του Σπύρου Πρωτοψάλτη*
Διανύουμε μια περίοδο καταιγιστικών εξελίξεων, που δοκιμάζουν με δραματικό τρόπο την αντοχή των οικονομιών και των κοινωνιών σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα, την πολυετή οικονομική κρίση ακολούθησε το ξεκίνημα μιας εποχής ανάκαμψης, την οποία επηρέασαν οι πρωτόγνωρες υγειονομικές συνθήκες που προκάλεσε η πανδημία και πλέον καλούμαστε να διαχειριστούμε τα νέα δεδομένα και τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι αλλεπάλληλες αυτές κρίσεις απαιτούν τον επαναπροσδιορισμό των σχεδιασμών μας, με τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού πλαισίου δράσεων που θα αντιμετωπίσει το κλίμα αβεβαιότητας και ανασφάλειας, προσφέροντας λύσεις και δίνοντας προοπτική.
Ο κόσμος αλλάζει, το εργασιακό τοπίο μεταβάλλεται με ταχύτατους ρυθμούς, αναδεικνύοντας επιτακτική την ανάγκη να αλλάξουμε και εμείς. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόσφατος νόμος «Δουλειές Ξανά» εκσυγχρονίζει και εξοπλίζει τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) με τα μέσα που απαιτούν οι προκλήσεις και ευκαιρίες στην αγορά εργασίας. Στόχος μας είναι, ακολουθώντας βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές και διευρύνοντας την εργαλειοθήκη μας, να επιταχύνουμε τη μετεξέλιξη και τον ψηφιακό μετασχηματισμό ώστε να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες που προσφέρουμε στους πολίτες και στις επιχειρήσεις.
Κάθε μία από τις τρεις κεντρικές κατευθύνσεις των μεταρρυθμίσεων που προβλέπει ο νέος νόμος αποτυπώνει την προσαρμογή της ΔΥΠΑ στα νέα δεδομένα για την προστασία των θέσεων εργασίας και τη δημιουργία νέων, εν όψει των επερχόμενων αλλαγών στα εργασιακά μοντέλα που προβλέπονται σε όλες τις διεθνείς μελέτες, καθώς ήδη διανύουμε την επονομαζόμενη 4η βιομηχανική επανάσταση. Η αναδιοργάνωση της λειτουργίας, η δημιουργία καινοτόμων εργαλείων για την ενίσχυση της απασχόλησης και η αναβάθμιση του συστήματος κατάρτισης αποτελούν τους τρεις άξονες στους οποίους στηρίζεται ο σχεδιασμός του εκσυγχρονισμού της ΔΥΠΑ.
1. Για την ταχύτερη και πιο ευέλικτη λειτουργία της προβλέπεται νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, σύσταση Συμβουλίου Κοινωνικών Εταίρων, διαχείριση του «Ειδικού Λογαριασμού Επαγγελματικής Κατάρτισης» από νομικό πρόσωπο που θα συγκροτήσουν οι κοινωνικοί εταίροι, καθώς και νέες αρμοδιότητες και νέα εργαλεία για την επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής ώστε να καλυφθούν στεγαστικές ανάγκες του εργατικού δυναμικού και ιδιαίτερα των νέων.
2. Με την εισαγωγή νέων ψηφιακών εργαλείων (ψηφιακή κάρτα ΔΥΠΑ, ψηφιακό μητρώο, ψηφιακό ατομικό σχέδιο δράσης), τη θέσπιση, για πρώτη φορά, επιδόματος εργασίας για τους επιδοτούμενους ανέργους που βρίσκουν δουλειά και την, επίσης για πρώτη φορά, πρόβλεψη για «μπόνους» 300 ευρώ στους μακροχρόνια (πάνω από 5 χρόνια) ανέργους που καταρτίζουν ατομικό σχέδιο δράσης, στηρίζουμε ουσιαστικά την ταχύτερη επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας.
3. Η συμμετοχή της ΔΥΠΑ στην αντιμετώπιση του ελλείματος δεξιοτήτων και του ψηφιακού χάσματος, καθώς η Ελλάδα κατατάσσεται στην 25η θέση στο σύνολο των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Δείκτη Ψηφιακής Οικονομίας και Κοινωνίας (DESI, 2021), ενώ όσον αφορά την παράμετρο του ανθρώπινου κεφαλαίου, η Ελλάδα κατατάσσεται 21η, καθώς μόλις το 51% έχει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες.
