της Δέσποινας Κόντη
Αρκετή απόσταση έχει να διανύσει η Ελλάδα όσον αφορά τις επιδόσεις της στην καινοτομία, καθώς, παρά την πρόοδο που έχει σημειώσει τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Ετσι, η χώρα μας καταλαμβάνει την 20ή θέση μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. στον ευρωπαϊκό πίνακα αποτελεσμάτων καινοτομίας για το 2020 που έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μολονότι συγκαταλέγεται –μαζί με τη Λιθουανία, τη Μάλτα, τη Λετονία και την Πορτογαλία– μεταξύ των χωρών των οποίων η επίδοση έχει αυξηθεί πάνω από 20% από το 2012 έως το 2019. Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πίνακα, ο δείκτης των επιδόσεων καινοτομίας της βρισκόταν στο 77% του μέσου όρου της Ε.Ε. το 2019, έναντι 63% το 2012, σημειώνοντας σημαντική βελτίωση. Επίσης, εάν ως έτος βάσης για τον μέσο ευρωπαϊκό όρο θεωρηθεί το 2012 (και όχι το 2019), τότε πέρυσι η χώρα μας έφθασε στο 83% της μέσης καινοτομίας της Ε.Ε., καταγράφοντας έτσι άνοδο πλέον των 20 μονάδων από το 2012.
Βέβαια, η πρόοδος της χώρας μας στον δείκτη καινοτομίας προκύπτει από τη βελτιωμένη επίδοσή της σε τομείς χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Πιο συγκεκριμένα, οι ελληνικές επιχειρήσεις δείχνουν να έχουν εντάξει σε μεγάλο βαθμό (πάνω, δηλαδή, από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο) καινοτόμες λύσεις που συμβάλλουν στην καλύτερη λειτουργία τους, ενώ πολλές από αυτές διαθέτουν σε μεγάλο βαθμό την απαραίτητη ευρηματικότητα ώστε να αναπτύξουν οι ίδιες καινοτόμα προϊόντα που μπορούν να προωθήσουν στην αγορά. Δυνατό σημείο των καινοτόμων ελληνικών επιχειρήσεων είναι και η στενή συνεργασία που αναπτύσσουν με άλλους οργανισμούς του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα, υστερώντας όμως στη χρηματοδότηση που παρέχουν για επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη του δημόσιου τομέα.
Ωστόσο, αρκετά πίσω παραμένει η χώρα μας όσον αφορά τις ευκαιρίες καινοτομίας που παρέχει στις επιχειρήσεις (innovation-friendly enterprises), παραμένοντας χαμηλά στην ταχύτητα διείσδυσης του Διαδικτύου στις εταιρείες. Παράλληλα, η Ελλάδα υστερεί στην κατοχύρωση πατέντας, ενώ λίγες σε αριθμό είναι και οι θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί από ταχέως αναπτυσσόμενες εγχώριες επιχειρήσεις. Βέβαια, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται ψηλά στις πωλήσεις καινοτόμων προϊόντων, οι εξαγωγές προϊόντων μεσαίας και υψηλής τεχνολογίας εξακολουθούν να παραμένουν χαμηλά. Σημειώνουν, ωστόσο, πρόοδο σε σχέση με το 2012, που οι εξαγωγές ήταν μηδενικές.
Σε επίπεδο χρηματοδότησης, παρότι κατά τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί στο επιχειρηματικό περιβάλλον αρκετά επενδυτικά κεφάλαια για τη στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων, η Ελλάδα υστερεί σημαντικά και σε αυτόν τον τομέα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι χώρες που βρίσκονται ψηλά στην κατάταξη εξακολουθούν να είναι η Δανία, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και η Σουηδία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη θέση (innovation leaders). Σημαντική θέση καταλαμβάνουν χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Γαλλία (strong innovators), ενώ λίγο κάτω από τον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. είναι, ενδεικτικά, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Κύπρος και η Λετονία (moderate innovators). Τέλος, Βουλγαρία και Ρουμανία σημειώνουν τις χαμηλότερες επιδόσεις όσον αφορά την ένταξη της καινοτομίας τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα (modest innovators).
*πρώτη δημοσίευση: www.kathimerini.gr
