των Carlos Moedas και Pascal Lamy
Η μόνη λογική στρατηγική εξόδου από τις παγκόσμιες σημερινές προκλήσεις είναι η αξιοποίηση της επιστήμης και της καινοτομίας. Χρειαζόμαστε χρηματοδότηση από την Ε.Ε. για την επιστήμη και την καινοτομία περισσότερο από ποτέ… όμως το Συμβούλιο θέλει να επιφέρει μειώσεις στο Πρόγραμμα «Horizon Europe», όπως προειδοποιούν οι Pascal Lamy και Carlos Moedas.
Το 2014, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε βραβείο 2 εκατομμυρίων ευρώ σε μια άγνωστη γερμανική βιοφαρμακευτική εταιρεία, στην «CureVac». Τότε, το βραβείο ήταν ένας τρόπος να βοηθήσει την εταιρεία να ακολουθήσει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στην ανάπτυξη εμβολίων. Αυτή η προσέγγιση ήταν πολύ τολμηρή και, επομένως, μόνο τα δημόσια χρήματα μπορούσαν να βοηθήσουν.
Ένα χρόνο αργότερα, το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates επένδυσε στην εταιρεία, η οποία αργότερα απέκτησε πολλά δισεκατομμύρια ευρώ. Ο Ingmar Hoerr, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος, πάντα αναφέρει ότι χωρίς τη χρηματοδότηση της Ε.Ε. η πορεία του θα ήταν πολύ διαφορετική.
Σύντομη αναδρομή ως το 2020: Οι πρωτοποριακές προσπάθειες της «CureVac» για ένα εμβόλιο κατά τον COVID-19 δείχνουν ότι αυτή τη στιγμή η εταιρεία είναι απασχολημένη με την ανάπτυξη μερικών από τις πιο σημαντικές, πολύτιμες τεχνολογίες της ζωής μας. Αναμένοντας ασφαλείς και αποτελεσματικές δοκιμές, η Ε.Ε. βρίσκεται σε προκαταρκτικές συνομιλίες με την «CureVac» ώστε να αγοράσει περισσότερα από 400 εκατομμύρια εμβόλια κατά του COVID-19.
Οι επενδύσεις της Ε.Ε. στην έρευνα, την καινοτομία και την επιστήμη έχουν αποδειχθεί ότι είναι σημαντικές. Το πρόβλημα είναι ότι είμαστε κακοί στο να μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας.
Ενώ δεν έχει κάθε επένδυση τόσο μεγάλη επιτυχία όσο είχε η επιχορήγηση στην «CureVac» (πρέπει να αποδεχόμαστε την αποτυχία ώστε να ενισχύσουμε την καινοτομία), είναι λογικό να αξιοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να υποστηρίξουμε τους ερευνητές, τους νεωτεριστές και τους επιχειρηματίες των οποίων το έργο και η ευφυΐα συμβάλλουν ώστε να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος, υγιέστερος και πιο πλούσιος.
Πριν από τον κορονοϊό, υπήρξε η συμφωνία στις Βρυξέλλες και στις πρωτεύουσες όλης της ηπείρου ότι ήρθε η ώρα να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του προγράμματος «Horizon Europe», το κύριο χρηματοδοτικό μέσο της Ε.Ε. για έρευνα και καινοτομία. Για τον λόγο αυτό, είμαστε πολύ περήφανοι που το 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να διαθέσει 100 δισεκατομμύρια ευρώ στο «Horizon Europe», για την περίοδο 2021-2027.
Την εβδομάδα αυτή, καθώς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των 27 κρατών και κυβερνήσεων έχει μια ειδική συνεδρίαση, έχουμε μια ερώτηση: Γιατί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θέλει να μειώσει τον προϋπολογισμό του προγράμματος στα 90.9 δισεκατομμύρια;
Μια τέτοια αλλαγή δεν θα ήταν καλή ιδέα. Όλοι προσαρμοζόμαστε σε νέους τρόπους εργασίας, φοίτησης στο σχολείο, αγορών και αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου μας, για να μην αναφερθούμε στην αναζήτηση μιας θεραπείας για έναν ιό που πέρυσι δεν υπήρχε.
Συνδυάζοντας το τρομακτικό -θα λέγαμε- εγχείρημα εύρεσης λύσεων για τον παγκόσμιο ιό και τον αγώνα των ιδιωτικών επιχειρήσεων να μειώσουν τους προϋπολογισμούς τους στις έρευνες, τους τελευταίους μήνες η ανάγκη για περισσότερη δημόσια χρηματοδότηση στην έρευνα και την καινοτομία είναι πλέον πιο επείγουσα.
Με το πέρασμα των χρόνων, συνεργαστήκαμε στενά με ακαδημαϊκούς πανεπιστημίων, άτομα επιχειρήσεων και κυβερνήσεων των οποίων το όραμα και η αφοσίωση αποτελούν τα θεμέλια του ασυναγώνιστου ευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας.
