Η Επιτροπή εγκρίνει σήμερα την κοινή εργαλειοθήκη μέτρων μετριασμού που συμφωνήθηκε από τα κράτη μέλη της ΕΕ για την αντιμετώπιση των κινδύνων για την ασφάλεια που σχετίζονται με την ανάπτυξη των δικτύων 5G, της πέμπτης γενιάς δικτύων κινητών επικοινωνιών. Προηγήθηκε η έκκληση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά την ασφάλεια του 5G και η επακόλουθη σύσταση της Επιτροπής του Μαρτίου 2019. Έκτοτε, τα κράτη μέλη προσδιόρισαν τους κινδύνους και τα τρωτά σημεία σε εθνικό επίπεδο και δημοσίευσαν κοινή αξιολόγηση επικινδυνότητας της ΕΕ. Μέσω της εργαλειοθήκης, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να κάνουν μαζί τα επόμενα βήματα βάσει αντικειμενικής αξιολόγησης των προσδιορισθέντων κινδύνων και αναλογικών μέτρων μετριασμού. Με την ανακοίνωσή της που εκδόθηκε σήμερα, η Επιτροπή δρομολογεί σχετικές δράσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της και ζητεί να εφαρμοστούν κάποια βασικά μέτρα έως τις 30 Απριλίου 2020.
Η κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή, δήλωσε τα εξής: «Με το 5G μπορούμε να επιτύχουμε πολλά. Η τεχνολογία αυτή υποστηρίζει την εξατομικευμένη ιατρική, τη γεωργία ακριβείας και ενεργειακά δίκτυα που μπορούν να ενσωματώσουν ενέργεια από όλες τις ανανεώσιμες πηγές. Οι επιπτώσεις της θα είναι θετικές, αλλά μόνον αν μπορούμε να εγγυηθούμε την ασφάλεια των δικτύων μας. Μόνο τότε θα επωφεληθούν όλοι οι πολίτες από τις ψηφιακές αλλαγές.»
Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, δήλωσε τα εξής: «Μια πραγματική Ένωση Ασφάλειας προστατεύει τους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις υποδομές ζωτικής σημασίας της Ευρώπης. Το 5G θα είναι μια ρηξικέλευθη τεχνολογία, αλλά δεν πρέπει να υπονομεύσει την ασφάλεια της εσωτερικής αγοράς μας. Η εργαλειοθήκη αποτελεί σημαντικό βήμα σε μια προσπάθεια που πρέπει να είναι διαρκής στο πλαίσιο του συλλογικού έργου της ΕΕ για την καλύτερη προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας.»
Ο κ. Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, δήλωσε τα εξής: «Η Ευρώπη διαθέτει ό,τι χρειάζεται για να επικρατήσει στον τεχνολογικό αγώνα. Τόσο στον τομέα της ανάπτυξης όσο και της εγκατάστασης της τεχνολογίας 5G, η βιομηχανία μας βρίσκεται ήδη σε καλό δρόμο. Σήμερα, εξοπλίζουμε τα κράτη μέλη της ΕΕ, τους τηλεπικοινωνιακούς φορείς και τους χρήστες με τα κατάλληλα εργαλεία για την οικοδόμηση και την προστασία μιας ευρωπαϊκής υποδομής με τα υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας, ώστε να μπορέσουμε όλοι να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις δυνατότητες που προσφέρει το 5G.»
Μολονότι οι παράγοντες της αγοράς φέρουν σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη για την ασφαλή ανάπτυξη του 5G και τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την εθνική ασφάλεια, η ασφάλεια των δικτύων 5G αποτελεί ζήτημα στρατηγικής σημασίας για ολόκληρη την ενιαία αγορά και για την τεχνολογική κυριαρχία της ΕΕ. Ο στενός συντονισμός κατά την εφαρμογή της εργαλειοθήκης είναι απαραίτητος για να εξασφαλιστεί ότι οι επιχειρήσεις και οι πολίτες της ΕΕ θα μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως όλα τα οφέλη της νέας τεχνολογίας με ασφαλή τρόπο.
