Tου Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Ο Στέφαν Τέιλ είναι οικονομολόγος και συνεργάτης του αμερικανικού περιοδικού Νιούσγουικ σε θέματα που άπτονται των ευρωπαϊκών εξελίξεων, τόσο σε οικονομικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο. Επίσης, για μία περίοδο χρημάτισε και συνεργάτης στο German Marshall Fund of the USA, όπου και πραγματοποίησε έρευνα για την περί επιχειρηματικότητος αντίληψη στις δύο χώρες-ατμομηχανή της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, τη Γερμανία και τη Γαλλία. Η έρευνά του ξεκίνησε από τα παιδιά και τη σχολική τους παιδεία, δεδομένου ότι στις ηλικίες αυτές διαμορφώνονται αρκετές από τις αντιλήψεις για τη ζωή και τις διάφορες πτυχές της. Με μεγάλη του έκπληξη, έτσι, ο Αμερικανός δημοσιογράφος και ερευνητής ανακάλυψε ότι τα παιδιά στη Γαλλία και στη Γερμανία -«δύο μεγάλες δημοκρατίες», όπως υπογραμμίζει- υφίστανται εντυπωσιακή πλύση εγκεφάλου με δήθεν «αλήθειες» κατά της ελεύθερης αγοράς, του καπιταλισμού και του ελεύθερου εμπορίου. Σε αρκετές δε περιπτώσεις αυτή η πλύση εγκεφάλου συνοδεύεται και από τις απαραίτητες δόσεις αντιαμερικανισμού -των ΗΠΑ θεωρουμένων ως Μέκκα της καπιταλιστικής οικονομίας.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, αναφέρει ο Στέφαν Τέιλ, στο τρίτομο βιβλίο τους «Ιστορία του 20ού αιώνα», τα παιδιά πληροφορούνται ότι «η οικονομική ανάπτυξη εντατικοποιεί την καθημερινή ζωή, προκαλώντας υπερφόρτο εργασίας, στρες, νευρική κατάθλιψη, καρδιαγγειακά νοσήματα και πιέσεις που ενίοτε καταλήγουν στην ανάπτυξη καρκίνου». Επίσης στη Γαλλία, με το 1,5 εκατομμύριο αστέγους, οι υποψήφιοι για τα φημισμένα γαλλικά πανεπιστήμια και τις πολιτικές επιστήμες πληροφορούνται ότι «μπορεί μεταπολεμικά τα γαλλικά κατά κεφαλήν εισοδήματα να αυξήθηκαν δέκα και πλέον φορές, όμως την ίδια περίοδο διπλασιάστηκε η ανεργία και αυξήθηκε ο κοινωνικός αποκλεισμός. Συνεπώς, η αύξηση του πλούτου συνοδεύεται και από βαθιές κοινωνικές ασθένειες … Επείγει έτσι στη διάρκεια του 21ου αιώνα ο βίαιος, άγριος και νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, που έχει έδρα του την Αμερική, να τεθεί υπό έλεγχο με παράλληλο περιορισμό της οικονομικής αναπτύξεως…».
Ο Αμερικανός δημοσιογράφος επισημαίνει επίσης ότι στο ετήσιο πανεπιστημιακό πρόγραμμα του γαλλικού υπουργείου Παιδείας για την οικονομία, που φέρει τον τίτλο «Οικονομικές και Κοινωνικές Επιστήμες», τα δύο τρίτα της διδασκόμενης ύλης αναφέρονται στις πολιτικο-κοινωνικές επιπτώσεις της οικονομίας και μόνον το ένα τρίτο προσεγγίζει τις επιχειρήσεις και τις αγορές. Ακόμα, το ίδιο το υπουργείο επισημαίνει ότι οι φοιτητές πρέπει να μάθουν ότι «η απάντηση στην παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να είναι άλλη από μία παγκόσμια ρύθμιση, η οποία επιπροσθέτως θα προστατεύει τους πολίτες και από τις αναρίθμητες δυσάρεστες επιπτώσεις της οικονομικής αναπτύξεως…». Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, τονίζει ο Στέφαν Τέιλ, σπανίως θα ακούσει κανείς στη Γαλλία να γίνεται λόγος για την ιδιωτική επιχειρηματικότητα, για τις δυνάμεις της αγοράς και για καινοτομίες που μπορούν να ανοίξουν νέες αγορές και, βεβαίως, να προσφέρουν νέες θέσεις εργασίας.