Είτε το εμβόλιο προέρχεται από την «CureVac», είτε από άλλες παρόμοιες έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, έχουμε εμπιστοσύνη στους επιστήμονες και τους νεωτεριστές της Ευρώπης. Αλλά ακόμη και μετά την εξάλειψη της ασθένειας, παραμένει μια άλλη μακροπρόθεσμη απειλή για την ευημερία μας - η κλιματική αλλαγή.
Πριν από δύο εβδομάδες, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, υπενθύμισε στην Ευρωπαϊκή Ένωση τη σημασία αντιμετώπισης θεμάτων σχετικών με την πράσινη, ψηφιακή οικονομία, καθώς μπορεί να βοηθήσει ώστε «να μεταβούμε στον κόσμο του μέλλοντος».
Η ίδια πρότεινε η Ε.Ε. να αυξήσει τον στόχο της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε 55%, πιο κάτω από τα επίπεδα του 1990, μέσα σε μία δεκαετία.
Αυτός είναι ένας σημαντικός, απαραίτητος στόχος. Θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, τη βάση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Ο νέος στόχος αποτελεί και μια σιωπηρή αναγνώριση της ενισχυμένης δημόσιας υποστήριξης για την κλιματική δράση.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping δεσμεύθηκε να καταστήσει την Κίνα ουδέτερη ως προς τον άνθρακα μέχρι το 2060. Την προηγούμενη Παρασκευή σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο, είδαμε μια ακόμη μεγάλη παγκόσμια διαμαρτυρία για το κλίμα υπό την Greta Thunberg και συνομήλικούς της.
Παρόλα αυτά, χωρίς περισσότερη έρευνα και καινοτομία, οι υποσχέσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας είναι βέβαιο ότι θα παραμείνουν ανεκπλήρωτες, ενώ οι ανάγκες των παιδιών και εγγονών μας θα αγνοούνται.
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, ακόμη και αν αναπτύξουμε όλες τις τεχνολογίες που έχουμε στη διάθεσή μας (ηλιακή και αιολική ενέργεια, ενεργειακή απόδοση κ.λπ.), δεν θα μπορέσουμε ακόμα να επιτύχουμε τη μείωση των εκπομπών. Γνωρίζουμε ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους σχετικούς με την κλιματική αλλαγή κινδύνους, όπως τις πυρκαγιές, ξηρασίες, τις μεγάλες καταιγίδες και το λιώσιμο των πάγων.
Η Πρόεδρος von der Leyen υποστήριξε τη διάθεση 30% των κονδυλίων της Ε.Ε. σε διάφορα προγράμματα για το κλίμα. Ομοίως, θέλει να διασφαλίσει ότι περίπου το 37% των κονδυλίων της οικονομικής ανάκαμψης της Ε.Ε. βοηθούν στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας.
Με δεδομένο ότι μεγάλο μέρος αυτών των κονδυλίων θα διανεμηθεί απευθείας στα κράτη- μέλη, οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να αξιοποιήσουν μόνες τους τις ευκαιρίες. Πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα δικά τους προγράμματα αποκατάστασης θα ανταποκρίνονται στις επείγουσες προτεραιότητες της Ε.Ε., όπως στην Πράσινη Συμφωνία.
Ας είμαστε σαφείς: Από την παγκόσμια πανδημία που καταστρέφει τη δημόσια υγεία μας, μέχρι την κατάρρευση των εθνικών οικονομιών και τις καταστροφές της κλιματικής αλλαγής, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι τρομακτικές.
Καθώς η Ε.Ε. ενισχύει τη χρηματοδότηση για την έρευνα και την καινοτομία, ουσιαστικά σηματοδοτείται η αυτοπεποίθησή της για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Τι γίνεται όμως αν η Ε.Ε. δεν επιτύχει; Οι άνθρωποι θα γίνουν πιο σκληροί, πεπεισμένοι ότι η Ε.Ε. ούτε είναι επιδιώκει, ούτε αξίζει την υποστήριξή τους.
Αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να αντέξουμε. Όπως πρόσφατα δήλωσε ο Jeremy Farrar, διευθύνων σύμβουλος της «Wellcome Trust»: ο μόνος λογικός τρόπος για να γλυτώσουμε από αυτήν την πανδημία είναι η επιστήμη. Δεν θα προχωρούσαμε ούτε βήμα παραπέρα, διαφορετικά. Μπορούμε να πούμε ότι η μόνη λογική στρατηγική εξόδου από τις σημερινές παγκόσμιες προκλήσεις, είναι η Επιστήμη και η Καινοτομία.
*πρώτη δημοσίευση: www.euractiv.com
