του Κώστα Καραμανλή*
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κλήθηκε όλο αυτό το διάστημα να αντιμετωπίσει πολλαπλές εξωγενείς κρίσεις, τη μία μετά την άλλη. Προτεραιότητα ήταν πάντα η στήριξη της κοινωνίας και της οικονομίας. Αυτό κάναμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αυτό κάνουμε και σήμερα με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τη διεθνή ενεργειακή κρίση.
Σε μια περίοδο κρίσιμη, λοιπόν, που η χώρα μας στέκεται όρθια εν μέσω αλλεπάλληλων διεθνών κρίσεων, τα έργα υποδομών μπορούν να αποτελέσουν το θεμέλιο της ανάπτυξης. Γιατί, με απλά λόγια, δημιουργούν άμεσα νέες θέσεις εργασίας και ιδίως για τους νέους μας. Δημιουργούν brain gain αντί για brain drain. Σημαίνουν ανάπτυξη, περισσότερα χρήματα στην αγορά, αλλά και στις τοπικές κοινωνίες.
Και φυσικά, όταν ολοκληρωθούν, σημαίνουν επιτέλους λύσεις σε προβλήματα δεκαετιών. Νέες ευκαιρίες και δυνατότητες ανάπτυξης για ολόκληρες περιοχές της χώρας. Καλύτερη καθημερινότητα. Πιο μικρές αποστάσεις. Μεγαλύτερη ασφάλεια στις μετακινήσεις. Προστασία του περιβάλλοντος. Ποιότητα ζωής. Και επιπλέον, τα στοχευμένα έργα που έχουμε βάλει μπρος, θέτουν τις βάσεις για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο.
Εμβληματικά έργα στην περιφέρεια – που τα ξεμπλοκάραμε μετά από χρόνια που παρέμεναν παγιδευμένα σε σύνθετα προβλήματα – όπως είναι ο Ε65 και το Πάτρα – Πύργος, απασχολούν χιλιάδες εργαζομένους στην κατασκευή τους, αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν άμεσα και τις τοπικές οικονομίες καθώς γύρω από αυτά δουλεύουν και μια σειρά από μικρομεσαίες εταιρείες, ξενοδοχεία και ευρύτερα η τοπική αγορά.
Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούν εκτεταμένη μόχλευση κεφαλαίων και ενεργοποιούν όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας. Δεν αποτελούν δηλαδή μια υπόθεση μόνο των μεγάλων κατασκευαστών. Αλλά ολόκληρου του οικοσυστήματος που βρίσκεται ακόμα και περιμετρικά των κατασκευών. Τονώνουν τις τοπικές οικονομίες άμεσα, αλλά θέτουν τις προϋποθέσεις και για μακροχρόνια περιφερειακή ανάπτυξη. Κινητοποιούν εσωτερικούς πόρους και βέβαια αξιοποιούν και κοινοτικούς. Με δυο λόγια, λειτουργούν ως πολλαπλασιαστής του ρυθμού ανάπτυξης της εθνικής μας οικονομίας.
Βεβαίως, όταν αναλάβαμε καθήκοντα η εικόνα στον ευρύτερο χώρο των δημοσίων έργων δεν είχε καμία σχέση με τη σημερινή. Αντίθετα, παραλάβαμε μια κατάσταση πολύ προβληματική. Όλα τα μεγάλα έργα ήταν μπλοκαρισμένα.
Εκπονήσαμε λοιπόν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα έργων, ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το μεγαλύτερο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Και ξεκινήσαμε να το υλοποιούμε με προσήλωση, επιμονή και αποφασιστικότητα.
Σε λιγότερο από τρία χρόνια έχουμε δημοπρατήσει έργα 8 δισ. ευρώ. Ενώ έχουμε συμβασιοποιήσει – και ήδη υλοποιούνται – έργα 3,2 δισ. ευρώ. Και ως τις αρχές του 2023 προγραμματίζουμε τη δημοπράτηση επιπλέον έργων πάνω από 4 δισ. ευρώ. Ρυθμοί πρωτοφανείς για την πρόσφατη ελληνική πραγματικότητα.
Με αυτά τα έργα η κυβέρνησή είναι συνεπής με το Εθνικό και Ιστορικό της χρέος: να σχεδιάζει την Ελλάδα των επόμενων γενεών.
