του Π.Κ. Ιωακείμιδη*
Η Γαλλία σταμάτησε τελικά την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Β. Μακεδονία και την Αλβανία. Μια βαθύτατα λάθος επιλογή με κίνδυνο την αποσταθεροποίηση των Δ. Βαλκανίων (που θα πρέπει να διορθωθεί στο αμέσως επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου προτού είναι αργά). Υπογραμμίζει όμως τον νέο ρόλο της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση – ΕΕ. Ετσι, παρά το χαστούκι που δέχτηκε πρόσφατα το Παρίσι από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την απόρριψη της υποψήφιάς του για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Σιλβί Γκιουλάρ, και ενώ στη λαϊκή φαντασίωση η Γερμανία ηγεμονεύει στην Ενωση, η πραγματικότητα είναι σαφώς διαφορετική.
Η Γαλλία υπό τον πρόεδρο Ε. Μακρόν έχει επανέλθει ως η ηγέτιδα πολιτική δύναμη στην ΕΕ, κάνει κουμάντο, ενώ η Γερμανία φαίνεται να περιορίζεται σε μια δευτερεύουσα οικονομική κυρίως θέση. Σε σειρά ζητημάτων κρίσιμου ενδιαφέροντος για την Ευρώπη, το Παρίσι και ο Εμανουέλ Μακρόν είχαν τις πρωτοβουλίες και επέβαλαν τελικά τις θέσεις τους. Και αυτό ισχύει τόσο για ζητήματα θεσμικού χαρακτήρα όσο και για θέματα υψηλής πολιτικής. Ειδικότερα για την πλήρωση των θέσεων των επικεφαλής των Οργάνων της Ενωσης (Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Επιτροπής, ύπατου εκπροσώπου, Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας – ΕΚΤ) το Παρίσι «κατασκεύασε» τους συμβιβασμούς και επέβαλε τα πρόσωπα της επιλογής του.
Την πρόεδρο της Επιτροπής, τη Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο Εμανουέλ Μακρόν (και όχι η Ανγκελα Μέρκελ) την πρότεινε και τη στήριξε. Και βεβαίως η νέα πρόεδρος της ΕΚΤ – η πλέον ισχυρή θέση στην ΕΕ – είναι γαλλικής επιλογής και προέλευσης (Κριστίν Λαγκάρντ). Επιπλέον, η ευρωπαϊκή πρόταση για τη νέα επικεφαλής διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), τη Βουλγάρα Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είναι επίσης γαλλικής επιλογής.
Ετσι σε καίριες θέσεις -κλειδιά της ΕΕ και του ΔΝΤ κυριαρχούν γαλλικές επιλογές. Αλλά και σε θέματα πολιτικής, όπως λ.χ. για την εμβάθυνση της ευρωζώνης με την προικοδότησή της με ξεχωριστό προϋπολογισμό και την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής άμυνας, το Παρίσι εμφανίζεται να έχει τις πρωτοβουλίες και το σχέδιο. Στην πραγματικότητα, το Παρίσι εμφανίζεται να έχει ένα λίγο-πολύ ολοκληρωμένο ευρωπαϊκό σχέδιο για το μέλλον, ενώ η Γερμανία να στερείται και σχεδίου και στρατηγικής. Το χειρότερο είναι ότι το Βερολίνο αντιδρά αδέξια στις γαλλικές προτάσεις επιχειρώντας με διάφορους τρόπους να τις ματαιώσει.
Και ταυτόχρονα επιδίδεται επισήμως ή ανεπισήμως σε δηλητηριώδη κριτική προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, ιδιαίτερα την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την ευρωζώνη γενικότερα. Και τούτο ενώ τα αντικειμενικά δεδομένα λένε ότι η Γερμανία είναι η χώρα-μέλος που επωφελείται περισσότερο από το ενιαίο νόμισμα, το ευρώ. Σύμφωνα με τον Β. Μιντσάου των «Financial Times», η συζήτηση στη Γερμανία γύρω από την Ευρωπαϊκή Ενωση έχει πολλά παράλληλα στοιχεία με την πορεία που ακολούθησε το Ην. Βασίλειο για να καταλήξει στην απόφαση για έξοδο (Brexit), χωρίς να σημαίνει ότι η χώρα θα φθάσει οπωσδήποτε εκεί.
Πάντως, η επανάκαμψη της Γαλλίας ως της πολιτικής δύναμης στην ΕΕ μόνο ως θετική εξέλιξη μπορεί να θεωρηθεί από ελληνικής πλευράς. Οπως είναι γνωστό, διαχρονικά οι θέσεις Ελλάδας – Γαλλίας στο πλαίσιο της Ενωσης βρίσκονται εγγύτερα και σε ορισμένα θέματα τείνουν προς την ταύτιση (αν και όχι στο ζήτημα της ένταξης των Δ. Βαλκανίων).
*ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του FEPS
