Ποια είναι η πορεία την οποία θα ακολουθήσει η παγκόσμια οικονομία και οι αγορές την επόμενη χρονιά; Σύμφωνα με τον γνωστό οικονομολόγο Νουριέλ Ρουμπινί υπάρχουν τέσσερα σενάρια για το τι ακολουθήσει μετά τον «ήπιο στασιμοπληθωρισμό» των τελευταίων μηνών.
Ο «ήπιος στασιμοπληθωρισμός» χαρακτηρίζεται κατά τον κ. Ρουμπινί από σημαντικά πιο αργή ανάπτυξη σε σχέση με το πρώτο μισό του 2021 και από την άνοδο του πληθωρισμού πάνω από το επίπεδο του 2%, κυρίως λόγω των επιπτώσεων της μετάλλαξης Δέλτα, των διαταραχών στις εφοδιαστικές αλυσίδες και των ελλείψεων αγαθών και εργατικού δυναμικού. Εν τω μεταξύ, οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν υποχωρήσει τους τελευταίους μήνες.
Η διόρθωση στις αγορές μετοχών είναι μέχρι στιγμής ήπια κάτι που σύμφωνα με τον κ. Ρουμπινί αντανακλά τις ελπίδες των επενδυτών ότι ο στασιμοπληθωρισμός θα αποδεχθεί προσωρινός.
Όπως επισημαίνει ο «Dr. Doom», τα τέσσερα σενάρια εξαρτώνται από το αν η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί ή θα επιβραδυνθεί και από το αν ο πληθωρισμός παραμείνει σε υψηλά επίπεδα ή υποχωρήσει.
Το ιδανικό σενάριο, το οποίο κατά τον κ. Ρουμπινί αναμένουν οι αναλυτές της Wall Street και οι περισσότεροι φορείς άσκησης πολιτικής, είναι αυτό της ταχύτερης ανάπτυξης και του χαμηλότερου πληθωρισμού. Με βάση την άποψη αυτή, τα πρόσφατα σημάδια στασιμοπληθωρισμού οφείλονται κατά κύριο λόγο στις επιπτώσεις της μετάλλαξης Δέλτα. Συνεπώς, όταν υποχωρήσει, το ίδιο θα συμβεί και με τις επιπλοκές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, εφόσον βέβαια δεν εμφανιστούν νέες μεταλλάξεις.
Στο σενάριο αυτό, ο πληθωρισμός θα αρχίσει σταδιακά να αποκλιμακώνεται και οι αποδόσεις των ομολόγων θα αρχίσουν να κινούνται υψηλότερα μαζί με τα πραγματικά επιτόκια, δίνοντας στις κεντρικές τράπεζες τη δυνατότητα να περιορίσουν τις αγορές ομολόγων χωρίς να προκαλέσουν τριγμούς στις αγορές. Στις μετοχές, θα υπάρξει rotation από τις μετοχές των ΗΠΑ σε αυτές της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και των αναδυόμενων, και από τις μετοχές ανάπτυξης και τεχνολογίας στις κυκλικές μετοχές και τις μετοχές αξίας.
Το δεύτερο σενάριο είναι αυτό της «υπερθέρμανσης». Στο σενάριο αυτό, η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί, καθώς θα επιστρέφει η ομαλότητα στη λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων, αλλά ο πληθωρισμός θα παραμένει σε επίμονα υψηλά επίπεδα, διότι θα αποδειχθεί ότι τα αίτια δεν ήταν παροδικά.
Η απάντηση των αγορών σε αυτή την «υπερθέρμανση» θα εξαρτηθεί κατά τον κ. Ρουμπινί από το πώς θα αντιδράσουν οι κεντρικές τράπεζες. Αν αργήσουν να κινηθούν, τότε οι αγορές μετοχών θα συνεχίσουν να κινούνται σε θετικό έδαφος για λίγο καιρό, καθώς τα πραγματικά επιτόκια θα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.
Αλλά η άνοδος των προσδοκιών για τον πληθωρισμό θα οδηγήσει αναπόφευκτα υψηλότερα τις ονομαστικές και πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων, προκαλώντας διόρθωση στις μετοχές. Διαφορετικά, αν οι κεντρικές τράπεζες υιοθετήσουν μια πιο επιθετική στάση και λάβουν μέτρα κατά του πληθωρισμού, τα επιτόκια θα αυξηθούν, στέλνοντας τις αποδόσεις υψηλότερα και προκαλώντας μεγαλύτερη διόρθωση στις μετοχές.
Το τρίτο σενάριο είναι αυτό της συνέχισης του στασιμοπληθωρισμού, με υψηλό πληθωρισμό και αρκετά πιο αργή ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα. Στην περίπτωση αυτή, ο πληθωρισμός θα συνεχίσει κατά τον κ. Ρουμπινί να τρέφεται από τη χαλαρή νομισματική, πιστωτική και δημοσιονομική πολιτική. Οι κεντρικές τράπεζες, εγκλωβισμένες σε μια παγίδα χρέους, θα δυσκολευτούν σύμφωνα με τον ίδιο να ομαλοποιήσουν τα επιτόκια χωρίς να προκαλέσουν κραχ.
Επιπλέον, μια σειρά αρνητικών σοκ από την πλευρά της προσφοράς θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν με τον καιρό την ανάπτυξη και να οδηγήσουν υψηλότερα το κόστος παραγωγής, αυξάνοντας την πληθωριστική πίεση.
Τα σοκ αυτά μπορούν να πηγάζουν σύμφωνα με τον κ. Ρουμπινί από την αποπαγκοσμιοποίηση με την επιβολή μέτρων προστατευτισμού, τον κατακερματισμό των εφοδιαστικών αλυσίδων, τη γήρανση του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες, τους περιορισμούς στη μετανάστευση, τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και την σύγκρουση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ.
Στο σενάριο αυτό, ο κ. Ρουμπινί εκτιμά ότι οι ονομαστικές αποδόσεις των ομολόγων θα σημειώσουν μεγάλη άνοδο, όπως και οι πραγματικές αποδόσεις. Υπό τις συνθήκες αυτές, οι αγορές μετοχών θα οδηγηθούν σε απότομη διόρθωση και πιθανότατα θα εισέλθουν σε «bear market».
Το τελευταίο σενάριο προβλέπει επιβράδυνση της ανάπτυξης. Η αποδυνάμωση της ζήτησης δεν θα αποδειχθεί ένα απλά παροδικό πλήγμα, αλλά ένα μόνιμο χαρακτηριστικό της νέας κανονικότητας, ειδικά αν η νομισματική και δημοσιονομική τόνωση αποσυρθεί πολύ γρήγορα.
Στην περίπτωση αυτή, η χαμηλότερη συνολική ζήτηση και η πιο αργή ανάπτυξη θα οδηγήσουν σε χαμηλότερο πληθωρισμό, οι αποδόσεις των ομολόγων θα πέσουν και θα υπάρξει διόρθωση στις μετοχές.
Ποιο από αυτά τα σενάρια είναι το πιο πιθανό;
Ο «Dr. Doom» θεωρεί ότι παρά την προτίμηση των αγορών για το ιδανικό σενάριο, το πιθανότερο είναι αυτό της υπερθέρμανσης. Δεδομένης της χαλαρής νομισματικής, πιστωτικής και δημοσιονομικής πολιτικής, η εξασθένιση της μετάλλαξης Δέλτα και των συνδεδεμένων με αυτήν προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες θα οδηγήσουν σε υπερθέρμανση της οικονομίας και θα φέρουν τις κεντρικές τράπεζες σε δύσκολη θέση.