Το 5G θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στη μελλοντική ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας μας. Θα αποτελέσει μείζονα παράγοντα διευκόλυνσης των μελλοντικών ψηφιακών υπηρεσιών σε βασικούς τομείς της ζωής των πολιτών και σημαντική βάση για τον ψηφιακό και τον πράσινο μετασχηματισμό. Το 5G, με έσοδα που εκτιμάται ότι θα ανέρχονται σε 225 δισ. ευρώ το 2025 παγκοσμίως, αποτελεί βασικό πλεονέκτημα για την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά και η κυβερνοασφάλεια στον τομέα αυτό είναι καίριας σημασίας για τη διασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης. Αφορά δισεκατομμύρια συνδεδεμένα αντικείμενα και συστήματα, μεταξύ άλλων σε κρίσιμους τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, οι τραπεζικές συναλλαγές και η υγεία, καθώς και συστήματα βιομηχανικού ελέγχου που μεταφέρουν ευαίσθητες πληροφορίες και υποστηρίζουν συστήματα ασφαλούς λειτουργίας.
Ταυτόχρονα, τα δίκτυα 5G προσφέρουν περισσότερα δυνητικά σημεία εισόδου για τους επιτιθέμενους λόγω της πιο αποκεντρωμένης αρχιτεκτονικής τους, της έξυπνης υπολογιστικής ισχύος στις παρυφές του δικτύου, της ανάγκης για περισσότερες κεραίες και της αυξημένης εξάρτησής τους από λογισμικό. Οι απειλές για την κυβερνοασφάλεια αυξάνονται και γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες. Δεδομένου ότι πολλές κρίσιμες υπηρεσίες θα εξαρτώνται από το 5G, η εγγύηση της ασφάλειας των δικτύων είναι ύψιστης στρατηγικής σημασίας για ολόκληρη την ΕΕ.
Νέα έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, που δημοσιεύεται επίσης σήμερα, δείχνει ότι η ευαισθητοποίηση σχετικά με το κυβερνοέγκλημα αυξάνεται, καθώς το 52 % όσων απάντησαν δηλώνουν ότι είναι αρκετά καλά ή πολύ καλά ενημερωμένοι σχετικά με το κυβερνοέγκλημα, έναντι 46 % το 2017.
Συμπεράσματα της εργαλειοθήκης της ΕΕ
Τα κράτη μέλη ενέκριναν την εργαλειοθήκη μέσω της ομάδας συνεργασίας NIS. Η εργαλειοθήκη καλύπτει όλους τους κινδύνους που προσδιορίστηκαν στη συντονισμένη αξιολόγηση της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων που σχετίζονται με μη τεχνικούς παράγοντες, όπως ο κίνδυνος παρεμβολής από κρατικούς παράγοντες εκτός ΕΕ ή παράγοντες που υποστηρίζονται από κράτη εκτός ΕΕ μέσω της αλυσίδας εφοδιασμού 5G. Με βάση την έκθεση αξιολόγησης επικινδυνότητας της ΕΕ του περασμένου Οκτωβρίου, η εργαλειοθήκη περιλαμβάνει στρατηγικά και τεχνικά μέτρα και αντίστοιχες δράσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς τους. Τα εν λόγω μέτρα και οι δράσεις έχουν διαμορφωθεί βάσει αντικειμενικών παραγόντων.
Στα συμπεράσματα της εργαλειοθήκης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να ενισχύσουν τις απαιτήσεις στον τομέα της ασφάλειας, να αξιολογούν τα προφίλ κινδύνου των προμηθευτών, να εφαρμόζουν σχετικούς περιορισμούς για τους προμηθευτές που θεωρούνται υψηλού κινδύνου, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων αποκλεισμών για βασικά πάγια στοιχεία που θεωρούνται ζωτικής σημασίας και ευαίσθητα (όπως οι λειτουργίες του κεντρικού δικτύου), καθώς και να αναπτύξουν στρατηγικές για να εξασφαλίσουν τη διαφοροποίηση των πωλητών.
Παρότι η απόφαση για τη λήψη ειδικών μέτρων ασφάλειας παραμένει αρμοδιότητα των κρατών μελών, το συλλογικό έργο που επιτελέστηκε για την εργαλειοθήκη αποδεικνύει την ακλόνητη αποφασιστικότητά τους να αντιμετωπίσουν από κοινού τις προκλήσεις ασφάλειας των δικτύων 5G. Αυτό είναι απαραίτητο για μια επιτυχημένη και αξιόπιστη ενωσιακή προσέγγιση όσον αφορά την ασφάλεια του 5G, καθώς και για να διατηρηθεί ο ανοικτός χαρακτήρας της εσωτερικής αγοράς υπό την προϋπόθεση της τήρησης των βασισμένων στον κίνδυνο απαιτήσεων της ΕΕ για την ασφάλεια.
