του Βασίλη Παζόπουλου
Κάθε ανθρώπινη κοινωνία για να λειτουργήσει χρειάζεται νερό, φαγητό, ρούχα, σπίτια. Και χρήματα για να τα αποκτήσει. Τα χρήματα αποτελούν ευαίσθητο θέμα. Στους περισσότερους δεν αρέσει να μιλούν γι’ αυτά, είτε επειδή έχουν λίγα και ντρέπονται, είτε επειδή έχουν πολλά και φοβούνται. Ωστόσο, όσο παχυλός και να είναι ο τραπεζικός τους λογαριασμός ή αδύνατο το πορτοφόλι τους, γεγονός είναι πως ελάχιστοι τα κατανοούν στην ολότητά τους.
Είναι απίθανο κάποιος να προβληματιστεί γύρω από το τι είναι τα χρήμα. Το θεωρούν δεδομένο. Είναι από τις έννοιες που είναι τόσο βαθιά κατασταλαγμένες μέσα μας, που δεν την σκεφτόμαστε καν. Εκτός να μείνουμε από λεφτά. Ή το χρήμα σταματήσει να λειτουργεί. Όπως με τα αυτοκίνητα ή τους υπολογιστές μας, οι περισσότεροι από εμάς αναγκαζόμαστε να σκεφτούμε τις εσωτερικές διεργασίες τους μόνο αν καταρρεύσουν.
Τι είναι αυτό που δίνει αξία σε ένα χαρτονόμισμα; Σίγουρα όχι το κόστος κατασκευής. Όλοι αντιλαμβανόμαστε πως το μελάνι και το χαρτί δεν είναι τόσο ακριβά. Κοστίζουν πολύ λιγότερο από την αναγραφόμενη αξία του. Κάποια έχουν ωραία καλλιτεχνική σύνθεση με ζωγραφιές και χρώματα. Δεν είναι η ομορφιά που τους δίνει αξία.
Ποιος ο λόγος λοιπόν που τα χαρτονομίσματα που έχουμε στην τσέπη, είναι πιο πολύτιμα από κάποιο άλλο χαρτί; Τι τους δίνει την ιδιότητα, ώστε να μπορώ να αγοράσω πράγματα που αξίζουν περισσότερο από ένα κομμάτι χρωματιστό χαρτί, δεδομένου ότι μετά την κατάργηση του κανόνα του χρυσού το 1971 κανένα νόμισμα δεν έχει αντίκρισμα σε χρυσό;
Είναι χρήμα, όσο συμφωνούν οι συναλλασσόμενοι στην αξία που πιστεύουν ότι έχει. Πρόκειται για αποκλειστικά θέμα εμπιστοσύνης. Η ερμηνεία της λειτουργίας του χρήματος δεν είναι αρμοδιότητα των οικονομολόγων. Πρόκειται για ένα θρησκευτικού περιεχομένου ζήτημα. Μόνο μέσω της πίστης ένα κομμάτι χαρτί μετατρέπεται σε αντικείμενο αξίας. Πιστεύεις ότι αν το παραδόσεις σε κάποιον, θα σου το ανταλλάξει με παπούτσια, ρούχα, φαγητό, υπηρεσίες. Ότι θα δεχτεί να στο ανταλλάξει με τον χρόνο του.
Η αγοραστική δύναμη που περιέχεται στο νόμισμα είναι κατά βάση η συμφωνία που έχουμε ως κοινωνία ότι όλοι πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο νόμισμα που του έχουμε εμπιστοσύνη. Δουλεύοντας, ανταλλάσουμε ώρες της ζωής μας με νόμισμα. Το νόμισμα μετρά τα αγαθά και τις υπηρεσίες που μπορούμε να αποκτήσουμε.
Η μακροοικονομική θεωρία μας λέει πως το ιδανικό είναι η συστολή και η διαστολή της προσφοράς χρήματος, να συναντά το οικονομικό αποτέλεσμα της κοινωνίας. Αν παράγονται πολλά αγαθά, αντίστοιχα δημιουργούνται χρήματα και το ανάποδο. Φυσικά αυτό στην πράξη δεν τηρείται.
