Το μεγάλο στοίχημα της Λιζ Τρας για την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου

του N. Peter Kramer

Ο Μπόρις Τζόνσον πέτυχε το Brexit. Η Λιζ Τρας αντιμετωπίζει το πολύ πιο δύσκολο έργο, να το κάνει να πετύχει.

Από τότε που ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ανέλαβε τα καθήκοντά του, καθώς ο γερμανικός αστραπιαίος πόλεμος του Χίτλερ διέσχιζε την Ευρώπη τον Μάιο του 1940, καμία Βρετανίδα πρωθυπουργός δεν αντιμετώπισε τέτοιες αναταράξεις κατά τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησής της.

Μόλις ολοκληρώθηκε το επίσημο πένθος για τον μακροβιότερο μονάρχη της Βρετανίας, η ανακοίνωση των οικονομικών σχεδίων της Λιζ Τρας έστειλε τα χρηματιστήρια στα τάρταρα και τα επιτόκια στα ύψη και οδήγησε τη λίρα σε χαμηλό ρεκόρ έναντι του δολαρίου.

Όπως ο Τσόρτσιλ, έτσι και η Λιζ Τρας πρέπει να ανησυχεί για τα πισώπλατα μαχαιρώματα των Συντηρητικών βουλευτών που δεν την εμπιστεύονται και την θεωρούν ακραία.

Και υπάρχουν και άλλα. Η Βρετανία αντιμετωπίζει έναν χειμώνα-χασούρα, καθώς η παγκόσμια ενεργειακή κρίση ωθεί τις τιμές θέρμανσης σε επίπεδα υψηλότερα από αυτά που πολλά νοικοκυριά μπορούν να αντέξουν οικονομικά.

Ο αρχικός πανικός της αγοράς για το σχέδιό της δεν ήταν αποκλειστικά δικό της λάθος. Η αναιμική προσέγγιση της Τράπεζας της Αγγλίας στις αυξήσεις των επιτοκίων (αύξησε τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, ενώ η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ τα αύξησε κατά 75) άφησε εκτεθειμένη τη λίρα.

Το "flash crash" που ακολούθησε στις ασιατικές αγορές, το οποίο οδήγησε για λίγο τη λίρα στο 1,03 δολάριο, ήρθε καθώς και το ευρώ δοκίμαζε ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου.

Το σχέδιο Τρας έχει σίγουρα αξία. Ο αγώνας για την ανάπτυξη είναι γενναίος και αντανακλά μια θεμελιώδη αλήθεια που η Μάργκαρετ Θάτσερ κατανόησε: η χαμηλή παραγωγικότητα και η χαμηλή ανάπτυξη είναι οι βασικές αιτίες της παρακμής της Βρετανίας.

Το μείγμα μεταρρυθμίσεων από την πλευρά της προσφοράς που προτείνει η Λιζ Τρας θα μπορούσε, αν οι αγορές και η πολιτική τους δώσουν χρόνο να λειτουργήσουν, να αρχίσει να αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα. Αλλά η πρωθυπουργός θα δυσκολευτεί να πείσει τους σκεπτικιστές ότι μπορεί να διατηρήσει την πορεία της.