Και το κυριότερο, ίσως, είναι ότι πρόκειται για έργα που ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του τόπου μας και διέπονται από ενιαία φιλοσοφία που υπηρετεί τη νέα εθνική μας στρατηγική: να αξιοποιήσουμε επιτέλους τα μεγάλα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πατρίδας μας ώστε η Ελλάδα να εξελιχθεί σε κόμβο υποδομών της ευρύτερης περιοχής.
Επενδύουμε, λοιπόν, σε τομείς όπως είναι τα logistics. Όπως είναι οι συνδυασμένες μεταφορές, με τα σιδηροδρομικά έργα και τα λιμάνια μας να μεταμορφώνονται σε μεγάλα εμπορευματικά κέντρα. Και η νέα γενιά έργων υποδομών, που αλλάζουν την εικόνα της χώρας. Στη σημερινή Ελλάδα τα κριτήρια δεν μπορεί να είναι τοπικά ή μικροκομματικά.
Το κριτήριο είναι ένα: το συμφέρον του τόπου και η συνεισφορά του κάθε έργου σε ένα κοινό μέλλον ευημερίας και ανάπτυξης.
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία αλλάζει τη διεθνή εικόνα, πρώτα από όλα στον ενεργειακό τομέα, το σχέδιο αυτό γίνεται ακόμα πιο κρίσιμο για το μέλλον.
Για παράδειγμα, το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αναβαθμίζεται στρατηγικά στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, αλλά και ως σημείο επαναεριοποίησης και μεταφοράς LNG προς την Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Για να αξιοποιήσει, όμως, πλήρως τις αναπτυξιακές του δυνατότητες, επιτέλους το συνδέουμε με το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο και το εντάσσουμε σε ένα ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών.
Ένα άλλο παράδειγμα είναι το Θριάσιο. Η χώρα μας αποκτά το πρώτο της ολοκληρωμένο και σύγχρονο εμπορευματικό κέντρο συνδυασμένων μεταφορών. Η σημαντικότερη καινοτομία του είναι η διασύνδεσή του με όλα τα δίκτυα μεταφοράς: το λιμάνι του Πειραιά – αξιοποιώντας επιτέλους τις δυνατότητές του – αλλά και το λιμάνι της Ελευσίνας, τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, το οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο.
Βέβαια, ο πόλεμος στην Ουκρανία πυροδοτεί και ένα ντόμινο προβλημάτων στη διεθνή αγορά. Εκτοξεύει το ενεργειακό κόστος, φέρνει πληθωρισμό και ακρίβεια, επηρεάζει την παραγωγή αναγκαίων μηχανημάτων και τη διαθεσιμότητα πρώτων υλών.
Στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προσπαθούμε να είμαστε συνεχώς ένα βήμα μπροστά. Όταν ξεκίνησαν οι ανατιμήσεις σε πρώτες ύλες που είναι αναγκαίες για τον κατασκευαστικό κλάδο, αναθεωρήσαμε τις τιμές.
Στη συνέχεια, προωθήσαμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για να μη σταματήσουν τα έργα. Δεν στηρίζουμε «μεγαλοεργολάβους», αλλά όλους τους εργολήπτες, και ιδίως τους μικρούς και μεσαίους, που δυσκολεύονται περισσότερο να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Στηρίζουμε εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας.
Οι θεσμικές παρεμβάσεις στις οποίες προχωρήσαμε είναι:
-Έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για το Δ’ τρίμηνο του 2021 εντός Μαΐου, τιμολόγηση ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο.
-Θέσπιση πριμ έγκαιρης ολοκλήρωσης έργων και δυνατότητα επιμήκυνσης της προθεσμίας εκτέλεσης των έργων έως έξι μήνες.
-Ενεργοποίηση επιτροπής διαπίστωσης τιμών δημοσίων έργων.
Όλες αυτές οι κινήσεις γίνονται για έναν και μόνο λόγο: να υπηρετήσουν και να εξυπηρετήσουν την υλοποίηση του ευρύτερου σχεδίου μας. Για την κυβέρνηση η ανάπτυξη είναι μέγιστη προτεραιότητα. Διότι θα είναι μια ανάπτυξη με έντονο κοινωνικό πρόσημο και με ξεκάθαρο εθνικό χαρακτήρα. Είναι η εθνική μας ευκαιρία!
*υπουργός Υποδομών και Μεταφορών
**πρώτη δημοσίευση: περιοδικό «Οικονομικός Ταχυδρόμος»
