του Ευθύμιου Ο. Βιδάλη*
Μόλις λίγους μήνες πριν, μια προσέγγιση για την προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας θα έπρεπε να εστιάσει στον αναγκαίο μετασχηματισμό της λόγω των ήδη ορατών μεγάλων αλλαγών, όπως η ψηφιακή επανάσταση και η κλιματική αλλαγή. Αλλαγές που ήδη σήμαιναν ηχηρά τον συναγερμό για αλλαγή πλεύσης, ώστε να μπορέσει η χώρα μας να αποκτήσει μια ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία σε έναν διαφορετικό κόσμο.
Η πανδημία, τόσο κατά το πρώτο όσο και κατά το δεύτερο κύμα της, μας έθεσε προ νέων σοβαρότατων υγειονομικών, κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων. Αυτονόητη υποχρέωσή μας σήμερα είναι η προστασία της υγείας και της ζωής και η στήριξη του παραγωγικού μας ιστού, που δοκιμάζεται. Ο ΣΕΒ συμβάλλει σ’ αυτές τις κατευθύνσεις με όλες του τις δυνάμεις.
Παράλληλα, αντιμετωπίζουμε μια γενικευμένη συλλογική πρόκληση, με δύο κύριες διαστάσεις. Η πρώτη αφορά τη διατήρηση της συνοχής της κοινωνίας μας, ενώ η δεύτερη τη διασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους, όταν εξέλθουμε πλέον από την κρίση του κορωνοϊού. Και οι δύο διαστάσεις συνδέονται στενότατα με την πορεία της οικονομίας και η αντιμετώπισή τους προϋποθέτει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σύμπνοια στην κοινωνία. Ο ΣΕΒ θα καταβάλει κάθε δυνατότητα συμβολής σ’ αυτή την κατεύθυνση.
Παράλληλα, εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε σοβαρά δομικά προβλήματα, όπως η υψηλή ανεργία (17%), ενώ το έντονο δημογραφικό πρόβλημα και το διαρθρωτικό ζήτημα της μειωμένης απασχόλησης των γυναικών και των νέων -σε συνδυασμό με το brain drain- υπονομεύουν τις προσπάθειες για την αναβάθμιση της οικονομίας μας. Η σχετικά χαμηλή ανταγωνιστικότητα αποτυπώνεται στη χαμηλή εξωστρέφεια, όπου οι εξαγωγές παραμένουν υπόθεση σχετικά λίγων επιχειρήσεων -αν και είδαμε σχετική πρόοδο κατά την πανδημία. Τέλος, το επενδυτικό έλλειμμα παραμένει ακόμη υψηλό.
Αυτές τις προκλήσεις, και άλλες πολλές, οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί και αυτός είναι ο λόγος που ο ΣΕΒ πάγια αναφέρεται στην επιχειρηματικότητα ως δύναμη θετικής αλλαγής για ολόκληρη την κοινωνία. Οι δυναμικές επιχειρήσεις, που πραγματοποιούν επενδύσεις, δημιουργούν ανθεκτικές θέσεις εργασίας και προσφέρουν πολλαπλό κοινωνικό μέρισμα, είναι βασικοί συντελεστές ανάπτυξης και ευημερίας. Αυτά, όμως, απαιτούν γρήγορες και ουσιαστικές αλλαγές, τόσο στο περιβάλλον στο οποίο οι επιχειρήσεις μας λειτουργούν όσο και στην προσαρμογή που οι ίδιες οφείλουν να κάνουν.
Ένας από τους βασικούς στόχους του ΣΕΒ είναι η αλλαγή του παραγωγικού μείγματος της οικονομίας, ώστε η μεταποίηση να αυξηθεί στο 15% του ΑΕΠ μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Η επενδυτική κινητοποίηση στη βιομηχανία, με έμφαση στην ψηφιοποίηση και τις εξαγωγές, θα ανοίξει ορίζοντες και ευκαιρίες απασχόλησης με καλύτερες αμοιβές και προοπτική και θα επιτρέψει και την επαναπροσέλκυση του ταλέντου που έχουμε χάσει λόγω brain drain.