Αποτελεί κοινή συνείδηση πως δουλεύουμε για να αποκτήσουμε χρήματα. Όχι όλοι. Κάποιοι τα δημιουργούν χωρίς κόπο, χωρίς κόστος. Όταν εκτυπώνονται νέες μονάδες του νομίσματος, αυτές δεν αποτελούν προϊόν δουλειάς. Δεν έχουν υπάρξει ώρες εργασίας που να έχουν ανταλλαγεί για αυτό. Δεν αποτελούν πραγματικό πλούτο. Μεταφέρει αγοραστική δύναμη από εκείνους που δούλεψαν ή ρίσκαραν, σε κάποιους άλλους.
Τα χρήματα σας αντιπροσωπεύουν τον πολύτιμο χρόνο που ξοδέψατε για να τα αποκτήσετε. Αν το νόμισμα διαβρώνονται σε αξία, τότε σας ληστεύουν. Αυτοί που κατά βάση δεν «παίζουν τίμια», είναι οι κυβερνήσεις μέσα από τις Κεντρικές Τράπεζες. Χρησιμοποιούν τη δύναμη του νομίσματος για να δημιουργήσουν κρυμμένους φόρους μέσα από τον πληθωρισμό. Να αφαιρέσουν χρήματα από συνταξιούχους, αποταμιεύσεις, επενδυτές, για να καλύψουν τα χρέη τους.
Τουλάχιστον οι ληστές που σου κλέβουν το πορτοφόλι, έχουν την στοιχειώδη αξιοπρέπεια να μην σου ζητάνε να συμμετέχεις στην κλοπή, ούτε να νιώθεις ανακούφιση ή και ευχαρίστηση που σε κλέψανε. Προσεγγίζουν αθόρυβα την αγοραστική δύναμη από πίσω και όσο γίνεται πιο γλυκά, της μπήγει πισώπλατα το μαχαίρι.
Το τελευταίο περιστατικό κατάρρευσης και εκμηδενισμού της αξίας ενός κρατικού νομίσματος, είναι του Λιβάνου. Η λιβανέζικη λίρα έχει υποτιμηθεί 50% έναντι του δολαρίου μέσα σε ελάχιστες ημέρες, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης της χώρας. Αξίζει κυριολεκτικά ένα satoshi ή 0,0001 του δολαρίου στην μαύρη αγορά, παρόλο που η επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία παραμένει στα 1.507 δολάρια.
Το όραμα του bitcoin
Δεν είναι τόσο αυτονόητος ο λόγος για τον οποίο θα πρέπει οι κυβερνήσεις να έχουν την δύναμη να ελέγχουν την παραγωγή και την διάθεση χρήματος. Για την ακρίβεια αυτή η ιδέα προήλθε μόλις πρόσφατα, με την καθιέρωση των παραστατικών νομισμάτων. Μέχρι την κατάργηση του κανόνα του χρυσού, ο χρυσός και το ασήμι ήταν αυτά που έπαιζαν τον ρόλο του ρυθμιστή του χρήματος. Δεν μπορούσαν να αυξομειωθούν με κυβερνητικές αποφάσεις.
Η ανάπτυξη και η πρόοδος για πρώτη φορά κατά την διάρκεια της ζωής μας δεν είναι δεδομένη για την ανθρωπότητα. Θα πρέπει να παλέψει σκληρά για να τις αποκτήσει. Οι άνθρωποι χρειάζεται να γίνουν πιο δημιουργικοί, πιο αποτελεσματικοί, πιο καινοτόμοι. Να υπάρξουν δομικές αλλαγές. Οι δομές μεταβάλλονται επειδή χάνουν τη λειτουργικότητα τους. Όχι αναγκαστικά επειδή είναι κακές, είτε επειδή κατευθύνονται από κάποιο άτομο ή ομάδα. Ο βασικός λόγος είναι ότι δεν ανταποκρίνονται πια στις ανάγκες ενός διαφορετικού κόσμου.
