Του Georgi Gotev*
Οι προσεχείς εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα ξεκινήσουν έναν αγώνα για τις κορυφαίες ηγετικές θέσεις της Ευρώπης, όμως δεν πρόκειται να καθορίσουν και τους νικητές.
Ακολουθεί ένας σύντομος οδηγός για το ΄παζάρι’ που λαμβάνει χώρα.
Σε αντίθεση με τις εθνικές εκλογές, το κόμμα που θα συγκεντρώσει το μεγαλύτερο αριθμό εδρών μετά την ψηφοφορία, δεν θα είναι απαραίτητα και αυτό που θα ηγηθεί της εκτελεστικής εξουσίας της Ε.Ε.
Αντίθετα, ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ορισθεί από τους αρχηγούς των 28 κρατών μελών, μετά από τουλάχιστον δύο Συνόδους Κορυφής.
Οι αρχηγοί θα κληθούν είτε να επιλέξουν να λάβουν υπόψιν τους υποψηφίους που επιλέχθηκαν από τα κοινοβουλευτικά μπλοκ, γνωστούς και ως «Spitzenkandidaten», είτε όχι.
Σε κάθε περίπτωση, η εκλογή είναι πιθανό να αποδυναμώσει τα μέχρι τώρα κυρίαρχα κόμματα στο Στρασβούργο και να δυσκολέψει το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο του.Η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, δήλωσε ότι θα στηρίξει τον υποψήφιο του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, όμως ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν διαφωνεί με την όλη διαδικασία.
Το εάν ο Βέμπερ ή άλλος υποψήφιος ή ακόμη και κάποιος έξω από την εκλογική διαδικασία εκλεγεί, αυτό θα προκύψει μόνο μετά από πολιτικές διεργασίες «κεκλεισμένων των θυρών».Κάτι τέτοιο θα ξεκινήσει δύο ημέρες μετά τα πρώτα εκλογικά αποτέλεσματα, την Τρίτη, όταν οι αρχηγοί κρατών θα πραγματοποιήσουν δείπνο Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Στη συνέχεια, ο Ντόναλντ Τουσκ - πρόεδρος του Συμβουλίου της Ε.Ε. - θα επεξεργαστεί τη συλλογιστική τους σε μια λίστα υποψηφίων η οποία ελπίζουμε ότι θα εγκριθεί στα τέλη Ιουνίου. Οι ηγέτες θα κληθούν να επιλέξουν διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (European Central Bank), επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής, Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς επίσης και Προέδρους της Επιτροπής και του Συμβουλίου.
Υποψήφιοι στο περιθώριο;
Ο Μακρόν όπως άλλωστε και οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους ηγέτες απεχθάνονται να παραχωρούν την εξουσία που τους δόθηκε από τη Συνθήκη της Ε.Ε. με σκοπό να αποφασίζουν τις κορυφαίες θέσεις.Υπάρχει όμως ακόμα ένας δημοκρατικός περιορισμός - οι διορισμοί θα πρέπει να επικυρωθούν από το Κοινοβούλιο – με συμφωνία τουλάχιστον 376 από τα 751 μέλη του.
Εάν οι αρχηγοί συμφωνήσουν για τα ονόματα στη Σύνοδο Κορυφής, στις 20 - 21 Ιουνίου, τότε το νέο Κοινοβούλιο θα μπορούσε να προχωρήσει σε ψηφοφορία τον προσεχή Ιούλιο.Όταν ο απερχόμενος πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είχε προταθεί το 2014, Γερμανία, Βρετανία, Ολλανδία και Σουηδία είχαν εκφράσει την διαφωνία τους.
