Η ΣΙΩΠΗΡΗ ΓΑΛΛΟ-ΒΡΕΤΑΝΝΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ

του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου

«Η τραπεζική ένωση της Ευρώπης είναι μια καλή και απαραίτητη για την επιβίωση του ευρώ ιδέα, πλην όμως με το Σίτι του Λονδίνου να μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, φαντάζει μάλλον σαν χωρατό». Αυτό μάς λέει ο Nicholas Shaxson, συγγραφέας του περίφημου βιβλίου «Off-shore, τα νησιά των θησαυρών» (εκδ. Παπαδόπουλου) και άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά τα μικρά και μεγάλα μυστικά των φορολογικών παραδείσων. Αποδεικνύει δε με εκπληκτικά στοιχεία ότι το Σίτι του Λονδίνου είναι μετά το 1960 το παγκόσμιο σούπερ υπεράκτιο σύστημα.

«Οι ευρωαγορές, χωρίς να είναι καρπός κάποιου αρχικού στρατηγικού σχεδίου, από το 1960 και μετά έγιναν η ασυγκράτητη δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας. Πλην όμως, την ίδια περίοδο ήλθε να προστεθεί στην ανάπτυξή τους ένα δεύτερο ταίρι: αυτό του Λονδίνου. Πρόκειται για έναν ιστό που αποτελούνταν από βρεταννικά εδάφη διασκορπισμένα σε όλο τον κόσμο, τα οποία θα άρπαζαν τις χρηματοπιστωτικές εργασίες από παρακείμενες επικράτειες, προσφέροντας στο χρήμα κρυψώνες με κύριο γνώρισμα την χαμηλή φορολόγηση, την χαλαρή ρύθμιση και την μυστικότητα. Το Σίτι του Λονδίνου θα μπορούσε να διαχειρίζεται χρήμα από εγκληματικές και άλλες δραστηριότητες, αλλά αρκετά μακρυά από το Λονδίνο ώστε να ελαχιστοποιείται η βρώμα. Το νέο σούπερ υπεράκτιο σύστημα ανέπτυξε την δική του ιδιωτική υποδομή, το δικό του όραμα, ακόμα και μια αίσθηση κοινού σκοπού, αλλά και ιδιαίτερους οιονεί αριστοκρατικούς κώδικες συμπεριφοράς.

»Τα Εξαρτημένα Εδάφη του Βρεταννικού Στέμματος –το Τζέρσεϊ, το Γκέρνσεϊ και η Νήσος του Μαν– θα αποτελούσαν τον εσώτερο δακτύλιο του ιστού της αράχνης και θα εστίαζαν κυρίως στην Ευρώπη, ενώ τα 14 Υπερπόντια Εδάφη της Καραϊβικής, τα τελευταία προπύργια της αυτοκρατορίας με την επίσημη μορφή της, θα εστίαζαν κυρίως στην αμερικανική ήπειρο. Διάφορες επικράτειες σε άλλες περιοχές θα επέκτειναν την παγκόσμια εμβέλεια του δικτύου: στο τότε ελεγχόμενο από την Βρεταννία Χονγκ-Κονγκ ως πύλη για την Κίνα και την γύρω περιφέρεια• μαζί με κάποια αξιοπερίεργα υπολείμματα της αυτοκρατορικής εποχής στον Ειρηνικό, την Μέση Ανατολή και αλλού», τονίζει ο N.Shaxson.

Με κάποιες ανακατατάξεις ο ιστός αυτός υπάρχει και σήμερα, στην δε Ευρώπη της κρίσης αποτελεί πρόβλημα. Και αυτό το τελευταίο πριν κάποιους μήνες το είχε επισημάνει ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας και πρώην εκπρόσωπος της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), κ. Κριστιάν Νουαγιέ.

