της Βασιλικής Λαζαράκου*
Προς τα τέλη του 2021, και ενώ πλέον διαφαινόταν ότι η πανδημία επηρέαζε την οικονομική δραστηριότητα σε παγκόσμιο επίπεδο όλο και λιγότερο, μια σειρά από αστάθμητους παράγοντες έκαναν την εμφάνισή τους, εντείνοντας τις ανησυχίες για την παγκόσμια ανάπτυξη και συνεισφέροντας στην εκ νέου δημιουργία ενός κλίματος αβεβαιότητας.
Υψηλές πληθωριστικές πιέσεις μετά από πολλά χρόνια λόγω μεταξύ άλλων των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών καθώς και δυσχέρειες στον κύκλο της εφοδιαστικής αλυσίδας με αποτέλεσμα ελλείψεις αγαθών καθώς και μεγάλες καθυστερήσεις στις παραδόσεις. Επιπλέον των παραπάνω ο πόλεμος που ξέσπασε μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στις αρχές του 2022 επιβάρυνε την κατάσταση περαιτέρω, την οποία προκειμένου να αντιμετωπίσουν οι κεντρικές τράπεζες προχώρησαν σε μαζικές ανόδους των επιτοκίων τους.
Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική οικονομία, τουλάχιστον κατά το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς, πέτυχε να διατηρήσει τη σημαντική δυναμική του 2021. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 7% σε σχέση με το α΄ τρίμηνο 2021 και η καταναλωτική δαπάνη κατά 10,5%, επιβεβαιώνοντας το θετικό μομέντουμ της οικονομίας της χώρας μας. Επίσης, την αναπτυξιακή τροχιά της ελληνικής οικονομίας επιβεβαιώνει η σταθερά αυξανόμενη εξαγωγική δραστηριότητα των ελληνικών εταιρειών (+9,6% σε σχέση με το 2020), ενώ και ο σχηματισμός παγίου κεφαλαίου σημείωσε σημαντική ανοδική πορεία κατά 12,7%, συμπληρώνοντας την εικόνα ενός λειτουργικού οικονομικού μοντέλου.
H αξιοσημείωτη βελτίωση των επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας επιτεύχθηκε χάρη στη σταθερή ασκούμενη μεταρρυθμιστική πολιτική, η οποία στηρίζεται σε βαθιές αναμορφωτικές τομές και μεγάλες ξένες επενδύσεις, σε συνδυασμό με μειώσεις φόρων και εισφορών. Κορυφαίες ξένες επιχειρήσεις εκδηλώνουν επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα, καταδεικνύοντας ότι έχει επανακτηθεί η εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών, ενώ οι έντονες προσδοκίες για μια ιδιαίτερα καλή τουριστική σεζόν συνεισφέρουν στην καλλιέργεια ενός θετικού οικονομικού κλίματος.
Η εμπιστοσύνη που δείχνουν πλέον στην ελληνική οικονομία τόσο τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα όσο και οι διεθνείς επενδυτές επισφραγίστηκε πριν από λίγες μέρες με τον πλέον πανηγυρικό τρόπο, μετά το «πράσινο φως» που δόθηκε από το Eurogroup για την επίσημη πλέον έξοδο της χώρας μας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, μια εξέλιξη η οποία αναβαθμίζει εμφατικά τον ρόλο και τη θέση της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο οικονομικό γίγνεσθαι.
Αυτή η αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας αποτυπώνεται και στην πορεία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς, όπως πιστοποιείται από την άντληση σχεδόν 6 δισ. ευρώ κατά το 2021, ποσό σχεδόν πενταπλάσιο σε σχέση με το 2020 (περίπου 1,12 δισ. ευρώ), αλλά και το 2019 (περίπου 1,26 δισ. ευρώ). Το 2021 μπορεί να χαρακτηριστεί ευρύτερα ως ένα έτος αυξημένης δραστηριότητας σε όλα τα επίπεδα, αφού οι τιμές των δεικτών, οι όγκοι της συναλλακτικής δραστηριότητας και το ενεργητικό των αμοιβαίων κεφαλαίων ενισχύθηκαν σημαντικά σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές. Ενδεικτικό είναι ότι κατά το 2021 εγκρίθηκαν 21 Ενημερωτικά Δελτία, μέσω των οποίων αντλήθηκαν τα προαναφερόμενα ποσά.
Ο θεσμικός εκσυγχρονισμός στον οποίο προχώρησε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς οδήγησε σε μία έντονη αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος γύρω από τον χρηματοοικονομικό τομέα. Στο πλαίσιο αυτό απλοποιήθηκαν οι διαδικασίες σε σχέση με τα ενημερωτικά δελτία, προβλέφθηκε η κατάθεσή τους στην αγγλική γλώσσα προκειμένου να διευκολυνθούν οι συνδυασμένες προσφορές και πραγματοποιήθηκε σειρά παρεμβάσεων στο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου να εκλείψουν δυσλειτουργίες και να βελτιωθούν οι διαδικασίες.
