του Θοδωρή Καραουλάνη
Η Γαλάζια Ανάπτυξη, δηλαδή η οικονομική μεγέθυνση που έρχεται μέσα από δραστηριότητες που έχουν σχέση με τη θάλασσα, αποτελεί τα τελευταία χρόνια σημαντικό στόχο των ευρωπαϊκών πολιτικών.
Εκατοντάδες έργα επιχορηγούνται από την ΕΕ, για να μπορέσουν ιδίως οι μικρομεσαίες επιχιερήσεις που ασχολούνται με τομείς της θαλάσσιας οικονομίας, όπως είναι ο τουρισμός και όλες οι δραστηριότητες στα νησιά και τις παραθαλάσσιες περιοχές, να αναπτυχθούν επιτυχημένα. Και οι δράσεις της ΕΕ για τη Γαλάζια Ανάπτυξη δεν περιορίζονται, όπως παλιά, μόνο σε ειδικούς πόρους που υπάρχουν για την Αλιεία.
Μέσα από την Πολιτική Συνοχής έχουν αναπτυχθεί πολλά χρηματοδοτικά προγράμματα ειδικά για την ανταγωνιστικότητα των ΜμΕ, ενώ ξεχωριστό ρόλο παίζει το πρόγραμμα διασυνοριακής συνεργασίας Interreg, που έκλεισε ήδη τα 30 του χρόνια, στην βιώσιμη ανάπτυξη, μέσα από συνέργιες και συνεργασίες που καλλιεργούνται με τις γειτονικές μας χώρες. Η Γαλάζια Ανάπτυξη θα αποτελέσει στόχο και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και της επόμενης προγραμματικής περιόδου. Πρόσφατα παρουσιάσαμε το πρόγραμμα MISTRAL, με συμμετοχή πολλών χωρών, αλλά δύο ακόμη προγράμματα Interreg που έχουν φέρει αποτελέσματα είναι το BLUEMED ειδικά για τον τουρισμό και το BLUEBOOSTγια νεοφυείς επιχειρήσεις.
BLUEMED: Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη σε παράκτιες περιοχές και νησιά της Μεσογείου.
Το πρόγραμμα Ευρωπαικής Εδαφικής Συνεργασίας MED 2014- 2020 BLUEMED- έχει ως στόχο να υποστηρίξει και να προωθήσει την βιώσιμη και υπεύθυνη τουριστική ανάπτυξη στις παράκτιες περιοχές και τα νησιά της Μεσογείου
Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου, το οποίο υλοποιούν η Περιφέρεια Θεσσαλίας ως συντονίστρια με άλλους 13 φορείς τεσσάρων χωρών της Μεσογείου, μελετούνται για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο οι βέλτιστες πρακτικές για την προστασία και ανάδειξη της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς με έμφαση στη λειτουργία ενάλιων επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων (υποβρυχίων μουσείων) σε αρχαία ναυάγια.
Οι πιλοτικές δράσεις που σχεδιάστηκαν και αναπτύσσονται αφορούν:
-Τον σχεδιασμό ενός συστήματος διαδικασιών και πρακτικών πολιτικής, διαχείρισης, δικτύωσης και προώθησης των Υποβρύχιων Μουσείων, των Καταδυτικών Πάρκων και των Κέντρων Ευαισθητοποίησης και Γνώσης που θα δοθεί στις τοπικές/περιφερειακές αρχές.
-Την προώθηση καινοτόμων υπηρεσιών και τεχνολογιών κατάδυσης για ενίσχυση του καταδυτικού τουρισμού.
-Την αύξηση προσέλκυσης ατόμων που ενδιαφέρονται για τις καταδυτικές δραστηριότητες στις πιλοτικές περιοχές.
-Την ανάδειξη της υποβρύχιας πολιτιστικής κληρονομιάς στο ευρύτερο κοινό, μέσω της τρισδιάστατης (3D) απεικόνισης σε μουσεία και σε Κέντρα Ευαισθητοποίησης και Γνώσης).