Συγκεκριμένα, με δηλώσεις του, ο Γάλλος τραπεζίτης είχε υποστηρίξει ότι το Σίτι του Λονδίνου θα πρέπει να εκθρονιστεί από βασικό χρηματοοικονομικό κέντρο της ευρωζώνης, ώστε το κλαμπ του ενιαίου νομίσματος να μπορεί να ελέγχει τις περισσότερες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες της.

«Υπό τις σημερινές συνθήκες, δεν είναι λογικό να επιτρέπεται το χρηματοοικονομικό κέντρο της ευρωζώνης να είναι offshore», τόνιζε στην εφημερίδα Financial Times ο κ. Κρ.Νουαγιέ –που εκείνη την εποχή βρισκόταν σε περιοδεία στην Ασία για να προωθήσει το Παρίσι ως κέντρο trading για το κινεζικό γουάν. «Το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων σε ευρώ θα πρέπει να γίνεται εντός ευρωζώνης.

Συνδέεται άλλωστε με την ικανότητα της κεντρικής τράπεζας να μπορεί να παρέχει ρευστότητα και να εξασφαλίζει τον έλεγχο του δικού της νομίσματος. Δεν έχουμε αντίρρηση να υπάρχει μέρος των δραστηριοτήτων στο Λονδίνο, αλλά το μεγαλύτερο μέρος θα πρέπει να μπορούμε να το ελέγχουμε. Η Βρεταννία αποφάσισε να μείνει εκτός ευρώ και αυτή είναι η επίπτωση», δήλωσε στην εφημερίδα ο κ.Νουαγιέ.

Τότε, οι δηλώσεις αυτές του Γάλλου τραπεζίτη είχαν προκαλέσει αίσθηση, δεδομένου ότι, ως μέλος της ΕΚΤ, στο παρελθόν, ο κ. Κρ.Νουαγιέ είχε δηλώσει ότι «η τραπεζική ενοποίηση πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις τράπεζες, αλλιώς είναι άχρηστη». Είναι δε σαφές ότι η δήλωσή του αυτή αφορούσε και τις γερμανικές αποταμιευτικές τράπεζες, τις οποίες, ως γνωστόν, η Γερμανία θέλει εκτός εποπτείας της ΕΚΤ.

Σήμερα, παρά την σιωπή που επικρατεί, ο Γάλλος Επίτροπος υπεύθυνος για την τραπεζική ένωση κ. Μισέλ Μπαρνιέ και ο κ. Κρ.Νουαγιέ συμφωνούν ότι όσο το Σίτι παραμένει εκτός συστήματος η χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποτελεί μόνιμο ζητούμενο. Πιστεύουν επίσης ότι στην σημερινή φάση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, το πρόβλημα του λονδρέζικου Σίτι είναι εξίσου σοβαρό για την πορεία του ευρώ με την κρίση των χωρών της περιφέρειας.

Στο πλαίσιο αυτό, σε τεχνοκρατικό επίπεδο, η αντιπαράθεση Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου είναι σιωπηρή αλλά ισχυρή –με το πανίσχυρο βρεταννικό λόμπυ στις Βρυξέλλες, όμως, να κερδίζει συνεχώς επικοινωνιακούς πόντους. Όσο για την Γερμανία, παίζει τον ρόλο Πόντιου Πιλάτου για την ώρα και αφήνει τον κ.Μάριο Ντράγκι, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, να βγάλει τα κάστανα από την φωτιά.

Όλα αυτά, όμως, κατά την ταπεινή μας γνώμη, κάθε άλλο παρά βοηθούν το όντως προβληματικό ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, το οποίο πρέπει επειγόντως να αποφασίσει τί θέλει και πώς. Διότι, όσο δεν γίνονται ουσιαστικά εποπτικά βήματα προς την κατεύθυνση κάπου 40 τρισεκατομμυρίων άστατων κεφαλαίων που θέλουν αποδόσεις ερήμην της συγκυρίας, το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας θα γίνεται άδηλον.