του Γεωργίου Ι. Δουκίδη*
Η ηλεκτρονική τιμολόγηση- η έκδοση, διακίνηση και αποθήκευση του τιμολογίου με ηλεκτρονικά μέσα -θεωρείται στο διεθνές εμπόριο ως μια βέλτιστη πρακτική. Τα οφέλη είναι σημαντικά και αφορούν τη μείωση / εξάλειψη του κόστους διακίνησης / διαχείρισης και αποθήκευσης του φυσικού εντύπου, την ουσιαστική ελαχιστοποίηση των λαθών, την αυτοματοποίηση των διαδικασιών όπως έλεγχος καρτελών τιμολόγησης, την ταχύτερη εξόφληση και γενικά την αναβάθμιση των σχέσεων μεταξύ προμηθευτών και αγοραστών. Σήμερα στην Ελλάδα περίπου 8.000 επιχειρήσεις διακινούν πάνω από 15 εκατομμύρια τιμολόγια Β-Β ηλεκτρονικά, αξιοποιώντας κυρίως πιστοποιημένους παρόχους. Υπολογίζεται ότι η καθολική υιοθέτηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης όπως ήδη ξεκίνησε στη γειτονική Ιταλία - μπορεί να εξοικονομήσει περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως σε διαχειριστικό κόστος από τις ελληνικές επιχειρήσεις. Άρα είναι μια αναγκαία μεταρρύθμιση στα πλαίσια της εθνικής προσπάθειας αύξησης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και των εσόδων του Δημοσίου. Ήδη δύο σχετικές πρωτοβουλίες είναι σε εξέλιξη για την επίτευξη του στρατηγικού αυτού στόχου.
Από αρχές Ιουλίου ξεκινάει η υποχρεωτική εφαρμογή των ηλεκτρονικών βιβλίων myData της ΑΑΔΕ, όπου με την αξιοποίηση των παροχών υπηρεσιών ηλεκτρονικής τιμολόγησης θα διαβιβάζονται στην ανεξάρτητη Αρχή οι συνόψεις και τα χαρακτηριστικά για τα παραστατικά εσόδων που εκδίδουν οι επιχειρήσεις και εξόδων που λαμβάνουν. Με τη σταδιακή μετάβαση στην ολοκληρωμένη ηλεκτρονική τιμολόγηση θα μπορούν μελλοντικά οι φορολογικές Αρχές να κάνουν άμεσο, αυτόματο και στοχευμένο έλεγχο των παραστατικών με οφέλη: τη μείωση και σταδιακή εξάλειψη των πλαστών και εικονικών τιμολογίων μεταξύ επιχειρήσεων, την ουσιαστική αύξηση των φορολογικών ελέγχων για όλη την αγορά (και όχι αποσπασματικά) και την πιο αποτελεσματική εύρεση φορολογικών παραβάσεων. Παράλληλα θα ενημερώνεται άμεσα η κεντρική διοίκηση για τον αναλογούντα ΦΠΑ και έτσι θα επιτρέπεται ο ακριβής προγραμματισμός για τα δημόσια φορολογικά έσοδα. Αντίστοιχα συστήματα χρησιμοποιούνται με επιτυχία σε χώρες της Λατινικής Αμερικής που έχουν υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής, ενώ μια αντίστοιχη πρωτοβουλία που εφαρμόστηκε πρόσφατα στην Πορτογαλία είχε ως αποτέλεσμα σε έναν χρόνο τη θεαματική αύξηση του εισπραχθέντος ΦΠΑ.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κ. Σκυλακάκη η υιοθέτηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης από το ελληνικό Δημόσιο ως αγοραστή, στα πλαίσια σχετικής κοινοτικής οδηγίας. Το ηλεκτρονικό σημείο υποδοχής των τιμολογίων για το Δημόσιο θα είναι η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, ενώ σχετικό υποστηρικτικό έργο έχει ενταχθεί στο σχέδιο ανάκαμψης. Το πλάνο είναι να γίνει υποχρεωτική από τις αρχές του 2022, αρχικά για μεγάλες προμήθειες του Δημοσίου και σταδιακά για όλες.. Τα οφέλη είναι πολλαπλά για τις πολλές δεκάδες χιλιάδες εταιρείες - προμηθευτές, όπως μείωση του κόστους διαχείρισης, σαφής και άμεσος προσδιορισμός της ημερομηνίας παραλαβής του τιμολογίου, επιτάχυνση της διαδικασίας πληρωμής (στη Γαλλία μειώθηκε κατά 50% με την ηλεκτρονική τιμολόγηση Β-G) και αποδοτικότερη συνεργασία με τους περίπου 2.000 φορείς του Δημοσίου που αναθέτουν προμήθειες. Για το Δημόσιο τα οφέλη περιλαμβάνουν απλοποίηση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών, αποδοτικότερο έλεγχο των αγορών και πόρων του Δημοσίου αν συνδυαστεί με την αναγκαία κωδικοποίηση των αγαθών και τέλος υποδομή για την αναγκαία λογιστική μεταρρύθμιση του Δημοσίου.
Η ηλεκτρονική τιμολόγηση απαιτεί αναδιοργάνωση και απλοποίηση διαδικασιών καθώς και επιχειρηματική συνεργασία, επιφέρει όμως επιτάχυνση της συνεργασίας στις εφοδιαστικές αλυσίδες, εξοικονόμηση κόστους και μείωση της φοροδιαφυγής. Είναι μια επίπονη μεταρρύθμιση με υψηλό στρατηγικό πρόσημο.
*καθηγητής Ηλεκτρονικού Επιχειρείν στο Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