Η Αγγελική Βενέτη, Υπεύθυνη προγράμματος για την Περιφέρεια Θεσσαλίας μιλά για το έργο και τις καινοτομίες που αυτό ανέπτυξε και εφαρμόζει καθώς και για τα οφέλη προς τις τοπικές κοινωνίες: «Το BLUEMED είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα το οποίο έγινε με την συμμετοχή δέκα εταίρων από πέντε διαφορετικές χώρες, την Ιταλία, την Κροατία, την Ισπανία, την Κύπρο και την Ελλάδα, με επικεφαλής εταίρο την Περιφέρεια Θεσσαλίας. Ο στόχος τώρα του έργου είναι να παρέχει στους τοπικούς η στις περιφερειακές αρχές ένα πολυεπιστημονικό σχέδιο το οποίο έχει μοντέλα διαχείρισης, καινοτόμες τεχνολογίες για υποβρύχια μουσεία και για κέντρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της γνώσης.
Αυτές οι καινοτομίες είναι πρώτον το αυξημένο σύστημα κατάδυσης για υποβρύχια μουσεία, το augmented reality system, το οποίο είναι μια λύση σχεδιασμένη για να βελτιώσει την εμπειρία των επισκεπτών. Προορίζεται για τους δύτες επιτρέποντάς τους να έχουνε έναν εικονικό οδηγό που θα παρέχει συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τα αντικείμενα η τα βιολογικά και γεωλογικά χαρακτηριστικά που εντοπίστηκαν κατά την επίσκεψη που θα έχουν στον υποβρύχιο αρχαιολογικό χώρο.
Η δεύτερη καινοτομία του προγράμματος είναι η εφαρμογή tablet για την υποβρύχια πλοήγηση.
Η τρίτη καινοτομία που έχει αναπτυχθεί είναι η εφαρμογή «Νους» η οποία είναι μια εφαρμογή η οποία ήδη έχει εγκατασταθεί στην πιλοτική περιοχή της Αλοννήσου και συγκεκριμένα στο ναυάγιο της Περιστέρας, η οποία εφαρμογή είναι κάποιες κάμερες παρακολούθησης που με αυτό τον τρόπο μπορούμε να κάνουμε εύκολο το μόνιτορ, δηλαδή την παρακολούθηση της όλης περιοχής και η ίδια εφαρμογή θα μπορεί να εφαρμοστεί και στις υπόλοιπες πιλοτικές περιοχές.
Και μια τέταρτη καινοτομία που έχει εφαρμοστεί είναι κάποιες καινοτομίες που έχουν εφαρμοστεί στα κέντρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού όπως είναι το Dryvisit, το εικονικό μουσείο BLUEMED, την εφαρμογή για την θαλάσσια βιολογία και την εγκατάσταση βίντεο για το έργο του BLUEMED.
Όλη αυτή η δραστηριότητα μπορεί να παρέχει οικονομικό εισόδημα στην περιοχή δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης, δηλαδή να αυξήσει τις θέσεις εργασίας στην περιοχή, μπορεί επίσης να αυξήσει την δημοσιότητα μιας περιοχής αλλά τα κέντρα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού μπορούν να λειτουργήσουν και ως μηχανισμός αύξησης της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης του κοινού.»
Ο Ευάγγελος Κοντούρης, εργαζόμενος (μέσω ΟΑΕΔ), στο Κέντρο Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Γνώσης Αμαλιάπολης μας μιλά για την εφαρμογή των καινοτομιών του BLUEMED στην περιοχή: «Υπάρχουν τρία μεγάλα ναυάγια στην περιοχή και είναι πολύ σημαντικό να τα γνωρίζουμε γιατί δεν ήταν αξιοποιημένα και πλέον μέσω της εικονικής πραγματικότητας οι επισκέπτες έχουν την ικανότητα να καταδυθούν και να ζήσουν την εμπειρία μέσω 3D. Η δημιουργία του κέντρου ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τα καταδυτικά πάρκα βοήθησε να αυξηθεί επιπλέον η επισκεψιμότητα του χωριού καθώς έχει ένα επιπλέον κίνητρο ο τουρίστας γιατί έχει τεράστιο ενδιαφέρον.»