Με βασικό γνώμονα τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς και την προστασία των επενδυτών, η παρούσα διοίκηση από την πρώτη στιγμή κινήθηκε προς την επίτευξη τριών βασικών στόχων σε εγχώριο επίπεδο και ειδικότερα την αναμόρφωση και τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου με στόχο τη θεραπεία νομοθετικών κενών ή προβλημάτων που είχαν εντοπιστεί στην πράξη, την ενίσχυση της προληπτικής εποπτείας καθώς και τη δημιουργική αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογικών δυνατοτήτων. Παράλληλα σε διεθνές επίπεδο επιδιώξαμε και καταφέραμε να ενισχύσουμε την παρουσία μας στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα προσβλέποντας στην υποστήριξη των θεμελιωδών ευρωπαϊκών στόχων.
Ο εκσυγχρονισμός της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς όμως δεν είναι μόνο θεσμικός αλλά και λειτουργικός. Ψηφιοποιούμε την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και προχωράμε ένα βήμα παραπέρα. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εισέρχεται στη νέα εποχή και στο πλαίσιο αυτό πέτυχε να δρομολογήσει τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης του κομβικής σημασίας έργου του ψηφιακού μετασχηματισμού της.
Παράλληλα, έχουν αναληφθεί και άλλες σημαντικές πρωτοβουλίες, κυρίως στο πλαίσιο της προληπτικής εποπτείας, αναφορικά με τη συστηματοποίηση ενεργειών για τον εντοπισμό περιπτώσεων, κατά βάση μέσω πλατφορμών, που καλούν τους πολίτες σε επενδύσεις, χωρίς να έχουν κάποια επίσημη άδεια.
Στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, λοιπόν, καταφέραμε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις σύνθετες προκλήσεις της εποχής μας παρά την έλλειψη επαρκούς αριθμού στελεχών. Ο εκσυγχρονισμός και η ριζική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου σε ζητήματα που δεν ρυθμίζονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, είναι ένα έργο υψηλής σπουδαιότητας, αφού συνεισφέρει δραστικά στη συγκρότηση ενός ασφαλούς, διαυγούς και λειτουργικού πεδίου δράσης, που οδηγεί τη λειτουργία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς σε μια νέα εποχή.
Το νέο νομοθέτημα για την εταιρική διακυβέρνηση που προωθήθηκε κατόπιν εισήγησης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, μετασχηματίζει ριζικά το όλο περιβάλλον, υιοθετώντας τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και δημιουργώντας ευκαιρίες για τις εισηγμένες εταιρείες, ώστε να δώσουν έμφαση στους δείκτες ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση), σε μια εποχή κατά την οποία τα θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και βιώσιμης ανάπτυξης έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα. Σημειώνεται δε ότι έδωσε τη δυνατότητα στην Ελλάδα να προηγηθεί στο θέμα της ποσόστωσης των γυναικών στα Διοικητικά Συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών, καθώς επίκειται υιοθέτηση ανάλογου μέτρου στην ΕΕ με την έκδοση σχετικής Οδηγίας. Επίσης αξίζει να αναφερθεί ότι, υπηρετώντας τη λογική της προληπτικής εποπτείας, η Επιτροπή στήριξε τις εισηγμένες εταιρείες όταν η εφαρμογή του νόμου βρισκόταν σε μεταβατικό στάδιο, μέσα από ένα πλέγμα δράσεων και πρωτοβουλιών και συνεχίζουμε να συνδράμουμε τις εισηγμένες για την άρτια εφαρμογή του σχετικού πλαισίου. Τέλος, η Επιτροπή συμμετέχει επίσης ενεργά στις αλλαγές που σήμερα συζητούνται στις αρχές εταιρικής διακυβέρνησης στο πλαίσιο του ΟΟΣΑ με στόχο να είναι πρωταγωνιστής και πάλι στις διεθνείς πρωτοβουλίες για τα θέματα αυτά.
Συμπερασματικά, σε μια εξόχως δυσμενή διεθνή συγκυρία, τόσο σε γεωπολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ως ο θεσμικός εγγυητής της ομαλής λειτουργίας της αγοράς, συνεχίζει απρόσκοπτα την υλοποίηση του σχεδιασμού της για την ενίσχυση της διαφάνειας και της αξιοπιστίας της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς, με στόχο την ανάδειξη και καθιέρωση της Ελλάδας ως έναν από τους πλέον ασφαλείς και ελκυστικούς επενδυτικούς προορισμούς, συνεισφέροντας έτσι στη δημιουργία συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και την ίδια τη χώρα.
*πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και μέλος του ΔΣ της ESMA
