Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα το πρωταρχικό εγχείρημα είναι η διαμόρφωση της ελληνικής εθνικής συνείδησης και γλώσσας σε μια εποχή που η εθνική ιδέα καθορίζει την πολιτική και πολιτιστική ζωή της Ευρώπης. Ο Αδαμάντιος Κοραής έβαλε τις θεωρητικές βάσεις για το έργο αυτό από την σκοπιά των αντιλήψεων του Διαφωτισμού. Η ρομαντική επιρροή ?κφράστηκε μέσα από το έργο των Μ. Ρενιέρη, Σ. Ζαμπέλιου και πάνω απ’ όλα του Κ. Παπαρρηγόπουλου, οι οποίοι όμως διατυπώνουν και διαφορετικές θεωρήσεις για τα ιστορικά πεπρωμένα του ελληνικού έθνους. Η αρχή του 20ου αιώνα ήταν η ηρωική εποχή της εθνικής ιδέας εμβληματική μορφή της οποίας υπήρξε ο Ίων Δραγούμης. Η καταστροφή όμως του ’22 επιβάλλει την επεξεργασία μιας νέας αυτογνωσίας, κατά την οποία αναδεικνύεται τώρα επιτακτικά το ζήτημα των σχέσεων της νεοελληνικής συνείδησης με τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Στις αναζητήσεις αυτές διαφαίνεται τώρα κάτι που δεν ήταν ορατό κατά τον 19ο αιώνα, δηλ. οι τριβές και οι αντιφάσεις στην συνύπαρξη αυτή, η υπογράμμιση των οποίων οδηγεί σταδιακά σε μιαν αποκόλληση της ιδέας της ελληνικότητας από τα πολιτιστικά πρότυπα της δύσης. Σταθμοί στην πορεία αυτή είναι ο Ν. Καζαντζάκης, ο Γ. Θεοτοκάς, οι Χαϊδελβεργιανοί (Κ. Τσάτσος, Π. Κανελλόπουλος, Ι. Θεοδωρακόπουλος), καθώς βέβαια και η θεωρία του ελληνικού πολιτισμού της «γενιάς του τριάντα» με θεωρητικό υποστύλωμα τις ιδέες του Ζ. Λορεντζάτου. Η συζήτηση Κ. Τσάτσου-Γ. Σεφέρη για την ελληνικότητα συνοψίζει τα διλήμματα αυτά.
Μπορείτε να τη βρείτε στον παρακάτω σύνδεσμο:www.youtube.com
*πρώτη δημοσίευση:www.hau.gr
Από: Athanase Papandropoulos