Ο Νίκος Αποστολόπουλος, κάτοικος Αμαλιάπολης μιλά για τα οφέλη του έργου στην τοπική κοινωνία: «Ότι αφορά αυτό το έργο, κατ’ αρχάς έχει στεφθεί με αρκετά μεγάλο ενθουσιασμό από τον κόσμο του χωριού, ίσως περισσότερο επειδή περιμένανε και κάποια αναγνώριση του χωριού σαν τουριστικός τόπος, και ίσως επειδή τους ενδιαφέρει να έχουνε και μια άποψη με το τι έχει συμβεί ιστορικά στον τόπο αυτόν.
Αυτό που ξεκίνησε τώρα η Περιφέρεια θεωρώ ότι είναι μία πολύ σωστή κίνηση την οποία την έχουνε καλωσορίσει ο κόσμος εδώ. Ελπίζουμε βέβαια στο μέλλον να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο, να υπάρξει τουριστικό ενδιαφέρον.»
Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Εθνικούς Πόρους μέσω του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-B «MED 2014-2020»
BlueBoost: Γαλάζια Ανάπτυξη και διασύνδεση Νεοφυών Επιχειρήσεων σε Ιόνιο και Αδριατική.
Το BLUE_BOOST υλοποιείται στο πλαίσιο του Προγράμματος Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας ADRION, που χρηματοδοτείται από πόρους της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ μέσα από το πρόγραμμα Interreg, και αποσκοπεί στην ενίσχυση των καινοτομικών δυνατοτήτων των Πολύ Μικρών-Μικρομεσαίων (ΠΜΜΕ) και Νεοφυών Επιχειρήσεων (Start-Up) που δραστηριοποιούνται στους τομείς της Γαλάζιας Ανάπτυξης και ανήκουν στις εμπλεκόμενες πιλοτικές περιοχές.
Φορείς και οργανισμοί από την Κροατία, την Ιταλία, την Ελλάδα και την Αλβανία συνεργάζονται με σκοπό να καταγραφούν οι ελλείψεις στην διάδραση και επικοινωνία των επιχειρήσεων της Γαλάζιας Ανάπτυξης με την έρευνα, με τους φορείς του κράτους και την κοινωνία των πολιτών και να καλυφθεί αυτό το κενό με χρήσιμα εργαλεία.
Ο Γιώργος Εμμανουηλίδης, υπεύθυνος στο πρόγραμμα για Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, εξηγεί τα τρία κύρια τεχνικά πακέτα εργασίας που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια του προγράμματος.
«Το πρώτο έχει να κάνει με την προετοιμασία των επιχειρήσεων μέσα από κάποιες μορφές coaching, το δεύτερο είναι η πιλοτική δράση τις οποίας την ευθύνη έχει συνολικά το ΕΒΕΘ και αποτελεί ένα μηχανισμό διακρατικό κουπονιών καινοτομίας για μικρομεσαίες επιχειρήσεις αυτών των κλάδων, και συμπληρώνεται με το τρίτο τεχνικό πακέτο με την δικτύωση του έργου σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και τοπικά.»
Ο Κωνσταντίνος Κουκάρας, Βιολόγος στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών, ΕΚΕΤΑ, εξηγεί μέσα από το δύο παραδείγματα που «τρέχουν» ήδη στην Βόρεια Ελλάδα πως το BLUEBOOSTενισχύει την διασύνδεση της έρευνας με τις Νεοφυείς Επιχειρήσεις: «Στην περιφέρειά μας έχουμε το έργο COATFISH μέσω του οποίου έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί μία καινοτόμα παγίδα για την παράκτια αλιεία και το έργο DREAM που επιδιώκει την τεχνητή αναπαραγωγή ολοθουρίων κάτι που δε συμβαίνει μέχρι σήμερα, το Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του εθνικού κέντρου Τεχνολογικής Έρευνας και Ανάπτυξης, συμμετέχει ως πάροχος τεχνογνωσίας στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα BLUE_BOOST παρέχοντας υπηρεσίες σε καινοτόμα σχέδια ιδιωτικών επιχειρήσεων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Ειδικότερα το σχέδιο που υλοποίησε σε συνεργασία μάλλον με την ιδιωτική επιχείρηση υδατοκαλλιέργειας Βορείου Αιγαίου σχετιζόταν με την δοκιμή αναπαραγωγής ειδών ολοθουρίων των Ελληνικών θαλασσών. Ειδικότερα, τα ολοθούρια αφορά είδη ιδιαίτερα χρήσιμα στο ελληνικό παράκτιο οικοσύστημα και επειδή τα τελευταία χρόνια έχουν ένα ιδιαίτερο εμπορικό ενδιαφέρον κυρίως λόγω των αυξημένων εξαγωγών στην Κινέζικη αγορά υπάρχει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο από ελληνικές επιχειρήσεις αλλά όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο να διερευνηθεί δυνατότητα εκτροφής των συγκεκριμένων οργανισμών σε τύπου υδατοκαλλιέργειες αλλά βασικό ζήτημα πριν φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο είναι να διερευνηθεί η δυνατότητα να αναπαραχθούν αυτά τα είδη έτσι ώστε να παραχθεί ο γόνος όπου θα τροφοδοτήσει αυτές τις μονάδες υδατοκαλλιέργειας.»