Η Επιτροπή θα υποστηρίξει την εφαρμογή μιας ενωσιακής προσέγγισης όσον αφορά την κυβερνοασφάλεια των δικτύων 5G και θα αναλάβει δράση, όπως ζητήθηκε από τα κράτη μέλη, χρησιμοποιώντας, ανάλογα με την περίπτωση, όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να εγγυηθεί την ασφάλεια των υποδομών και της αλυσίδας εφοδιασμού 5G:
-κανόνες για τις τηλεπικοινωνίες και την κυβερνοασφάλεια
-συντονισμό στους τομείς της τυποποίησης και της πιστοποίησης σε επίπεδο ΕΕ
-πλαίσιο ελέγχου των άμεσων ξένων επενδύσεων για την προστασία της ευρωπαϊκής αλυσίδας εφοδιασμού 5G?
-μέσα εμπορικής άμυνας?
-κανόνες ανταγωνισμού?
-δημόσιες συμβάσεις, εξασφαλίζοντας ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι πτυχές που αφορούν την ασφάλεια?
-προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ, εξασφαλίζοντας ότι οι δικαιούχοι συμμορφώνονται με τις σχετικές απαιτήσεις ασφάλειας.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση για την εφαρμογή της δέσμης μέτρων που περιλαμβάνονται στα συμπεράσματα της εργαλειοθήκης έως τις 30 Απριλίου 2020 και να συντάξουν κοινή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή τους σε κάθε κράτος μέλος έως τις 30 Ιουνίου 2020. Μαζί με τον Οργανισμό της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια, η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να παρέχει την πλήρη στήριξή της, μεταξύ άλλων δρομολογώντας σχετικές δράσεις στους τομείς που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της. Η ομάδα συνεργασίας NIS θα εξακολουθήσει να εργάζεται για να υποστηρίξει την εφαρμογή της εργαλειοθήκης.
Ιστορικό
Τον Σεπτέμβριο του 2016 η Επιτροπή παρουσίασε το σχέδιο δράσης 5G για να υποστηρίξει την εγκατάσταση και την υιοθέτηση των δικτύων 5G. Σήμερα, η Ευρώπη συγκαταλέγεται στις πλέον προηγμένες περιοχές του κόσμου όσον αφορά την εμπορική διάθεση υπηρεσιών 5G, με επενδύσεις 1 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης ενωσιακής χρηματοδότησης ύψους 300 εκατ. ευρώ. Έως το τέλος του τρέχοντος έτους, οι πρώτες υπηρεσίες 5G αναμένεται να είναι διαθέσιμες σε 138 ευρωπαϊκές πόλεις.
Στις 26 Μαρτίου 2019, η Επιτροπή, κατόπιν έκκλησης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, εξέδωσε σύσταση για την κυβερνοασφάλεια δικτύων 5G, με την οποία καλούσε τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν εθνικές εκτιμήσεις επικινδυνότητας, να επανεξετάσουν τα μέτρα που είχαν λάβει και να συνεργαστούν για την εκπόνηση συντονισμένης εκτίμησης επικινδυνότητας και τον καθορισμό κοινής εργαλειοθήκης μέτρων μετριασμού. Τα κράτη μέλη ολοκλήρωσαν τις εθνικές εκτιμήσεις επικινδυνότητας και διαβίβασαν τα αποτελέσματα στην Επιτροπή και στον Οργανισμό της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια. Τον Οκτώβριο του 2019, η ομάδα συνεργασίας NIS δημοσίευσε συντονισμένη έκθεση της ΕΕ, στην οποία προσδιορίζονται οι κύριες απειλές και οι παράγοντες απειλής, τα πιο ευαίσθητα πάγια στοιχεία, τα κύρια τρωτά σημεία και ορισμένοι στρατηγικοί κίνδυνοι. Στην έκθεση επισημαίνονται ορισμένες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας που συνδέονται με τα δίκτυα 5G και ορίζονται οι παράγοντες για την αξιολόγηση των προφίλ κινδύνου των επιμέρους προμηθευτών. Τον Νοέμβριο του 2019, ο Οργανισμός της ΕΕ για την κυβερνοασφάλεια δημοσίευσε ειδική έκθεση σχετικά με το τοπίο των απειλών για το 5G ως περαιτέρω συμβολή στην εργαλειοθήκη.