Ακόμα χειρότερα, στο βιβλίο «Ιστορία του 20ού αιώνα», οι start up εταιρείες χαρακτηρίζονται «θαρραλέες επιχειρήσεις, αλλά με αρρωστημένες προοπτικές». Επίσης, σε βιβλία που έχουν τη στήριξη του υπουργείου, σε αυτά όπου γίνεται λόγος για τεχνολογίες και νεωτερισμούς, δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά σε επιχειρηματίες και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Αντιθέτως, μέσα από ανούσια και μακροσκελή κείμενα, οι φοιτητές πληροφορούνται ότι η τεχνολογική πρόοδος καταστρέφει θέσεις εργασίας. Περιττόν δε να τονιστεί ότι στα διάφορα συγγράμματα κατασυκοφαντούνται οι τεχνικές και οι μέθοδοι διοικήσεως των επιχειρήσεων. Παρεμφερής, αλλά κάπως πιο ήπια, είναι η κατάσταση στη Γερμανία, στην οποία τα διάφορα συγγράμματα δίνουν ειδική έμφαση στη συντεχνιακή και συλλογική γερμανική παράδοση. Επίσης, στα περισσότερα κείμενα -από το σχολείο ως τις ανώτερες πανεπιστημιακές βαθμίδες- δεν γίνεται σχεδόν καμία μνεία στην επιχειρηματικότητα και το επιχειρείν. Είναι δε αποκαλυπτικό το γεγονός ότι στα περισσότερα συγγράμματα ο πολίτης θεωρείται εν δυνάμει μισθωτός και ποτέ επιχειρηματίας. Οι μόνες αναφορές στους επιχειρηματίες είναι υποτιμητικές και χλευαστικές και υπακούουν στα γνωστά στερεότυπα (ο ευτραφής με το πούρο και άλλα παρόμοια).
«Οι Γερμανοί φοιτητές ποτέ δεν θα πληροφορηθούν πώς μπορούν να δημιουργήσουν μία δική τους επιχείρηση. Αντιθέτως, θα υπερκαταναλώσουν φιλολογία για τις συλλογικές συμβάσεις, όπου υπάρχουν, τα συνδικαλιστικά δικαιώματά τους, τα πλεονεκτήματα του κράτους προνοίας και τα ωράρια εργασίας...» αναφέρει, μεταξύ άλλων, ο Στέφαν Τέιλ. Παρατηρεί δε ότι αυτές οι τάσεις επικρατούν στις περισσότερες δυτικοευρωπαϊκές χώρες και είναι ενδεικτικές της προϊούσας παρακμής τους, αλλά και της αδυναμίας τους να παρακολουθήσουν το νέο.
«Η Ευρώπη παρουσιάζει σοβαρό έλλειμμα επιχειρηματικότητος» μας δήλωσε προσφάτως κορυφαίο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προσθέτοντας ότι στις σημερινές παγκόσμιες ανταγωνιστικές συνθήκες, το έλλειμμα αυτό είναι ίσως πολύ χειρότερο από το πρόβλημα του δημοσίου χρέους. «Μέσα σε δύο χρόνια, 500.000 Ευρωπαίοι μάνατζερ και επιστήμονες μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, την Αυστραλία και την Ασία. Αν αυτό δεν είναι καταστροφικό, τότε ποιος άλλος χαρακτηρισμός υπάρχει;» μας είπε ο συνομιλητής μας…
Τέλος, πολλά τελευταία γεγονότα στην παραπαίουσα πλέον Γαλλία, αποδεικνύουν ότι οι τζιχαντιστες που την απειλούν είναι λεπτομέρεια μπροστά στη μαζική πνευματική καταστροφή που έχει υποστεί η χώρα εξ ιδίων.
