% του ΑΕΠ. Η ένταση των επενδύσεων στην έρευνα και την ανάπτυξη εξακολουθεί να είναι ανομοιογενής μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων και της έρευνας επικεντρώνεται στη Δυτική Ευρώπη. Παράλληλα, το 40% του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού δεν διαθέτει τις αναγκαίες ψηφιακές δεξιότητες.
Ο ετήσιος ευρωπαϊκός πίνακας αποτελεσμάτων καινοτομίας παρέχει μια συγκριτική αξιολόγηση των επιδόσεων των χωρών της ΕΕ και επιλεγμένων τρίτων χωρών στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. Αναλύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες των εθνικών συστημάτων έρευνας και καινοτομίας και βοηθά τις χώρες να αξιολογήσουν τους τομείς στους οποίους πρέπει να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στην καινοτομία.
