του Παναγιώτη Ε. Πετράκη
Η αγωνία για την πορεία της οικονομίας τώρα που βρισκόμαστε στο υψηλότερο σημείο της κρίσης βρίσκεται στα ύψη. Όχι τόσο για το ποιος είναι ο πυθμένας της. Αυτό πλέον το έχουμε ήδη ανιχνεύσει. Κυρίως για την κατεύθυνση της εξέλιξης και τη διάρκειά της. Πότε, με ποιους ρυθμούς και με πόση βεβαιότητα θα ανακάμψει η οικονομία.
Όλοι γνωρίζουμε ότι οι ακριβείς απαντήσεις περνάνε μέσα από τα μυστικά της σχέσης του κορωνοϊού με την ανθρώπινη κοινωνία, όπως αυτά μεταλλάσσονται από χώρα σε χώρα, με τις διαφορετικές πολιτικές με τις οποίες αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα της σχέσης ανάμεσα στην αξία της ανθρώπινης ζωής και την αξία της ανθρώπινης οικονομικής δραστηριότητας, αλλά αυτά βρίσκονται έξω από το χώρο του παρόντος.
Στην προσπάθειά μας να απαντήσουμε στα ερωτήματα της εξέλιξης της οικονομικής πραγματικότητας κατασκευάσαμε, με τη βοήθεια της Oxford Economics, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών έναν «ιχνηλάτη» της ανάκαμψης, δηλαδή της πορείας της οικονομικής δραστηριότητας. Ο δείκτης αυτός συντίθεται σε εβδομαδιαία βάση από τρεις επιμέρους δείκτες: τον δείκτη υγείας (θάνατοι από τον Covid-19), τον δείκτη της ανθρώπινης κινητικότητας και τον δείκτη της διαδικτυακής κινητικότητας. Προφανώς οι δύο τελευταίοι δείκτες απεικονίζουν τον βαθμό επίδρασης των μέτρων περιορισμού που, όπως είναι γνωστό, αποτελούν τον σημαντικότερο παράγοντα επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας. Μάλιστα, τον ίδιο δείκτη τον κατασκευάσαμε για λόγους συγκρισιμότητας για δύο ακόμα χώρες, την Πορτογαλία και τη Γερμανία. Προχωρήσαμε και λίγο πιο πέρα για να απαντήσουμε πόσο ο δείκτης αυτός απεικονίζει τις τρέχουσες μεταβολές στο ΑΕΠ είτε σε ιστορική είτε σε προβλεπτική βάση. Από τις μετρήσεις αυτές διαπιστώνουμε ότι ο δείκτης που κατασκευάσαμε, σε διεθνές επίπεδο συλλαμβάνει το 80% της κίνησης τους ΑΕΠ, ένα ποσοστό αρκετά υψηλό και ικανοποιητικό που του προσδίδει ένα σημαντικό βάθρο αξιοπιστίας.
Από τις 13/3/2020 (από τότε δηλαδή που καταμετρούμε τα περιστατικά θανάτου από Covid) μέχρι τις 3/7/2020 διαπιστώνουμε ότι ο «ιχνηλάτης της ανάκαμψης» στην Ελλάδα μετά τις 26/6/2020 εμφανίζει υψηλότερη ανάκαμψη σε σχέση με τις τρεις χώρες (Γερμανία, Πορτογαλία, Ελλάδα) που συγκρίνουμε.
Το συμπέρασμα μας δείχνει «καλά νέα» όσον αφορά την ένταση και την κατεύθυνση της ανάκαμψης. Όμως η παρατήρηση αυτή είναι απλώς μία ένδειξη των πραγματικών συνθηκών που επικρατούν στην οικονομία. Μόνο η συνεχής παρακολούθησή του σε σχέση με τις προβλέψεις για την οικονομία και την εξέλιξη των πραγματικών συνθηκών μάς δίνει την δυνατότητα να παρακολουθούμε και να κρίνουμε την οικονομική και κοινωνική πολιτική που ακολουθείται.
