του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Από πλευράς οικονομικής ελευθρίας δεν εχουν γίνει και πολλά πράγματα στην Ελλάδα τα δύο τελευταία χρόνια και μάλλον δεν θα γίνουν και περισσότερα. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πρόσφατες επίσημες ανακοινώσεις. Η ελληνική κυβέρνηση είναι σταθερή στη σοσιαλδημοκρατική πολιτική της και ευνοεί περισσότερο το κράτος προνοίας από το αντίστοιχο της παραγωγικής δημιουργίας.
Η συνολική ετσι επίδοση της Ελλάδας στον Δείκτη σε ό,τι αφορά την οικονομική της ελευθερία για το έτος 2019, την τοποθετεί ανάμεσα στο Κιργιστάν και τη Βόρεια Μακεδονία, ενώ σε σχέση με την κατάταξη, που αφορούσε δεδομένα του 2018, η χώρα μας σημείωσε άνοδο τεσσάρων θέσεων.Λίγα πράγματα δηλαδή. Ανάμεσα στα σημαντικά ευρήματα της μελέτης, προκύπτει ότι η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στις 20 χώρες με το μεγαλύτερο μέγεθος του κράτους παγκοσμίως.Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι η χώρα εχει και το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν δημόσιο χρέος στον κόσμο.Και αν μπορεί ακόμα να δανείζεται,αυτό το οφείλει στη συμμετοχή της στην ευρωζώνη και στη στήριξη που η τελευταία της προσφέρει.
“Ο πλούτος δημιουργείται κυρίως με έναν τρόπο, την αποτελεσματική κατανομή των πόρων. Αυτό προϋποθέτει συναλλαγές σε ανοιχτές ανταγωνιστικές αγορές που λειτουργούν μέσα σε ένα θεσμικό πλαίσιο που εγγυάται τις αρχές του κράτους δικαίου και ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη. Η Ελλάδα παραμένει η χώρα με την περισσότερο κλειστή οικονομία στην Ε.Ε. και με ένα αναποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο. Παρά τις άτολμες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, παραμένουμε τελευταίοι στην Ε.Ε. διότι οι ανταγωνιστές μας ανοίγουν ταχύτερα τις δικές τους αγορές και βελτιώνουν τους θεσμούς τους. Αν αυτό δεν αλλάξει, ας μην έχουμε υψηλές προσδοκίες για το μέλλον.” σχολίασε από την πλευρά του ΚΕΦίΜ ο διευθυντής ερευνών, Αριστείδης Χατζής.
Η αναλυτική κατάταξη της Ελλάδας στα πέντε βασικά πεδία του δείκτη είναι:
- Μέγεθος του κράτους: 146η θέση (άνοδος 5 θέσεων σε σχέση με πέρυσι)
- Κράτος δικαίου και ιδιοκτησιακά δικαιώματα: 56η θέση (πτώση 4 θέσεων)
- Πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα: 67η θέση (άνοδος 2 θέσεων)
- Ελευθερία στο διεθνές εμπόριο: 57η θέση (άνοδος 2 θέσεων)
- Ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, τα εργασιακά και την επιχειρηματικότητα: 87η θέση (πτώση 8 θέσεων)
Σε ό,τι αφορά την κατάταξη της χώρας μας σε σχέση με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία ανάμεσα στις 27 χώρες στη γενική κατάταξη, 21η στο μέγεθος του κράτους, 24η στην πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα, και τελευταία στα υπόλοιπα τρία πεδία του δείκτη.
Η Κύπρος από την άλλη πλευρά, τοποθετείται στον φετινό Δείκτη αρκετά ψηλά, λαμβάνοντας την 24η θέση στη συνολική κατάταξη ανάμεσα στα 165 κράτη.
Τα δεδομένα σχολίασε από την πλευρά του ο Αλέξανδρος Αποστολίδης, Επιστημονικός συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, σημειώνοντας: “Η Κύπρος επανέκτησε την ανοδική της πορεία στον Δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας μετά τη σοβαρή χρηματοοικονομική κρίση του 2013, παρά την παραδοχή ότι υπάρχει μια στασιμότητα στη βασική μεταρρύθμιση της οικονομίας της. Η καλή επίδοση της Κύπρου στον φετινό Δείκτη βασίζεται εν πολλοίς στη σχετικά χαμηλή φορολογία σε άτομα και εταιρίες, σε αντίθεση για παράδειγμα με την Ελλάδα. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που επέτρεψε στην Κύπρο να βρίσκεται στην 24η θέση, παρά τα θεσμικά προβλήματα που συνεχίζουν να πλήττουν την οικονομική ελευθερία, όπως για παράδειγμα η καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης.”
Στην κορυφή του Δείκτη για φέτος βρίσκονται για ακόμα μία χρονιά το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη, καταλαμβάνοντας την 1η και τη 2η θέση αντίστοιχα. Η Νέα Ζηλανδία, η Ελβετία, και η Γεωργία συμπληρώνουν την πεντάδα των χωρών με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως.
Οι 5 χώρες με τη χαμηλότερη βαθμολογία στον φετινό δείκτη είναι η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Συρία, η Δημοκρατία του Κονγκό, και το Ιράν.
Άλλες αξιοσημείωτες κατατάξεις περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ (6η θέση), τον Καναδά (14η), την Ιαπωνία (18η), τη Γερμανία (22η), την Ιταλία (47η), τη Γαλλία (53η), τη Ρωσία (100η), την Τουρκία (114η) και την Κίνα (116η).
Ο Δείκτης Οικονομικής Ελευθερίας μετρά τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτικές και οι θεσμοί των 165 χωρών του Δείκτη υποστηρίζουν την οικονομική ελευθερία. Το Ινστιτούτο Fraser εκπονεί την ετήσια μελέτη για την Οικονομική Ελευθερία στον Κόσμο σε συνεργασία με ένα δίκτυο ανεξάρτητων ερευνητικών και εκπαιδευτικών ινστιτούτων από περίπου 100 χώρες, μεταξύ των οποίων είναι το ΚΕΦίΜ. Πρόκειται για μια πρωτότυπη μέτρηση της οικονομικής ελευθερίας, που υπολογίζεται βάσει των θεσμών και των πολιτικών που εφαρμόζει κάθε χώρα σε πέντε πεδία: το μέγεθος του κράτους· το κράτος δικαίου· την πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα· την ελευθερία στο διεθνές εμπόριο· και το ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, τα εργασιακά και την επιχειρηματικότητα.
Σύμφωνα με έγκριτα επιστημονικά περιοδικά με αξιολόγηση από ομότιμους κριτές (peer-reviewed journals) επιβεβαιώνεται σταθερά ότι οι άνθρωποι που ζουν σε χώρες με μεγάλο βαθμό οικονομικής ελευθερίας απολαμβάνουν υψηλότερο επίπεδο ευημερίας, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, καθώς και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