Ενώ ο Ιωακείμ Διαμαντίδης, υπεύθυνος Παραγωγής της εταιρείας ΔΙΟΠΑΣ, εξηγεί τη διαδικασία μέσα από την οποία το BLUEBOOST συμβάλλει στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας των Πολύ Μικρών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΠΜΜΕ) μέσα από την ιστορία της εταιρείας και των προϊόντων που παράγει. «Η εταιρία μας ΔΙΟΠΑΣ ΑΕ βρίσκεται στη Νέα Μηχανιώνα , εγώ προσωπικά είμαι η Τρίτη γενιά στην εταιρία, έχει ξεκινήσει από τον παππού. Κατασκευάσουμε δίχτυα για όλες τις χρήσεις, κυρίως για ιχθυοκαλλιέργεια και αλιεία. Τα δίχτυα μας τα στέλνουμε από Μέση Ανατολή ως βόρεια Ευρώπη, Νορβηγία, Σκωτία. Έχουμε πολλά νέα προϊόντα, πολλές καινοτομίες τα οποία δε θα μπορούσαμε να τα φτιάξουμε αν δεν συνεργαζόμασταν με τα ερευνητικά κέντρα και τα πανεπιστήμια. Διότι τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα είναι η δουλειά τους να κάνουν έρευνα, εμάς όμως είναι η δουλειά μας να κατασκευάζουμε.
Αυτές οι συνεργασίες δε θα μπορούσαν να υπάρχουν αν δεν υπήρχαν τα ευρωπαϊκά προγράμματα, τα ευρωπαϊκά κονδύλια από τα οποία χρηματοδοτούμαστε όπως είναι και το BLUEBOOST.
Αφού μας ενημέρωσε το επιμελητήριο ότι υπήρχαν κάποια προγράμματα voucher από το πρόγραμμα BLUEBOOST ήρθαμε σε επαφή με το ΑΠΘ και κατεβάσαμε μια πρόταση προκειμένου να κερδίσουμε το voucher.
Οι ψαράδες χρησιμοποιούν κάποιες παγίδες μες τη θάλασσα. Αυτές οι παγίδες με το χρόνο πιάνουν κάποιους μικροοργανισμούς η κάποια φύκι. Εμείς έχουμε διάφορα υλικά με τα οποία εμποτίζουμε τα δίχτυα τα οποία προστατεύουν το δίχτυ από το να πιάσει όλους αυτούς τους μικροοργανισμούς. Αυτό έχει πολλά οφέλη. Για τον ψαρά είναι πολύ χρήσιμο διότι έχει εργαλεία τα οποία έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Για το περιβάλλον είναι πολύ σημαντικό διότι οι παγίδες αυτές παραμένουν καθαρές, είναι πολύ επιλεκτικές στο ψάρεμά τους δηλαδή ψαρεύουν είδη τα οποία μετά δε θα πεταχτούν, και επίσης είναι πολύ σημαντικό διότι τα δίχτυα αυτά αν γεμίσουν αυτά από τα φύκια και τους μικροοργανισμούς θα βαρύνουν με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος να μείνουν στον βυθό.
*πρώτη δημοσίευση: www.euractiv.gr