Παρόλα αυτά και εν μέσω κατηγοριών για «προδοσία της δημοκρατίας» η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, υποχώρησε και έδωσε την ευκαιρία στην υποψηφιότητα Γιούνκερ. Τώρα, ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, εμφανίζεται να είναι ο αυστηρότερος επικριτής της διαδικασίας Spitzenkandidat και επιμένει ότι δεν πρόκειται να υποστηρίξει τον Βέμπερ, μη λαμβάνοντας υπόψη τις ευνοϊκές για το ΕΛΚ δημοσκοπήσεις.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα χάνει έδαφος
Παρότι αναμένεται να παραμείνει η μεγαλύτερη ενιαία πολιτική ομάδα, η μακρόχρονη κυριαρχία του ΕΛΚ στις κορυφαίες θέσεις των Βρυξελλών πιθανόν να πλησιάζει στο τέλος της. Η κεντροδεξιά ομάδα βρισκόταν σε μια αρμονική συμβίωση με τους κεντροαριστερούς Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D) με σκοπό το ΄μοίρασμα΄ των αρμοδιοτήτων.
Αυτή την φορά όμως - με λαϊκιστές ευρωσκεπτικιστές, Πράσινους και φιλελεύθερους κεντρώους, οι οποίοι όλοι αναμένεται να αυξήσουν τα ποσοστά τους - τα μέχρι σήμερα κυρίαρχα κόμματα πιθανότατα δεν θα συγκεντρώσουν την απαραίτητη πλειοψηφία.
Κάτι τέτοιο, σίγουρα θα τους αναγκάσει να αναζητήσουν συμμαχίες και να κάνει τους Πράσινους ή τους Φιλελευθέρους τους βασικούς παίκτες που θα καθορίσουν το παιχνίδι.
Αν το Κοινοβούλιο ψηφίσει για την ανάδειξη ενός νέου επικεφαλή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί τα μέσα Ιουλίου, τότε αυτός ή αυτή θα πρέπει να δημιουργήσει την ομάδα των Επιτρόπων.
Αυτοί τότε θα κληθούν σε ακρόαση για έγκριση του διορισμού τους ως Ευρωπαίοι Επίτροποι και στη συνέχεια η ολομέλεια του ΕΚ τον Οκτώβριο, θα ψηφίσει προκειμένου η νέα Επιτροπή να ξεκινήσει το έργο της το Νοέμβριο. Για πρώτη φορά, ο νέος Πρόεδρος της Επιτροπής θα βρεθεί αντιμέτωπος με το να διαχειρίζεται έναν ή περισσότερους ευρωσκεπτικιστικές Επιτρόπους. Σχεδόν σίγουρα, ένας από αυτούς θα προέρχεται από την Ιταλία…
Ιταλικό τζάκποτ
Τρεις ισχυροί Ιταλοί θα πρέπει να αντικατασταθούν αυτή τη χρονιά. Κανένας από τους τρεις δεν αντιπροσωπεύει την παρούσα Ιταλική κυβερνητική συμμαχία, η οποία αποτελείται από το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα της Λίγκα (Lega) και το αντι-συστημικό Κίνημα Πέντε Αστέρων (5-Star Movement).Ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με έδρα τη Φρανκφούρτη, Μάριο Ντράγκι, πρόκειται να αλλάξει σελίδα δημιουργώντας ένα πολυπόθητο «κενό».
Απερχόμενος πρόεδρος του Ιταλικού Κοινοβουλίου είναι ο Αντόνιο Ταγιάνι και η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική είναι η Φεντερίκα Μογκερίνι. Κάποιες από τις τρείς αυτές θέσεις/αρμοδιότητες πρόκειται να δοθούν ως δώρο σε κάποιους αρχηγούς κρατών, ενώ κάποιες άλλες αναμένεται να αποτελέσουν αντικείμενο σκληρής πολιτικής διαπραγμάτευσης.
Ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ , έχει κάνει σαφές ότι περιμένει τουλάχιστον μία αρμοδιότητα να ανατεθεί σε γυναίκα.
Παράλληλα, τόσο οι μικρότερες χώρες όσο και τα νεότερα μέλη της Ανατολικής Ευρώπης εύχονται να τηρηθεί η γεωγραφική ποικιλομορφία.
*Μετάφραση από EURACTIV.com με AFP