Σε ένα ενδεχόμενο τεκτονικών αλλαγών του νομισματικού συστήματος, με δεδομένη την κατεύθυνση προς τα ψηφιακά μέσα συναλλαγών, μπορεί κανείς να είναι σίγουρος πως το bitcoin δεν θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο;
Κανείς πλέον δεν αμφιβάλει στα σοβαρά ότι έχουμε να κάνουμε με μια αποδειγμένη ψηφιακή σπανιότητα. Το bitcoin όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο σπάνιο. Δεν υφίσταται πλέον ως θεωρητική πιθανότητα. Το έχουμε δει στην πράξη να εφαρμόζεται επανειλημμένα όλα αυτά τα χρόνια πιστά, διαλύοντας κάθε αμφιβολία. Τo bitcoin έχει αποδείξει την αξιοπιστία του. Χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και σπανιότητα.
Στα κρατικά χρήματα συμβαίνει το αντίθετο. Αλλοιώνεται η σπανιότητα τους. Όσο περισσότερα δολάρια, ευρώ, λίρες, γιεν δημιουργούνται, τόσο λιγότερα bitcoin μένουν διαθέσιμα. Στην εποχή της ανεξέλεγκτης δημιουργίας χρήματος, το χαρακτηριστικό της σπανιότητας αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Ανάδειξε εντονότερα την αντίθεση.
Το bitcoin δεν είναι απλώς ένα εναλλακτικό νόμισμα. Είναι ένα ολοκληρωμένο νομισματικό σύστημα. Μπορεί όμως να αποτελέσει το νέο παγκόσμιο νόμισμα; Για πρώτη φορά έχουμε ένα κατανεμημένο δίκτυο που επιτυγχάνει τη συναίνεση για το ποιες συναλλαγές έγιναν. Άρα μπορείς να έχεις ένα λογιστικό βιβλίο που δεν απαιτεί εμπιστοσύνη, γιατί δεν ενημερώνει μια κεντρική αρχή, αλλά ένα δίκτυο ανθρώπων. Είναι μια απίστευτα δυνατή σύλληψη. Ο τρόπος αυτός δεν έλυσε μόνο το πρόβλημα μετρητών στο διαδίκτυο, αλλά και της εμπιστοσύνης. Ένα νέο είδος αλληλεπίδρασης που δεν μας φαινόταν δυνατή ποτέ πριν.
Για κάποιους είναι το χρήμα του Διαδικτύου που θα παραμερίσει τους ενδιάμεσους. Θα προσφέρει τραπεζικές υπηρεσίες σε αυτούς που τις στερούνται. Το νόμισμα του μέλλοντος. Ένα στοίχημα ενάντια στο τραπεζικό σύστημα, μια ασφάλεια έναντι του πληθωρισμού, προστασία από την διαφθαρμένη εξουσία. Για κάποιους επιχειρηματίες τρόπος να χρηματοδοτήσουν τα όνειρα τους. Σε άλλους ένα θεόσταλτο δώρο για παράνομες συναλλαγές ή μια συνταγή για οικονομική καταστροφή. Ορισμένοι βλέπουν σε αυτό την διασφάλιση ότι θα τους παρέχει ελευθερία λόγου, χωρίς λογοκρισία. Θα τους προστατέψει τα ιδιωτικά δεδομένα. Ένα νέο εξελιγμένο διαδίκτυο. Ένα εντελώς νέο περιουσιακό στοιχείο που θα αντικαταστήσει τον χρυσό.
Μήπως όμως ζητάμε πολλά από ένα καταστατικό 9 σελίδων;
Βιβλίο για το Bitcoin
Για τα σεμινάρια δίνουμε ραντεβού πάλι τον Σεπτέμβρη. Μέχρι τότε μπορείτε να προμηθευτείτε το βιβλίο «Το επενδυτικό εγχειρίδιο του Bitcoin», από το media2day.gr
Το βιβλίο είναι μοιρασμένο σε 3 μέρη. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στο bitcoin. Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για την φιλοσοφία και την λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Η δεύτερη εξηγεί πως δουλεύει το σημερινό νομισματικό σύστημα. Για να κατανοήσεις ένα νέο νομισματικό σύστημα, πρέπει πρώτα να κατανοήσεις το παλιό. Η τρίτη ενότητα αποτελεί ένα πρακτικό επενδυτικό εγχειρίδιο για αρχάριους. Περνάμε από το στάδιο του «γιατί» να ασχοληθείτε, στο «πως» να εμπλακείτε με τον πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο.
*Το άρθρο δεν αποτελεί προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερόμενων τίτλων. Παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς
