του Δημήτρη Δελεβέγκου
Σημαντική άνοδο κατέγραψαν οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα το 2020 έναντι του 2019, σύμφωνα με την τρίτη, κατά σειρά, έρευνα της συμβουλευτικής εταιρείας ΕΥ Ελλάδος με θέμα την ελκυστικότητα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού («EY Attractiveness Survey Ελλάδα 2021»), η οποία δίνει έμφαση στις ξένες άμεσες επενδύσεις (ΞΑΕ) που οδηγούν στη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων ή/και νέων θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με την έρευνα, που δεν περιλαμβάνει τις επενδύσεις χαρτοφυλακίου και τις συγχωνεύσεις και εξαγορές, η Ελλάδα, για πρώτη φορά, καταλαμβάνει την 23η θέση μεταξύ των 51 χωρών που περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων (ΕΙΜ) την οποία επεξεργάζεται η ΕΥ. Η φετινή επίδοση αντιπροσωπεύει το 0,70% του συνόλου των ΑΞΕ στην Ευρώπη, έναντι του μέσου όρου 0,28% της προηγούμενης εικοσαετίας.
Το 2019 και το 2018 η Ελλάδα είχε καταταγεί στην 29η και την 35η θέση, ενώ το 2000 ήταν 27η ως προς την υλοποίηση άμεσων ξένων επενδύσεων. Πέρυσι, η χώρα προσείλκυσε 39 ΑΞΕ έναντι 22, 13 και 24 τα έτη 2019, 2018 και 2017, αντίστοιχα, με τον μέσο όρο της προηγούμενης εικοσαετίας να αντιστοιχεί σε 11 επενδύσεις ανά έτος.
«Το 2020, ενώ οι ΑΞΕ στην Ευρώπη σημείωσαν κάμψη εξαιτίας της τεράστιας αβεβαιότητας που προκάλεσε η πανδημία, η Ελλάδα πέτυχε εντυπωσιακή αύξηση, της τάξης του 77%. Και ενώ οι επενδυτές εκτιμούν ότι η ψηφιακή οικονομία θα αποτελέσει την κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια, το 23% των ΑΞΕ στην Ελλάδα το 2020, από 11% την τελευταία εικοσαετία (2000-2019), κατευθύνθηκαν στον κλάδο πληροφορικής και λογισμικού», αναφέρει, στο εισαγωγικό σημείωμα της έρευνας, ο διευθύνων σύμβουλος της EY, Παναγιώτης Παπάζογλου.
Ωστόσο, οι καθαρές εισροές από ΑΞΕ, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το 2020 λόγω της πανδημίας υποχώρησαν κατά 30% σε 3,1 δισ. ευρώ, σε σχέση με το 2019. Η υποχώρηση, όμως, των εισροών των ΑΞΕ δεν είναι συνάρτηση του πόσο ελκυστική επενδυτικά είναι μια χώρα. Στη Γαλλία πέρυσι, έναντι του 2019, οι εισροές ξένων επενδύσεων υποχώρησαν κατά 49% (στοιχεία ΟΟΣΑ), με τη χώρα να παραμένει ο πιο ελκυστικός προορισμός της Ε.Ε. πριν από τη Γερμανία, σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ.
Κατά την ίδια μελέτη, η Ελλάδα ανήκει στις 10 ελκυστικότερες ευρωπαϊκές χώρες για επενδύσεις για το 2021 και το 71% των επενδυτών θεωρεί ότι η χώρα ακολουθεί σήμερα μια πολιτική για τις επενδύσεις η οποία την καθιστά ελκυστική. Επίσης, το 62% εκτιμά ότι η εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού έχει βελτιωθεί τον τελευταίο χρόνο, ενώ το 75% αυτών θεωρεί πως θα βελτιωθεί περαιτέρω την επόμενη τριετία. Με τα δεδομένα αυτά, μία στις τρεις επιχειρήσεις σχεδιάζει να επενδύσει στην Ελλάδα τη χρονιά που έρχεται.Το 62% των 253 επιχειρήσεων του δείγματος της έρευνας, έναντι 38% πέρυσι, ανέφερε ότι η άποψή τους για την Ελλάδα, ως ένα μέρος που η επιχείρησή τους θα μπορούσε να αναπτύξει ή να επεκτείνει τις δραστηριότητές της, έχει βελτιωθεί κατά τον τελευταίο χρόνο. «Ούτε μία επιχείρηση του δείγματος δεν θεωρεί ότι η εικόνα επιδεινώθηκε σημαντικά», σημειώνεται στην έρευνα.
Στην πρώτη θέση, ως προς το είδος των προγραμματιζόμενων επενδύσεων, παραμένουν τα γραφεία πωλήσεων και μάρκετινγκ (33%), δραστηριότητα με σχετικά χαμηλή προστιθέμενη αξία. Ωστόσο ακολουθούν στη δεύτερη θέση η έρευνα και ανάπτυξη (18%) και η βιομηχανία (18%), δύο δραστηριότητες στις οποίες η χώρα πρέπει να δώσει έμφαση τα επόμενα χρόνια.
Ποιοι «ποντάρουν» στην ελληνική οικονομία και πού επενδύουν
Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι ΗΠΑ παραμένουν η κύρια χώρα προέλευσης των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) στην Ελλάδα, καθώς αντιστοιχούν στο 28% του συνόλου των επενδύσεων το 2020 έναντι 26% κατά την περίοδο 2000-2019. Ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο με συνεισφορά 18% έναντι 11% τα προηγούμενα 20 χρόνια, ενώ στην τρίτη θέση το 2020 βρέθηκε η Ιταλία με 10% έναντι μόλις 4% από το 2000 έως το 2019, ξεπερνώντας τη Γερμανία, που βρίσκεται πλέον στην τέταρτη θέση με 8%. Ακολουθούν η Γαλλία, η Ελβετία, η Νορβηγία, ο Καναδάς (από 5%) και η Ολλανδία, η Ιαπωνία, η Ιρλανδία, η Σουηδία, η Αυστραλία και η Εσθονία (από 3%).
Οι μεγαλύτερες άμεσες ξένες επενδύσεις που αποφασίστηκαν το 2020 προέρχονται από τον όμιλο τεχνολογίας Microsoft, ο οποίος δρομολογεί τη δημιουργία συμπλέγματος κέντρου δεδομένων στη χώρα.
• Microsoft. Οι μεγαλύτερες ΑΞΕ που αποφασίστηκαν το 2020 προέρχονται από τον όμιλο τεχνολογίας Microsoft, που δρομολογεί τη δημιουργία συμπλέγματος κέντρου δεδομένων στη χώρα, μια επένδυση με οικονομικό αποτύπωμα της τάξεως του 1 δισ. ευρώ, που θα δημιουργήσει σημαντικό αριθμό νέων θέσεων εργασίας.
• Digital Realty. Επίσης, η εξαγορά της Lamda Hellix από την αμερικανική Digital Realty, παρότι δεν λαμβάνεται υπόψη από την έρευνα της EY (λόγω της μεθοδολογίας που υιοθετείται), θα «ξεκλειδώσει» επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων ύψους 400 εκατ. ευρώ. Σε βάθος δέκα χρόνων, η προστιθέμενη αξία των συγκεκριμένων επενδύσεων τοποθετείται σε 1 δισ. ευρώ, με τις Lamda Hellix – Digital Realty να προγραμματίζουν την έναρξή τους από τον Σεπτέμβριο.
• Pfizer. Ο φαρμακευτικός όμιλος Pfizer υλοποιεί το κέντρο επιχειρησιακών λειτουργιών και υπηρεσιών του στη Θεσσαλονίκη, που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία τους επόμενους μήνες, αποτελώντας επένδυση άνω των 100 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι από τον Ιούνιο του 2022 στο κέντρο θα εργάζονται περισσότεροι από 250 εργαζόμενοι υψηλής εξειδίκευσης, με την Pfizer να έχει δεχθεί μόνο για τις πρώτες 100 θέσεις εργασίας πάνω από 4.000 βιογραφικά.
• Cisco. Τη Θεσσαλονίκη επέλεξε και η τεχνολογική εταιρεία Cisco για να εγκαινιάσει, πριν από περίπου ένα χρόνο, το κέντρο επιτάχυνσης ψηφιακού μετασχηματισμού της, το οποίο αποτελεί επένδυση 12 εκατ. ευρώ. Το κέντρο επιδιώκεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις που αναπτύσσει η Cisco με το οικοσύστημα των συνεργατών της, με νεοφυείς επιχειρήσεις και με εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα της χώρας.
• Volkswagen. Επένδυση της τάξεως των 20 εκατ. ευρώ υλοποιεί ο γερμανικός όμιλος Volkswagen με αντικείμενο τη μετατροπή της Αστυπάλαιας στο πρώτο έξυπνο και «πράσινο» νησί της Μεσογείου, με ενεργειακή αυτονομία. Το έργο, του οποίου η συμφωνία υπεγράφη τον Νοέμβριο του 2020, περιλαμβάνει τη σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης οχημάτων στο νησί με ηλεκτρικά και την εισαγωγή καινοτόμων υπηρεσιών μετακίνησης. Οπως και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, χωρίς αρνητικό οικολογικό αποτύπωμα, σε αντικατάσταση των σημερινών γεννητριών πετρελαίου. Υπολογίζεται ότι ακόμη 10 εκατ. ευρώ θα χρειαστούν για να κατασκευαστούν τα έργα πρώτης φάσης ηλεκτροπαραγωγής χωρίς ανθρακικό αποτύπωμα.
Με στόχο την περαιτέρω βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, το προσεχές διάστημα αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή νέα ψηφιακή εφαρμογη? που θα επιτρέπει την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης μιας επένδυσης, όπως ανέφερε χθες ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης.
*πρώτη δημοσίευση: www.kathimerini.gr