Όμως, από μόνη της μια πολιτική για τη βιομηχανία, με τη στενή έννοια του ρυθμιστικού της πλαισίου ή των κινήτρων, δεν αρκεί. Για να μπορέσουν οι ελληνικές βιομηχανίες, όπως και οι επιχειρήσεις όλων των άλλων κλάδων, να κάνουν το άλμα που απαιτεί η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, χρειάζονται πάνω απ’ όλα εργαζόμενους με τις αντίστοιχα σύγχρονες δεξιότητες.
Γι’ αυτό η μεταρρύθμιση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης είναι η πιο ουσιαστική προϋπόθεση για να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις μιας εποχής, που φέρνει νέα επαγγέλματα, αλλά και στην ανάγκη για επανακατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων των σημερινών εργαζόμενων, ώστε να παραμείνουν ενεργοί στη διεθνή και χωρίς σύνορα πια αγορά εργασίας.
Ο ΣΕΒ δίνει μεγάλη βαρύτητα στην αναβάθμιση των προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, επανακατάρτισης και αναβάθμισης δεξιοτήτων αλλά και στη διασύνδεση ΑΕΙ και ερευνητικών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις. Η συνεργασία μας με το Πανεπιστήμιο Πατρών για το πρόγραμμα βιομηχανικών διδακτορικών «UPatras IQ», αλλά και το πρόγραμμα InnovationReady, που στοχεύει στη διασύνδεση επιχειρήσεων και ερευνητών, είναι τα πιο πρόσφατα παραδείγματα.
Την ίδια στιγμή, η κλιματική αλλαγή αποτελεί τη μεγαλύτερη κοινή μας πρόκληση. Η έμφαση που δίνει η Ε.Ε. στην αντιμετώπισή της, η οποία αποτυπώνεται στην Πράσινη Συμφωνία και στην απόφαση για επένδυση του 37% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στην πράσινη ανάπτυξη, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα θετική δέσμευση του νέου Προέδρου των ΗΠΑ, κ. Biden για την επανένταξη των ΗΠΑ στο COP15, θα δώσουν νέα ώθηση στις πολιτικές για την κλιματική αλλαγή και την απανθρακοποίηση.
Από την πλευρά μας, οφείλουμε να συνεχίσουμε να δίνουμε έμφαση στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και να την αντιμετωπίσουμε ως ευκαιρία για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Άλλωστε, είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί η πορεία προς την απολιγνιτοποίηση και τις ΑΠΕ. Συγχρόνως, πρέπει να αυξήσουμε την έμφαση στην κυκλική οικονομία, στη βιοποικιλότητα και στην ενεργειακή αποδοτικότητα, όπου μπορούμε να γίνουμε πρωταθλητές, με σημαντική προστιθέμενη αξία τόσο για τον κατασκευαστικό τομέα όσο και για τη βιομηχανία πρώτων υλών και συστημάτων μονωτικών υλικών και άλλων συστημάτων.
Η επίτευξη των παραπάνω στόχων απαιτεί σημαντικές επενδύσεις. Για να μπορέσουμε να πείσουμε τόσο τους εγχώριους όσο και τους διεθνείς επενδυτές, πρέπει να προχωρήσουμε στις μεταρρυθμίσεις, που αναδεικνύονται αναλυτικά και στην Έκθεση Πισσαρίδη. Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση είναι στη σωστή κατεύθυνση και ο ΣΕΒ στέκεται αρωγός και με διάθεση συνεργασίας, για να στηρίξει την περαιτέρω επιτάχυνσή της.
Άλλωστε, η πρόσφατη ανακοίνωση της επένδυσης της Microsoft δείχνει πως η εικόνα της χώρας μας αναβαθμίζεται και αυτό πρέπει να μας ενθαρρύνει για να κινηθούμε ταχύτερα, αξιοποιώντας με σοφία και μακρόπνοο σχεδιασμό τους σημαντικούς πόρους που θα προέλθουν από το Ταμείο Ανάκαμψης και τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Ο ΣΕΒ θα παλέψει ώστε, με ομοψυχία και συνεργασία, να πετύχουμε το καλύτερο για το μέλλον.
*Πρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ, διετέλεσε ιδρυτής και πρόεδρος του Συμβουλίου του ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, καθώς και πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), σύμβουλος διοίκησης και μέλος Δ.Σ. σε κορυφαίες ελληνικές και διεθνείς επιχειρήσεις και οργανισμούς, απόφοιτος του Harvard University (BA, MBA)