Σχεδιάζουμε σειρά μεταρρυθμίσεων και καινοτομιών για μια νέα εποχή για την κατάρτιση στη χώρα μας, δίνοντας τη δυνατότητα ουσιαστικής αναβάθμισης δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό. Αναβαθμίζεται ο μηχανισμός διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας με σκοπό τα προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, δημιουργείται Εθνικό Συμβούλιο Δεξιοτήτων Εργατικού Δυναμικού. Θεσπίζεται ο Ατομικός Λογαριασμός Δεξιοτήτων και εισάγεται πλέγμα ρυθμίσεων με στόχο την «Αξιολόγηση – Ποιότητα – Πιστοποίηση» στο σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης. Επιπλέον, συνδέονται οι πληρωμές παρόχων και καταρτιζομένων με τις εκροές (payment by results) και ιδρύεται Ενιαία Ψηφιακή Πύλη για τις Δεξιότητες (skills.gov.gr), ώστε με το πάτημα ενός κουμπιού πολίτες και φορείς να ενημερώνονται για θέματα δεξιοτήτων και κατάρτισης και να έχουν πρόσβαση σε προγράμματα και δράσεις.
Για να εξασφαλίσουμε ένα νέο, δυναμικό εργασιακό περιβάλλον διευρύνουμε τη συνεργασία με τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας. Για τον σκοπό αυτόν ενισχύουμε τη Μονάδα Εξυπηρέτησης Μεσαίων και Μεγάλων Επιχειρήσεων (ΜΕΜΜΕ) και αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες στον τομέα της σύζευξης προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας. Μέσω της ΜΕΜΜΕ, η ΔΥΠΑ σχεδιάζει και παρέχει, χωρίς κόστος, εξατομικευμένες, ποιοτικές υπηρεσίες εύρεσης και προεπιλογής προσωπικού, για την κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία των εξειδικευμένων στελεχών της και τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων βιογραφικών στη χώρα. Ο στόχος μας είναι διπλός. Αφενός η ΔΥΠΑ να έρθει πιο κοντά στον κόσμο τού επιχειρείν, αφετέρου να δώσουμε τη δυνατότητα στους ανέργους να βρουν σταθερές θέσεις εργασίας σε τομείς υψηλής ζήτησης και σε εταιρείες που θα αναγνωρίσουν τις ικανότητες και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ανθρώπινου δυναμικού.
Ταυτόχρονα, οι Ημέρες Καριέρας ΔΥΠΑ καθιερώνονται ως θεσμός, αφού έχουν αγκαλιαστεί από τις επιχειρήσεις και τους αναζητούντες εργασία. Τον σχεδιασμό των εκδηλώσεων αυτών διέκοψε η πανδημία, όμως από το 2021 προχωρήσαμε στις δύο πρώτες, σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, και φέτος ακολούθησαν εκδηλώσεις σε Πάτρα, Πειραιά, Λάρισα και Ηράκλειο, ενώ ακολουθεί ο Βόλος στις αρχές Ιουλίου.
Η καταπολέμηση της ανεργίας και η αύξηση της απασχόλησης παραμένουν κεντρικός στόχος και οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης βρίσκονται στο επίκεντρο του σχεδιασμού μας. Με προϋπολογισμό σχεδόν 590 εκατ. ευρώ – από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ – θα προσφερθούν 86.000 νέες θέσεις εργασίας φέτος, μέσα από προγράμματα απασχόλησης που καλύπτουν ομάδες με διαφορετικά χαρακτηριστικά (ηλικιακά, γεωγραφικά, με διαφορετικά επίπεδα εξειδίκευσης). Για παράδειγμα, πρόσφατα ξεκίνησε το πρόγραμμα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας για 10.000 άνεργους νέους έως 29 ετών στις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας με 100% επιδότηση.
Οι προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας είναι μεγάλες, εξίσου σημαντικές όμως είναι και οι ευκαιρίες για μια νέα προοπτική ανάπτυξης και ευημερίας. Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης στέκεται δίπλα στους ανέργους, τους εργαζομένους και τις οικογένειές τους και συνεργάζεται με τον κόσμο του επιχειρείν, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών.
*διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης
**πρώτη δημοσίευση: περιοδικό «Οικονομικός Ταχυδρόμος»
